ការដាក់ឱ្យប្រើប្រាស់ជាផ្លូវការនូវរបាយការណ៍ស្តីពី “ការការពារទិន្នន័យក្នុងបរិបទជនជាតិដើមភាគតិចនៅកម្ពុជា”
នៅថ្ងៃទី០៤ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៣ អង្គការទិន្នន័យអំពីការអភិវឌ្ឍ (អូឌីស៊ី) បានដាក់ឱ្យប្រើប្រាស់ជាផ្លូវការនូវរបាយការណ៍ស្តីពី ការការពារទិន្នន័យក្នុងបរិបទជនជាតិដើមភាគតិចនៅកម្ពុជា។ ព្រឹត្តិការណ៍នេះមានអ្នកចូលរួមសរុបចំនួន ២០នាក់ (ស្រី ០៦នាក់) ដែលជាតំណាងមកពីអង្គការសង្គមស៊ីវិលធ្វើការពាក់ព័ន្ធនឹងជនជាតិដើមភាគតិច បណ្តាញការពារទិន្នន័យ អ្នកសារព័ត៌មាន និងអ្នកពាក់ព័ន្ធផ្សេងទៀត។
ក្រុមការងារអូឌីស៊ីបានចូលរួមកិច្ចការស្រាវជ្រាវមួយស្តីពី “ការការពារទិន្នន័យក្នុងបរិបទនៃជនជាតិដើមភាគតិចនៅកម្ពុជា” ជាមួយលោក Arthur Champeroux ដែលជាអ្នកហាត់ការផ្នែកស្រាវជ្រាវផ្នែកច្បាប់ នៃអង្គការអូឌីស៊ី ហើយលោកក៏ជាបេក្ខភាពបណ្ឌិតផ្នែកច្បាប់ឌីជីថល ដែលមានមូលដ្ឋាននៅទីក្រុងប៉ារីស និងកេបិច។ លោកស្រាវជ្រាវលើឯកជនភាពព័ត៌មាននៅក្នុងវីដេអូហ្គេម និងបច្ចេកវិទ្យា blockchain ដូចជាស្ថាប័នស្វយ័តវិមជ្ឈការ សម្រាប់ប្រធានស្រាវជ្រាវលើកិច្ចសន្យាឆ្លាតវៃ និងblockchain។
កិច្ចការស្រាវជ្រាវ “ការការពារទិន្នន័យក្នុងបរិបទនៃជនជាតិដើមភាគតិចនៅកម្ពុជា” បានធ្វើឡើងក្នុងអំឡុងពេលជំងឺរាតត្បាតកូវីដ-១៩ ដោយមានការគាំទ្រពីអង្គការអូឌីស៊ី។ របាយការណ៍នេះបានគូសបញ្ជាក់ពីផ្នែកស្នូលចំនួនបី រួមទាំងការកើនឡើងនូវបញ្ហាទិន្នន័យ និងករណីជនជាតិដើមភាគតិច ការគំរាមកំហែងជាច្រើនពីការប្រមូលទិន្នន័យ និងការប៉ះពាល់ចំពោះជនជាតិដើមភាគតិច និងខ្លឹមសារពាក់ព័ន្ធនៃបទប្បញ្ញត្តិថ្មីៗរបស់កម្ពុជាស្តីពីការការពារទិន្នន័យ។ របាយការណ៍នេះបានបោះពុម្ពជាបីភាសា រួមមាន ភាសាខ្មែរ ភាសាអង់គ្លេស និងភាសាបារាំង។
ព្រឹត្តិការណ៍ដាក់ឱ្យប្រើប្រាស់ជាផ្លូវការ និងការបោះពុម្ពផ្សាយនេះ បានគាំទ្រដោយមូលនិធិហេនរេចបូល ប្រចាំនៅកម្ពុជា ក្រោមគម្រោងលើកកម្ពស់ការវាយតម្លៃហេតុប៉ះពាល់បរិស្ថានសម្រាប់អភិបាលកិច្ចបរិស្ថានកាន់តែមានតម្លាភាព និងឆ្លើយតបនៅកម្ពុជា។ កម្មវិធីនេះមានគោលបំណងដូចជា៖
១. ប្រកាសជាផ្លូវការនូវរបាយការណ៍ស្តីពី “ការការពារទិន្នន័យក្នុងបរិបទជនជាតិដើមភាគតិចនៅកម្ពុជា”
២. ផ្សព្វផ្សាយពីការការពារទិន្នន័យបច្ចុប្បន្ន និងសារៈសំខាន់ចំពោះជនជាតិដើមភាគតិច
៣. ផ្តួចផ្តើមការស្រាវជ្រាវលើជនជាតិដើមភាគតិច និងការការពារទិន្នន័យនៅកម្ពុជា។
លោក ធី ទ្រី នាយកប្រតិបត្តិ/និពន្ធនាយក នៃអង្គការអូឌីស៊ី បានផ្តល់មតិស្វាគមន៍យ៉ាងកក់ក្តៅ ដោយសង្កត់ធ្ងន់លើសារៈសំខាន់នៃការការពារទិន្នន័យសម្រាប់ជនជាតិដើមភាគតិច។ របាយការណ៍ “ការការពារទិន្នន័យក្នុងបរិបទជនជាតិដើមភាគតិចនៅកម្ពុជា” នឹងផ្តល់នូវការយល់ដឹងដ៏មានសារៈប្រយោជន៍ ចំពោះស្ថានភាពបច្ចុប្បន្ននៃការការពារទិន្នន័យជនជាតិដើមភាគតិចនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ លោកក៏បានអំពាវនាវដល់អ្នកចូលរួមទាំងអស់នៅថ្ងៃនេះ ចូលរួមកិច្ចពិភាក្សា ដើម្បីផ្តល់ជាយោបល់ និងធាតុចូលដល់ការស្រាវជ្រាវនេះផងដែរ។ លោកសង្ឃឹមថាកិច្ចពិភាក្សា និងការផ្លាស់ប្តូរយោបល់ប្រកបដោយផ្លែផ្កា លើបញ្ហាការការពារទិន្នន័យរបស់ក្រុមជនជាតិដើមភាគតិចនឹងសម្រេចបាននៅថ្ងៃនេះ ។
អ្នកស្រី គឹម ឈួនវួច បណ្ណាធិការ-អ្នកស្រាវជ្រាវផ្នែកធនធានធម្មជាតិ និងដីធ្លី/អ្នកសម្របសម្រួលគម្រោង នៃអង្គការអូឌីស៊ី បានបង្ហាញពីទិដ្ឋភាពទូទៅនៃរបាយការណ៍ និងរបៀបដែលអ្នកចូលរួមទាំងអស់អាចទាញយករបាយការណ៍តាមរយៈគេហទំព័រអូឌីស៊ី និង QR កូដ នៅខាងក្រោយរបាយការណ៍ដែលបានផ្តល់ឱ្យ។
របៀបវារៈសំខាន់មួយទៀតនៃកម្មវិធីនេះ គឺបទបង្ហាញរបស់លោក Arthur Champeroux ដែលជាអ្នកសរសេររបាយការណ៍នេះផ្ទាល់។ បទបង្ហាញនេះផ្តោតសំខាន់លើស្ថានភាពបច្ចុប្បន្ននៃការការពារទិន្នន័យនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ជាពិសេសក្នុងចំណោមជនជាតិដើមភាគតិច។ លើសពីនោះ គាត់បានរកឃើញក្របខ័ណ្ឌ និងគោលនយោបាយច្បាប់គួរឱ្យចាប់អារម្មណ៍មួយចំនួនទាក់ទងនឹងទិន្នន័យ និងការការពារឯកជនភាពនៅកម្ពុជា ដូចជាសេចក្តីព្រាងច្បាប់ស្តីពីសន្តិសុខអ៊ីនធឺណិត។ គាត់បានសង្កេតឃើញចលនារបស់អង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលមួយចំនួនដែលធ្វើការក្នុងវិស័យការពារទិន្នន័យជនជាតិដើមភាគតិច។ ទោះយ៉ាងណាក៏ដោយ បទប្បញ្ញត្តិទិន្នន័យ និងការការពារឯកជនភាពសម្រាប់ជនជាតិដើមភាគតិចចាំបាច់ត្រូវតែមានតុល្យភាព។ ប្រទេសកម្ពុជាមិនទាន់មានការការពារទិន្នន័យរដ្ឋបាល ឬបទប្បញ្ញត្តិដែលការពារទិន្នន័យជនជាតិដើមភាគតិច និងឯកជនភាពនៅឡើយទេ។ សេចក្តីព្រាងច្បាប់ស្តីពីសុវត្ថិភាពអ៊ីនធឺណិតអាចបំភ្លឺខ្លះៗអំពីទិន្នន័យ និងការការពារឯកជនភាព។
លោក Arthur បានបង្ហាញថា អង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលភាគច្រើននៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា បានព្យាយាមអស់ពីសមត្ថភាពសម្រាប់សហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិច។ ទោះយ៉ាងណាក៏ដោយ សកម្មភាពមួយចំនួនរបស់ពួកគេអាចនឹងមានផលត្រលប់មកវិញលើជនជាតិដើមភាគតិចដោយផ្អែកលើទិដ្ឋភាពពីរ៖ ទីមួយ ការបង្ហាញពីព័ត៌មានយេនឌ័រ អាយុ និងទីតាំងរបស់ជនជាតិដើមភាគតិច ដែលអាចធ្វើឱ្យពួកគេងាយរងគ្រោះពីភាគីផ្សេងទៀតដែលព្យាយាមស្វែងរកអត្ថប្រយោជន៍លើជនជាតិដើមភាគតិច។ លើសពីនេះ ការប្រមូលទិន្នន័យ និងការលាតត្រដាងអាចប៉ះពាល់ដល់របៀបរស់នៅរបស់ជនជាតិដើមភាគតិច ឬការរស់នៅក្រោមការឃ្លាំមើល។ ទីពីរ ការបង្ហាញពីទីតាំងនៃសហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិច អាចបង្កផលប៉ះពាល់អវិជ្ជមានលើពួកគេ។
អ្នកចូលរួមផ្សេងទៀតបានចោទសួរថា “តើមានមធ្យោបាយអ្វីដើម្បីជៀសវាងការលាតត្រដាងព័ត៌មានលម្អិតនៃការចុះបញ្ជីដីសហគមន៍ ដូចជា ភេទ ទីតាំង លេខទូរស័ព្ទ ដែរឬទេ?” លោក Arthur បានឆ្លើយតបថា វាជាច្បាប់តម្រូវដោយរដ្ឋាភិបាល ដូច្នេះដំណើរការចុះឈ្មោះនៅតែជាបញ្ហា។ ដើម្បីប្រកាសជានីតិបុគ្គល សហគមន៍ត្រូវផ្សព្វផ្សាយជាសាធារណៈអំពីទិន្នន័យទាំងនេះ ដែលវាមិនត្រឹមតែកើតឡើងនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែនៅទូទាំងពិភពលោក។ ផ្អែកលើទស្សនៈរបស់លោក អ្វីដែលគួរផ្លាស់ប្តូរគឺដំណើរការចុះឈ្មោះ។ អង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលនឹងដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់នៅទីនេះ ដោយជួយសម្រួលដល់ដំណើរការចុះឈ្មោះ។ ការជឿទុកចិត្តលើទិន្នន័យគឺជាការអនុវត្តមួយដែលព័ត៌មានលម្អិតនៃការចុះឈ្មោះត្រូវបានរក្សាទុកជាសម្ងាត់ ដើម្បីបម្រើផលប្រយោជន៍ល្អបំផុត។ ទោះបីជាយ៉ាងណា លោកទទួលស្គាល់ថា ការអនុវត្តនេះនឹងមិនអាចកើតមាននៅប្រទេសកម្ពុជាក្នុងពេលឆាប់ៗនេះទេ។
ព្រឹត្តិការណ៍នេះបានប្រែក្លាយទៅជាវគ្គសំណួរ និងចម្លើយដ៏សកម្មចាប់តាំងពីពេលអ្នកចូលរួមចែករំលែកទស្សនៈ ចំណេះដឹង និងបទពិសោធន៍របស់ពួកគេទាក់ទងនឹងការធ្វើការជាមួយសហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិច។ ពួកគេបានជួបការលំបាកក្នុងការផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានអំពីដីធ្លី និងសហគមន៍របស់ពួកគេជាសាធារណៈ។ ទាំងផលអវិជ្ជមាន និងវិជ្ជមាន គឺស្ថិតនៅចន្លោះជម្រើសទាំងពីរ។ ពួកគេក៏បានពិភាក្សាផងដែរថា ការប្រើប្រាស់បច្ចេកវិទ្យា ដូចជាអ៊ីនធឺណិត និងស្មាតហ្វូន បានបង្ហាញហានិភ័យ និងឱកាសសម្រាប់សហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិច។
ការដាក់ឱ្យប្រើប្រាស់ជាផ្លូវការនូវរបាយការណ៍ស្តីពី ការការពារទិន្នន័យក្នុងបរិបទជនជាតិដើមភាគតិចនៅកម្ពុជា បានបញ្ចប់ដោយសុន្ទរកថាបិទរបស់អ្នកស្រី គឹម ឈួនវួច។ អ្នកស្រីបានថ្លែងអំណរគុណដល់លោក Arthur សម្រាប់ការប្ដេជ្ញាចិត្តរបស់លោកក្នុងការសរសេររបាយការណ៍នេះឡើង និងលោក ធី ទ្រី ដែលបានផ្តល់ប្រឹក្សាយោបល់ និងសម្របសម្រួលកិច្ចពិភាក្សាថ្ងៃនេះ។ អ្នកស្រីក៏បានថ្លែងអំណរគុណដល់អ្នកចូលរួមដែលបានចំណាយពេលវេលាដ៏មានតម្លៃរបស់ពួកគេដើម្បីចូលរួមក្នុងកម្មវិធីនេះ។ ជាចុងក្រោយ អ្នកស្រីបានថ្លែងអំណរគុណជាពិសេសចំពោះ មូលនិធិហេនរេចបូល សម្រាប់ការគាំទ្រអង្គការអូឌីស៊ី តាំងពីដំបូងរហូតដល់ការបោះពុម្ពរបាយការណ៍នេះផងដែរ។
