ទិវាទិន្នន័យបើកទូលាយឆ្នាំ២០២៤៖ ទិន្នន័យបើកទូលាយសម្រាប់ការជំរុញគោលដៅអភិវឌ្ឍន៍ប្រកបដោយចីរភាព
នៅព្រឹកថ្ងៃទី ២ ខែមីនា ឆ្នាំ ២០២៤ អង្គការទិន្នន័យអំពីការអភិវឌ្ឍ (អូឌីស៊ី) បានរៀបចំ និងប្រារព្ធទិវាទិន្នន័យបើកទូលាយឆ្នាំ២០២៤ (ODD ២០២៤) នៅរាជធានីភ្នំពេញ ក្រោមការជួយជ្រោមជ្រែងពីក្រសួងការបរទេស និងពាណិជ្ជកម្មអូស្ត្រាលី តាមរយៈកម្មវិធី ពន្លកចំនេះ របស់មូលនិធិអាស៊ី៖ ទិន្នន័យ និងកិច្ចសន្ទនាសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍនៅកម្ពុជា។ ប្រធានបទនៃព្រឹត្តិការណ៍ឆ្នាំនេះគឺ “ទិន្នន័យបើកទូលាយ សម្រាប់ការជំរុញគោលដៅអភិវឌ្ឍន៍ប្រកបដោយចីរភាព (SDGs)”។
អ្នកចូលរួមប្រហែល ១២៥នាក់ រួមទាំងក្រុមងាយរងគ្រោះ និងក្រុមដែលត្រូវបានគេផាត់ចេញពីសង្គម រួមមានស្ត្រី ៥២នាក់ ជនមានពិការភាព ៣នាក់ និងក្រុមស្រលាញ់ភេទដូចគ្នា បានចូលរួមក្នុង ODD ២០២៤។ ពួកគេមានមុខរបរ និងសាវតាចម្រុះដូចជា និស្សិត អ្នកចូលចិត្តបច្ចេកវិទ្យា អ្នកជំនាញទិន្នន័យបើកទូលាយ និងអ្នកតស៊ូមតិទិន្នន័យបើកទូលាយ អង្គការសង្គមស៊ីវិល និងមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាល។ គោលបំណងសំខាន់នៃព្រឹត្តិការណ៍នេះគឺ ដើម្បីលើកកម្ពស់ការយល់ដឹងជាសាធារណៈអំពីទិន្នន័យបើកទូលាយ និងការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយបរិយាបន្ននៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ផ្តល់កន្លែងសុវត្ថិភាពសម្រាប់បុគ្គលក្រុមងាយរងគ្រោះ និងក្រុមដែលត្រូវបានគេផាត់ចេញពីសង្គមក្នុងការបញ្ចេញនូវការព្រួយបារម្ភ និងចូលរួមនៅក្នុងសុន្ទរកថា ដើម្បីលើកទឹកចិត្តដល់ការចូលរួមរបស់សហគមន៍ក្នុងការអភិវឌ្ឍឌីជីថល និងការផ្លាស់ប្តូរដោយការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយភាពច្នៃប្រឌិត គំនិតដោយប្រើទិន្នន័យបើកទូលាយ និងការចូលរួមប្រកបដោយបរិយាបន្ន។
នាយកប្រតិបត្តិអង្គការ អូឌីស៊ី លោក ធី ទ្រី បានថ្លែងសុន្ទរកថាស្វាគមន៍យ៉ាងកក់ក្តៅ ដើម្បីចាប់ផ្តើមកម្មវិធីនេះ។ គាត់បានចាប់ផ្តើមដោយការស្វាគមន៍អ្នកចូលរួមទាំងអស់ និងភ្ញៀវកិត្តិយសដែលចូលរួមក្នុងថ្ងៃនេះ។ លោកក៏បានទទួលស្គាល់ និងថ្លែងអំណរគុណចំពោះមូលនិធិអាស៊ី ដែលបានគាំទ្រព្រឹត្តិការណ៍នេះផងដែរ។ លោកបានសង្កត់ធ្ងន់លើតួនាទីសំខាន់នៃទិន្នន័យនៅក្នុងយុគសម័យឌីជីថលនេះ។ លោកបានបន្ថែមថា ស្របតាមគោលនយោបាយផ្លាស់ប្តូរឌីជីថលរបស់រដ្ឋាភិបាល ទិន្នន័យបើកទូលាយនឹងក្លាយជាធាតុផ្សំដ៏សំខាន់ក្នុងការរួមចំណែកដល់ការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយនិរន្តរភាព និងបរិយាបន្នរបស់កម្ពុជា។ ក្នុងសុន្ទរកថានោះ លោកក៏បានណែនាំដល់ទស្សនិកជនអំពីកូនសៀវភៅអំពីទិន្នន័យបើកទូលាយ ដែលអាចយកបានដោយសេរីនៅតុចុះឈ្មោះ និងបានបង្ហើបពីកម្មវិធីសន្និសីទជាតិទិន្នន័យបើកទូលាយដែលនឹងប្រព្រឹត្តិទៅនៅថ្ងៃទី ២៦-២៧ ខែមីនា ឆ្នាំ ២០២៤ ផងដែរ។ លោកបានបញ្ចប់ដោយការថ្លែងអំណរគុណម្តងទៀតចំពោះអ្នកទាំងអស់គ្នាដែលបានចូលរួមក្នុងកម្មវិធីនេះ ហើយសង្ឃឹមថាអ្នកចូលរួមអាចស្វែងយល់ និងចាប់យកព័ត៌មានដែលទាក់ទងនឹងទិន្នន័យបើកទូលាយទាំងអស់ពីកម្មវិធីថ្ងៃនេះ។
បន្ទាប់មក លោកស្រី Meloney C. Linburg តំណាងប្រចាំប្រទេសរបស់មូលនិធិអាស៊ី ថ្លែងសុន្ទរកថាគន្លឹះទៅកាន់អ្នកចូលរួម។ លោកស្រីបានបញ្ជាក់ថា ព្រះរាជាណាចក្រស្ថិតនៅផ្លូវបំបែកនៃដំណើរការបំប្លែងឌីជីថល។ រដ្ឋាភិបាលក៏បានទទួលស្គាល់ការផ្លាស់ប្តូរ និងការអភិវឌ្ឍឌីជីថលប្រកបដោយបរិយាបន្ន និងបច្ចេកវិទ្យាទៅក្នុងរបៀបវារៈនៃការអភិវឌ្ឍជាតិដូចជា យុទ្ធសាស្ត្របញ្ចកោណជាដើម។ ទោះជាយ៉ាងណា ក្នុងឱកាសនោះ បញ្ហាប្រឈមនៅតែមាន។ លោកស្រីបានលើកឡើងពីបញ្ហាប្រឈមសំខាន់នៃទិដ្ឋភាពទិន្នន័យបើកទូលាយរបស់កម្ពុជា ដែលជាការបែងចែកឌីជីថល ជាពិសេសសម្រាប់ក្រុមដែលងាយរងគ្រោះ និងក្រុមដែលត្រូវបានគេផាត់ចេញពីសង្គម។ ដោយសារបញ្ហានៃការបែងចែកឌីជីថលនៅតែបន្ត ក្រុមដែលជួបការលំបាកនឹងមិនទទួលបានសក្តានុពល និងអត្ថប្រយោជន៍ពេញលេញពីទិន្នន័យបើកទូលាយនោះទេ។ លោកស្រី Meloney បានសង្កត់ធ្ងន់លើតួនាទីនៃកិច្ចសន្ទនារួម និងយុវជនក្នុងការលើកកម្ពស់ការសហការគ្នាក្នុងការសម្រេចចិត្ត និងការបញ្ចូលទស្សនវិស័យចម្រុះទៅក្នុងដំណើរការគោលនយោបាយ។ នៅចុងបញ្ចប់នៃសុន្ទរកថា លោកស្រីបានជំរុញឱ្យមានការចូលរួមយ៉ាងសកម្មពីទស្សនិកជន និងចូលរួមក្នុងការពិភាក្សា ដើម្បីបង្កើនការយល់ដឹងអំពីទិន្នន័យបើកទូលាយ។
បន្ទាប់ពីសម្រាកកាហ្វេមួយរយៈពេលខ្លី លោក វង្ស ពិសិទ្ធ មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ផ្នែកស្រាវជ្រាវទិន្នន័យ និងប្រព័ន្ធព័ត៌មានភូមិសាស្ត្រ (GIS)/ អ្នកសម្របសម្រួលផ្នែកកសាងសមត្ថភាព អង្គការអូឌីស៊ី បានផ្តល់វគ្គចែករំលែកការយល់ដឹងអំពី “ការនិទានរឿងដែលជំរុញដោយទិន្នន័យ”។ បទបង្ហាញរយៈពេល៤០ នាទីផ្តល់ឱ្យអ្នកចូលរួមនូវការយល់ដឹងជាមូលដ្ឋានអំពីគំនិត និងព័ត៌មាននៃដំណើរការនិទានរឿងដែលផ្អែកលើទិន្នន័យ។ អ្នកចូលរួមម្នាក់ចង់ដឹងពីបញ្ហាប្រឈមជុំវិញដំណើរការបង្កើតរឿងដែលជំរុញដោយទិន្នន័យនេះ។ លោក ពិសិដ្ឋ បានឆ្លើយតបថា បញ្ហាប្រឈមសំខាន់គឺកង្វះទិន្នន័យ។ ដូចដែលឃើញក្នុងឈ្មោះ (ការនិទានរឿងដែលជំរុញដោយទិន្នន័យ) ទិន្នន័យដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់។ បើគ្មានវាទេ អ្នកនិពន្ធនឹងមិនអាចធ្វើការវិភាគស៊ីជម្រៅ និងបង្កើតរឿងដ៏ស៊ីជម្រៅបានទេ។ បើធាតុសំខាន់មួយទៀតនៃការនិទានរឿងដែលជំរុញដោយទិន្នន័យគឺបរិបទ។ អ្នកនិពន្ធត្រូវមានការយល់ដឹងច្បាស់លាស់អំពីប្រធានបទ ដើម្បីអាចវិភាគ និងប្រើប្រាស់ទិន្នន័យប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព។ ជាងនេះទៅទៀត ជាមួយនឹងការយល់ដឹងកាន់តែច្បាស់អំពីបរិបទ អ្នកនិពន្ធអាចកំណត់ទិសដៅការវិភាគច្បាស់លាស់ និងបង្កើតរឿងរ៉ាវទិន្នន័យដែលមានឥទ្ធិពល និងអត្ថន័យ។
បន្ទាប់មក វគ្គ Hackathon ដឹកនាំដោយលោក អ៊ំ វណ្ណថារិទ្ធ អតីតសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាភិបាលអង្គការអូឌីស៊ី និងជាអ្នកតស៊ូមតិ ដើម្បីវប្បធម៌សេរី និងចំណេះដឹងបើកទូលាយនៅកម្ពុជា។ បន្ទាប់ពីលោក វណ្ណថារិទ្ធ ណែនាំកម្មវិធី hackathon អ្នកចូលរួមមានសេរីភាពក្នុងការផ្លាស់ទីជុំវិញបន្ទប់ដើម្បីបង្កើតក្រុមរបស់ពួកគេ។ ក្រុមប្រហែល ១១ ត្រូវបានបង្កើតឡើង ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមនានា ដោយផ្អែកលើជំនាញ និងចំណាប់អារម្មណ៍របស់ពួកគេ។ ប្រធានបទសំខាន់នៃបញ្ហាប្រឈមគឺ “ការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយនិរន្តរភាព និងបរិយាបន្នសម្រាប់ទាំងអស់គ្នា” ហើយក្រុមនីមួយៗអាចផ្តោតលើបញ្ហាផ្សេងៗគ្នាដែលពួកគេចង់ដោះស្រាយ។ បន្ទាប់មក ក្រុមត្រូវបានផ្គូផ្គងជាមួយអ្នកណែនាំ ដែលជាអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រទិន្នន័យដែលមានបទពិសោធន៍ អ្នកអភិវឌ្ឍន៍ អ្នកស្រាវជ្រាវ និងអ្នកតស៊ូមតិទិន្នន័យបើកទូលាយ ដើម្បីគាំទ្រ និងណែនាំក្រុមនៅទូទាំង កម្មវិធី hackathon ទាំងមូល ។
នៅចុងបញ្ចប់នៃព្រឹត្តិការណ៍នេះ ក្រុមទាំង ១១ នៅតែពិភាក្សាយ៉ាងស្វាហាប់ និងបង្កើតគំនិតរបស់ពួកគេសម្រាប់ការប្រកួតប្រជែង hackathon ។ សម្រាប់សុន្ទរកថាបិទនោះ លោក ធី ទ្រី បានបង្ហាញពីការកោតសរសើរចំពោះការចូលរួមយ៉ាងសាទររបស់អ្នកចូលរួមក្នុងព្រឹត្តិការណ៍នេះ ជាពិសេសឆ្ពោះទៅរកកម្មវិធី hackathon ។ គាត់ទន្ទឹងរង់ចាំមើលពីវឌ្ឍនភាពនៃការប្រកួតប្រជែង hackathon ហើយសង្ឃឹមថានឹងឃើញអ្នកទាំងអស់គ្នានៅក្នុងសន្និសីទជាតិទិន្នន័យបើកទូលាយដែលនឹងធ្វើឡើងនៅថ្ងៃទី ២៦-២៧ ខែមីនា ឆ្នាំ ២០២៤។