អបអរសាទរទិវាអន្តរជាតិជនជាតិដើមភាគតិចពិភពលោក ឆ្នាំ ២០២១
នៅខែធ្នូ ឆ្នាំ ១៩៩៤ អង្គការសហប្រជាជាតិបានសម្រេចថា ទិវាអន្តរជាតិជនជាតិដើមភាគតិចពិភពលោក នឹងត្រូវប្រារព្ធនៅថ្ងៃទី ០៩ ខែសីហា ជារៀងរាល់ឆ្នាំ។ កាលបរិច្ឆេទនេះ គឺជាថ្ងៃនៃកិច្ចប្រជុំលើកដំបូងរបស់ក្រុមការងារអង្គការសហប្រជាជាតិ ស្តីពីប្រជាជនជនជាតិដើមភាគតិច នៅឆ្នាំ ១៩៨២ ។ ប្រជាជននៅទូទាំងពិភពលោក ត្រូវបានលើកទឹកចិត្តឱ្យចែករំលែកសារ របស់អង្គការសហប្រជាជាតិ ស្តីពីការការពារ និងលើកកម្ពស់សិទ្ធិរបស់ជនជាតិដើមភាគតិច។
ភាសាជនជាតិភាគតិច មានយ៉ាងហោចណាស់ ១៩ នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ ភាសាទាំងនោះបែងចែងជាអំបូរភាសាពីរក្រុម៖ អំបូរអូស្ត្រូណេស៊ាន ដែលរួមមានក្រុមចារាយ និងអំបូរខ្មែរមន ដែលរួមមានព្រៅ គ្រឹង ទំពួន ព្នង និងកួយ។ អានបន្ថែមនៅប្រធានបទ ជនជាតិភាគតិច និងជនជាតិដើមភាគតិច។
ប្រធានបទនៅឆ្នាំ ២០២១ នេះ គឺ “កុំទុកនរណាម្នាក់ចោល៖ ជនជាតិដើមភាគតិច និងការអំពាវនាវឱ្យមានកិច្ចសន្យាសង្គមថ្មី”។
កិច្ចសន្យាសង្គម គឺជាកិច្ចព្រមព្រៀងដែលមិនបានកត់ត្រា ដែលមនុស្សបង្កើតឡើង ក្នុងការសហការគ្នា ដើម្បីផលប្រយោជន៍សង្គម និងសេដ្ឋកិច្ច។ ជនជាតិដើមភាគតិចមិនដែលត្រូវបានបញ្ចូលក្នុងកិច្ចសន្យាសង្គមនេះទេ ហើយថែមទាំងទទួលរងផលប៉ះពាល់ ដោយការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចសង្គមនៅក្នុងប្រទេសជាច្រើនផងដែរ។ កិច្ចព្រមព្រៀងនេះ ត្រូវបានបង្កើតឡើងក្នុងចំណោមប្រជាជនឈានមុខគេតែប៉ុណ្ណោះ។ ប៉ុន្មានឆ្នាំមកនេះ សង្គមបានព្យាយាមដោះស្រាយបញ្ហាទាំងនេះ តាមរយៈការសុំទោស ការផ្សះផ្សា និងកែទម្រង់កម្រិតអន្តរជាតិ។ ថ្វីត្បិតតែកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងទាំងនេះ ត្រូវបានធ្វើឡើងក៏ដោយ មិនមែនអ្វីៗទាំងអស់ត្រូវបានចាប់ផ្តើម ដើម្បីធានាថាគ្មាននរណាម្នាក់ត្រូវបានទុកចោលនោះឡើយ។ កិច្ចសន្យាសង្គម ដោយផ្អែកលើអ្នកចូលរួមពិតប្រាកដ និងភាពជាដៃគូរួមទាំងជនជនជាតិដើមភាគតិច គឺចាំបាច់ណាស់។
ប្រទេសកម្ពុជាមានជនជាតិដើមភាគតិចចំនួន ២៤ក្រុម។
នៅថ្ងៃទិវាអន្តរជាតិជនជាតិដើមភាគតិចពិភពលោក អង្គការទិន្នន័យអំពីការអភិវឌ្ឍ (អូឌីស៊ី) សូមអបអរសាទរជនជាតិដើមភាគតិច និងបង្ហាញពីសារៈសំខាន់ និងភាពចម្រុះនៃសហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិចនៅកម្ពុជា។ អូឌីស៊ីផ្តល់នូវប្រភពទិន្នន័យបើកទូលាយ ដែលទាក់ទងនឹងជនជាតិដើមភាគតិច ដើម្បីបង្កើនការយល់ដឹងរបស់ជនជាតិដើមភាគតិច ពង្រឹងអំណាចដល់សហគមន៍ និងធ្វើឱ្យសំលេងរបស់ពួកគេមានឥទ្ធិពល។
អូឌីស៊ី បានផ្តល់ព័ត៌មាន អំពីដីសមូហភាពសហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិចដែលបានចុះបញ្ជីចំនួន ២៧ ជាមួយផែនទីអន្តរកម្ម ដើម្បីគាំទ្រជនជាតិដើមភាគតិច។ ព័ត៌មានចំនួន ៥៥៦ ទាក់ទងនឹងជនជាតិដើមភាគតិចត្រូវបានគេបោះពុម្ពផ្សាយ នៅលើគេហទំព័រអូឌីស៊ី ដែលបានលើកពីបញ្ហា និងការអភិវឌ្ឍរបស់ជនជាតិដើមភាគតិច។ ផែនទីស្តីពី តំបន់ជនជាតិដើមភាគតិចនៅកម្ពុជា ដីសមូហភាពជនជាតិដើមភាគតិចដែលបានចុះបញ្ជី និងស្វ័យអត្តសញ្ញាណនៃសហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិច ពង្រឹងការយល់ដឹងអំពីសង្គមទាក់ទងនឹងប្រធានបទនេះ។
អូឌីស៊ី បានបង្កើតមាតិការជាច្រើន ដែលមានគោលបំណងលើកកម្ពស់ការយល់ដឹងរបស់ប្រជាជនទាក់ទងនឹងជនជាតិដើមភាគតិច និងសហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិចនៅក្នុងប្រទេស។ ទំព័រប្រធានបទជនជាតិភាគតិច នៅលើគេហទំព័ររបស់អូឌីស៊ី ផ្តោតលើទិដ្ឋភាពទូទៅនៃជនជាតិដើមភាគតិច ច្បាប់ និងគោលនយោបាយ ទាក់ទងនឹងជនជាតិដើមភាគតិចនៅកម្ពុជា។ ទំព័រប្រធានបទដីសមូហភាព កំណត់អត្តសញ្ញាណទ្រព្យសម្បត្តិ សហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិចដែលទទួលបានប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិរួម និងបញ្ហាប្រឈមក្នុងការការពារសិទ្ធិសហគមន៍ជនជាតិដើម។ ក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ ការអភិវឌ្ឍឧស្សាហកម្មនៅកម្ពុជាតំបន់ធំៗ ដីជនជាតិដើមភាគតិចជាច្រើនរងផលប៉ះពាល់ ដូចមានរៀបរាប់នៅលើទំព័រប្រធានបទ ការរុករករ៉ែតាមបែបឧស្សាហកម្ម។
ដើម្បីគាំទ្រដល់ការគ្រប់គ្រងទិន្នន័យជនជាតិដើមភាគតិច សិទ្ធរបស់ជនជាតិដើមភាគតិច និងតម្រូវការដែលមាននៅក្នុងប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ីទិន្នន័យរបស់ជនជាតិដើមភាគតិច គំនិតផ្តួចផ្តើមនៃការអភិវឌ្ឍ (អូឌីអាយ) និងអូឌីស៊ី បានសហការជាមួយអង្គការជនជាតិដើមកម្ពុជា និងសហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិច បកប្រែគោលការណ៍ CARE សម្រាប់ការគ្រប់គ្រងទិន្នន័យជនជាតិដើមជាភាសាខ្មែរ។ អូឌីស៊ី និងអង្គការជនជាតិដើមកម្ពុជា ធ្វើការយ៉ាងជិតស្និទ្ធ ដើម្បីធ្វើឱ្យប្រសើរឡើងនូវការប្រមូលទិន្នន័យ និងជំនាញអក្ខរកម្មទិន្នន័យ ដើម្បីបង្កើតឃ្លាំងទិន្នន័យកណ្តាលសម្រាប់ថ្នាក់តំបន់។ នៅថ្ងៃទី ០៣ ខែមករា ឆ្នាំ ២០២១ អូឌីស៊ី បានសហការជាមួយអង្គការជនជាតិដើមកម្ពុជា រៀបចំសិក្ខាសាលាតាមរយៈប្រព័ន្ធវីដេអូ រយៈពេលកន្លះថ្ងៃ ស្តីពី “សិទ្ធិអំណាចក្នុងការគ្រប់គ្រង់ និងកាន់កាប់ទិន្នន័យជនជាតិដើមភាគតិច”។
ដោយអូឌីស៊ីនឹងបន្តចងក្រង និងបង្កើតប្រភពទិន្នន័យបើកចំទូលាយ ដែលអាចជឿទុកចិត្តបាន និងបច្ចុប្បន្នភាព យើងចង់ជម្រុញឱ្យមានការសហការ និងសកម្មភាពបន្ថែមទៀត ដើម្បីការពារសហគមន៍ និងវប្បធម៌របស់ជនជាតិដើមភាគតិច សិទ្ធិ និងការរស់នៅរបស់ពួកគេ។
