វគ្គ​បណ្តុះបណ្តាល​ស្តី​អំពី​អក្ខរកម្ម​ទិន្នន័យ​ទៅ​លើ​ប្រធានបទ​សុខភាព​សាធារណៈ​លើក​ទី​៣

​ចាប់ពី​ថ្ងៃ​ទី​ ២៧​ ដល់​ ២៩​ ខែមេសា​ ឆ្នាំ​២០២១​ អង្គការ​ទិន្នន័យ​អំពី​ការ​អភិវឌ្ឍ ​(​អូ​ឌី​ស៊ី​)​ បាន​ធ្វើ​សិក្ខាសាលា​បណ្តុះបណ្តាល​លើក​ទី​៣​ ស្តី​អំពី​«​អក្ខរកម្ម​ទិន្នន័យ​ទៅ​លើ​ប្រធានបទ​សុខភាព​សាធារណៈ​»​ ។​ ក្នុង​បរិបទ​បច្ចុប្បន្ន​នៃ​ជំងឺ​រាតត្បាត​សកល​កូ​វី​ដ​-១៩​ វគ្គ​បណ្តុះបណ្តាល​មាន​រយៈពេល​បី​ថ្ងៃ​ បាន​រៀបចំ​ឡើង​តាម​រយៈ​កម្មវិធី​ Zoom​ ក្នុង​គោលបំណង​ទប់ស្កាត់​ការ​ឆ្លង​រីក​រាលដាល​ជំងឺ​វី​ដ​-១៩​ដោយ​មាន​សិក្ខាកាម​ចូលរួម​ ភាគច្រើន​ជា​ អ្នក​សារព័ត៌មាន​ពលរដ្ឋ​ និង​និស្សិត​នៃ​សាកលវិទ្យាល័យ​ មាន​ចំនួន​សរុប​ ១៣​នាក់​ ក្នុង​នោះ​មាន​ស្ត្រី​៨​នាក់​ ដែល​មក​ពី​មជ្ឈដ្ឋាន​ផ្សេងៗ​រួម​មាន​ រាជធានី​ភ្នំពេញ​ និង​តាម​បណ្តា​ខេត្តសៀមរាប​ បាត់ដំបង​ ព្រៃវែង​ និង​កំពង់ចាម​។​

​គោលដៅ​សំខាន់​នៃ​សិក្ខា​សិលា​បណ្តុះបណ្តាល​អក្ខរកម្ម​ទិន្នន័យ​ទៅ​លើ​ប្រធានបទ​សុខភាព​សាធារណៈ​នេះ​គឺ​ជំរុញ​លើ​សមត្ថភាព​ និង​ចំណេះដឹង​ទិន្នន័យ​ដល់​សិក្ខាកាម​តាម​រយៈ​ការ​អភិវឌ្ឍ​ការ​យល់​ដឹង​អំពី​ទិន្នន័យ​ ការ​ប្រើប្រាស់​ប្រក​ដ​ដោយ​ប្រសិទ្ធិ​ភាព​ និង​ទស្សនី​យ​កម្ម​ទិន្នន័យ​ងាយស្រួល​យល់​ សម្រាប់​ការងារ​វិជ្ជាជីវៈ​ ក៏​ដូច​ជា​ការ​ប្រើប្រាស់​ផ្សេងៗ​ជា​ពិសេស​ទាក់ទិន​នឹង​ទិន្នន័យ​កូ​វី​ដ​-១៩​ ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា​។​ លើស​ពី​នេះ​ទៅ​ទៀត​ វគ្គ​បណ្តុះបណ្តាល​នេះ​ក៏​មាន​គោលបំណង​ឱ្យ​អ្នកចូលរួម​មាន​សមត្ថភាព​ដាក់​បញ្ចូល​ទិន្នន័យ​ទៅ​ក្នុង​ការ​សរសេរ​ពី​ព្រឹត្តិការណ៍​ ឬ​រឿងរ៉ាវ​ផ្សេងៗ​ដែល​អាច​ឈាន​ដល់​ការ​ផ្សព្វផ្សាយ​ទៅ​សាធារណៈ​កាន់តែ​ទូលំទូលាយ​។​

​វគ្គ​បណ្តុះបណ្តាល​នេះ​ត្រូវ​បាន​ចាប់ផ្តើម​ដោយ​មាន​ស​ន្ទ​រក​ថា​បើក​ពី​ លោក​ ធី​ ទ្រី​ ដែល​ជានា​យក​ប្រតិបត្តិ​នៃ​អង្គការ​អូ​ឌី​ស៊ី​ និង​ លោក​បាន​ អនុញ្ញាត​ដល់​សិក្ខាកាម​ទាំងឡាយ​ធ្វើការ​ណែនាំ​សមាសភាព​ទៅ​វិញ​ទៅ​មក​ ដើម្បី​ចាប់ផ្តើម​សិក្សា​ ចូលរួម​សហ​កាណ៍​រួម​គ្នា​ និង​បង្ហាញ​ពី​ចំណាប់អារម្មណ៍​ សេចក្តី​រំពឹង​ទុក​ដែល​ទទួល​បាន​ពី​វគ្គ​បណ្តុះបណ្តាល​។​ នៅ​ក្នុង​ស​ន្ទ​រក​ថា​នេះ​ដែរ​ លោក​បាន​គូស​បង្ហាញ​ពី​តួនាទី​សំខាន់​នៃ​ទិន្នន័យ​ និង​វិធីសាស្ត្រ​ដែល​អាច​ត្រូវ​បាន​ប្រើ​ដើម្បី​ផ្សព្វផ្សាយ​ព័ត៌មាន​ទៅ​ដល់​សាធារណជន​។​

​បន្ទាប់​ពី​ស​ន្ទ​រក​ថា​របស់​នាយក​ប្រតិបត្តិ​ កិច្ច​បន្ទាប់​នៅ​ក្នុង​វគ្គ​ទី​១​ លោក​ ហៀ​ង​ កុសល​ ដែល​ជា​អ្នក​ស្រាវជ្រាវ​ខាង​សេដ្ឋកិច្ច​នៃ​អង្គការ​អូ​ឌី​ស៊ី​បាន​ចូល​ធ្វើ​បទ​បង្ហាញ​។​ នៅ​ក្នុង​វគ្គ​ដំបូង​នេះ​ លោក​បាន​បង្ហាញ​មូលដ្ឋាន​គ្រឹះ​អំពី​ទិន្នន័យ​ ដូច​ជា​ប្រភេទ​នៃ​ទិន្នន័យ​ និយម​ន័យ​នៃ​ទិន្នន័យ​បើក​ទូលាយ​ និង​សារៈសំខាន់​របស់​វា​ ក៏​ដូច​ជាវ​ដ្ត​នៃ​តម្លាភាព​ផ្អែក​លើ​ទិន្នន័យ​បើក​ទូលាយ​។​ បន្ទាប់​មក​ លោក​បាន​ភ្ជាប់​ចំណេះដឹង​ទាំងនេះ​ទៅ​នឹង​ទិដ្ឋភាព​ពិត​ជាក់ស្តែង​ ដោយ​លោក​បាន​បង្ហាញ​នូវ​ឧទាហរណ៍​មួយ​ចំនួន​នៃ​ព័ត៌មាន​ដែល​មាន​ផ្ទុក​នូវ​ទិន្នន័យ​ផ្សេងៗ​។​ គោលបំណង​នោះ​ គឺ​ដើម្បី​ពង្រឹងសមត្ថភាព​របស់​អ្នកចូលរួម​ក្នុង​ការ​បែងចែក​នូវ​អ្វី​ដែល​ជា​ព័ត៌មាន​ដែល​ងាយស្រួល​សម្រាប់​អ្នក​អាន​ និង​អ្វី​ដែល​មិន​ងាយស្រួល​សម្រាប់​អ្នក​អាន​ ក៏​ដូច​ជា​យល់​ដឹង​ពី​សារៈសំខាន់​នៃ​ព័ត៌មាន​ដោយ​ផ្អែក​លើ​ទិន្នន័យ​ផង​ដែរ​។​

បន្ទាប់​មក​ទៀត​ លោក​ វង្ស​ ពិ​សិទ្ធ​ ជា​មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់​ផ្នែក​ស្រាវជ្រាវ​ទិន្នន័យ​ និង​ប្រព័ន្ធ​ព័ត៌មាន​ភូមិសាស្ត្រ​ (GIS)​ របស់​អង្គការ​អូ​ឌី​ស៊ី​ បាន​ធ្វើ​បទ​បង្ហាញ​ពី​បច្ចេកទេស​ស្តី​ពី​មូលដ្ឋាន​ទស្សនី​យ​កម្ម​ទិន្នន័យ​ដោយ​ផ្តោត​លើ​ឥទ្ធិពល​ដែល​វា​អាច​ប្រើ​ក្នុង​ការ​ចែករំលែក​រឿងរ៉ាវ​ដែល​មាន​លក្ខណៈ​ស្មុគស្មាញ​ទៅ​ដល់​អ្នក​អាន​។​ លោក​បាន​លើក​ឡើង​ពី​សារៈសំខាន់​នៃ​ការ​ជ្រើសរើស​ប្រភេទ​តារាង​ដែល​ត្រឹមត្រូវ​ និង​ពិនិត្យ​ឡើង​វិញ​នូវ​ជំហាន​ផ្សេងៗ​គ្នា​ដើម្បី​បង្កើត​ទស្សនី​យ​កម្ម​ទិន្នន័យ​ដោយ​ប្រើ​ Datawrapper​ ដែល​ជា​ឧបករណ៍​សម្រាប់​ការ​ធ្វើ​ទស្សនី​យ​កម្ម​ទិន្នន័យ​តាម​អ៊ី​ន​ធឺ​ណេ​ត​។​ ក្រៅពី​ទទួល​បាន​គន្លឹះ​ក្នុង​ការ​ស្វែងរក​ទិន្នន័យ​ហើយ​ ក្នុង​វគ្គ​នេះ​ បាន​រួម​បញ្ចូល​ទាំង​ការ​អនុវត្ត​ ដែល​ផ្តល់​ឱកាស​ឱ្យ​សិក្ខាកាម​បាន​យក​ទ្រឹស្តី​មក​អនុវត្ត​ជាក់ស្តែង​ក្នុង​ថ្ងៃ​ទី​១​។​

​ថ្ងៃ​ទី​២​ នៃ​កម្មវិធី​បណ្តុះបណ្តាល​បាន​ចាប់ផ្តើម​ដោយ​ លោក​ ពិ​សិទ្ធ​ ណែនាំ​បន្ត​ពី​ ការ​អនុវត្ត​ថ្ងៃ​ទី​១​ និង​ពន្យល់​បន្ថែម​ភាព​មិន​ច្បាស់​ និង​ចង្ង​ល់​ លើ​ចំណុច​ណាមួយ​នៃ​ ទស្សនី​យ​កម្ម​ទិន្នន័យ​ដល់​សិក្ខាកាម​។​ បន្ទាប់​ពី​នេះ​ លោក​ លោក​ ង៉ូ​វ​ ជី​ហ័​រ​ ជា​មន្ត្រី​ផ្នែក​ទំនាក់ទំនង​នៃ​អង្គការ​អូ​ឌី​ស៊ី​ បាន​បន្ត​ធ្វើ​បទ​បង្ហាញ​ពី​ព័ត៌មាន​ជា​រូបភាព​ (Infographic)​ ដែល​ជា​ជម្រើស​មួយទៀត​ក្នុង​ការ​ធ្វើ​ទស្សនី​យ​កម្ម​ទិន្នន័យ​។​ នៅ​ក្នុង​នេះ​ គាត់​បាន​ណែនាំ​ ឧបករណ៍​ប្រើ​ក្នុង​អ៊ី​ន​ធឺ​ណេ​ត​មួយ​ដែល​មានឈ្មោះ​ថា​ Canva​ ហើយ​លោក​បាន​ផ្តល់​ដំបូន្មាន​លើ​ការ​បង្កើត​ជា​រូបភាព​ ឬ​ក្រាហ្វិក​ដែល​បង្ហាញ​ទិន្នន័យ​ឱ្យ​កាន់តែ​ច្បាស់លាស់​ និង​ស៊ីជម្រៅ​។​ បន្ទាប់​ពី​បាន​រៀន​ពី​របៀប​ប្រើប្រាស់​ឧបករណ៍​នេះ​ហើយ​ អ្នកចូលរួម​បាន​ធ្វើការ​អនុវត្ត​លើ​ឧបករណ៍​នេះ​ និង​បាន​បង្កើត​ព័ត៌មាន​ជា​រូបភាព​របស់​ពួក​គេ​រៀងៗ​ខ្លួន​។​

ក្រុមការងារ​របស់​អង្គការ​អូ​ឌី​ស៊ី​ បាន​ណែនាំ​នៅ​ថ្ងៃ​បញ្ចប់​ការ​បិទ​សិក្ខាសាលា​ ដល់​សិក្ខាកាម​ក្នុង​ក្រុម​នីមួយៗ​ អំពី​ចំណេះដឹង​ទិន្នន័យ​អំឡុង​ពេល​អនុវត្ត​ជាក់ស្តែង​ និង​ទទួល​បាន​ជំនាញ​វិជ្ជាជីវៈ​ប្រើប្រាស់​បាន​បន្ទាប់​ពី​បញ្ចប់​អង្គ​សិក្ខាសាលា​បណ្តុះបណ្តាល​នេះ​។​ លើស​ពី​នេះ​ទៅ​ទៀត​ ក្រុម​ការ​អង្គការ​អូ​ឌី​ស៊ី​ បាន​ផ្តល់​ប្រឹក្សា​ដល់​សិក្ខាកាម​ដោយ​អនុវត្ត​ទិន្នន័យ​លើ​វិស័យ​ សុខភាព​សារ​ធារ​ណៈ​ជាក់ស្តែង​ការ​អនុវត្ត​លើ​ទិន្នន័យ​នៃ​ជំងឺ​រាតត្បាត​នៃ​ជំងឺ​​កូ​វី​ដ​-១៩​​នៅ​កម្ពុជា​។​​ សិក្ខាកាម​ បាន​ចាប់ផ្តើម​អនុវត្ត​លើ​ទិន្នន័យ​ បង្កើត​ជា​រឿងរ៉ាវ​ព្រឹ​ត្ត​ការណ៍​ដែល​ឆ្លុះ​បញ្ចាំង​ពី​ទិន្នន័យ​ និង​គួប​ផ្សំ​ការ​បកស្រាយ​បង្ហាញ​ទិន្នន័យ​ជា​ក្រាប​ជាដើម​។​ វា​ពិតជា​គួរ​ឱ្យ​មាន​ក្តី​សោមនស្ស​ និង​រីករាយ​ដោយ​បានឃើញ​ពី​ការ​យកចិត្តទុកដាក់​ និង​ខំប្រឹង​ប្រែង​ប្រើប្រាស់​អោយ​អស់ពី​លទ្ធភាព​នូវ​វី​ធី​សាស្ត្រ​ដែល​បាន​រៀន​របស់​ពួក​គេ​ ដើម្បី​សម្រេច​លើ​ការ​អនុវត្ត​ទិន្នន័យ​ក្នុង​ក្រុម​នីមួយៗ​។​ សមាជិក​ក្រុម​ទាំងអស់​បាន​ចូលរួម​យ៉ាង​ពេញដៃពេញជើង​ក្នុង​ការ​ពិភាក្សា​ និង​ចែករំលែក​ចំណេះដឹង​ផ្សេងៗ​ជាមួយ​គ្នា​។​

​ជា​រួម​មក​ ក្នុង​រយៈពេល​៣​ថ្ងៃ​លើ​វគ្គ​បណ្តុះបណ្តាល​ស្តី​អំពី​អក្ខរកម្ម​ទិន្នន័យ​ទៅ​លើ​ប្រធានបទ​សុខភាព​សាធារណៈ​ ផ្អែក​លើ​ការ​វាយតម្លៃ​មុន​ពេល​បណ្តុះបណ្តាល​ និង​ក្រោយ​ សិក្ខាកាម​ត្រូវ​បាន​មើលឃើញ​ថា​ទទួល​បាន​ចំណេះដឹង​យ៉ាងច្រើន​អំពី​ការ​ប្រើប្រាស់​ទិន្នន័យ​ និង​យល់​ដឹង​ពី​សក្តានុពល​នៃ​ការ​ពិ​ព​ណ៏​នា​ ឬ​សរសេរ​រឿងរ៉ាវ​ផ្សេងៗ​។​ ជា​កិច្ច​ចុង​ក្រោយ​ តាម​រយៈ​ការ​វាយតំលៃ​របស់​សិក្ខាកាម​ បាន​បង្ហាញ​ពី​សេចក្តី​ពេញចិត្ត​ លើ​លទ្ធផល​រំពឹង​ទុក​មុន​ពេល​ទទួល​បានការ​បណ្តុះបណ្តាល​ និង​ មាន​សិក្ខាកាម​មួយ​រូប​ក៏​បាន​បញ្ជាក់​ពី​សេចក្តី​ថ្លែងអំណរគុណ​អង្គការ​អូ​ឌី​ស៊ី​ ក្នុង​ការ​ផ្តល់​ឱកាស​ចូលរួម​បណ្តុះបណ្តាល​ ដោយ​ផ្តល់​ចំណេះដឹង​ថ្មីៗ​ក្នុង​ការ​បង្កើត​ក្រាប​ ក្រាហ្វិក​ និង​ ព័ត៌មាន​ជា​រូបភាព​ លើ​ឧបករណ៍​លើ​អ៊ី​ន​ធឺ​ណេ​ត​មួយ​ចំនួន​ ដែល​មាន​សារៈសំខាន់​សម្រាប់​ការ​សិក្សា​របស់​គាត់​ផង​ដែរ​។​

អត្ថបទ​សរសេរ​ដោយ​៖​ លោក ថា​ន​ ដា​វីត អ្នក​ហាត់​ការ​​ផ្នែកស្រាវជ្រាវនៅ​អូឌីស៊ី​។​ 

អាន​ប្លក់ផ្សេង​ទៀត​​​​​​​៖