ផលិកម្មរ៉ែមាសលក្ខណៈពាណិជ្ជកម្មនៅកម្ពុជាអាចនឹងចាប់ផ្តើមនាពេលឆាប់ៗនេះ។ នៅក្នុងខែសីហា ឆ្នាំ ២០១៦ ក្រុមប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជាបានអនុញ្ញាតសម្រាប់ការធ្វើអាជីវកម្មរ៉ែមាសដល់ក្រុមហ៊ុន Mesco Gold។1 ក្រសួងរ៉ែ និងថាមពល បានចេញអាជ្ញាប័ណ្ណលើដីទំហំ ១២ គីឡូម៉ែត្រក្រឡា ដល់ក្រុមហ៊ុនរុករករ៉ែភូមិស៊ីយ៉ារ៉ុង ខេត្តរតនគិរី។ នេះគឺជាអាជ្ញាប័ណ្ណរុករករ៉ែដំបូងបង្អស់សម្រាប់រ៉ែមាស ដែលបានចេញក្រោមក្របខណ្ឌច្បាប់បង្កើតដោយរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា។2 មាសត្រូវបានរកឃើញនៅក្នុងខេត្តជាច្រើននៃប្រទេសកម្ពុជា ដែលភាគច្រើនស្ថិតនៅភាគខាងជើង។3
នាវាសន្សឹមៗឆ្ពោះទៅកាន់ការអភិវឌ្ឍ
សង្គ្រាមស៊ីវិល និងភាពមិនប្រាកដប្រជាផ្នែកនយោបាយបានបង្អាកការរុករករ៉ែអស់រយៈពេលជាច្រើនឆ្នាំ។ទោះបីជាបន្ទាប់ពីឆ្នាំ២០០០ក៏ដោយ បញ្ហាប្រឈមនៅតែបន្តកើតមាន តួយ៉ាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ ឆ្ពោះទៅកាន់តំបន់ដាច់ស្រយាលមានកំណត់ វត្តមានចំការមីន និងក្របខ័ណ្ឌច្បាប់ដែលមានកម្រិតជាដើម។ វិនិយោគទុនគួរឱ្យកត់សម្គាល់ក្នុងការរុករករ៉ែ បានចាប់ផ្តើមបន្ទាប់ពីឆ្នាំ ២០០៦/២០០៧តែប៉ុណ្ណោះ ។ សព្វថ្ងៃនេះមានក្រុមហ៊ុនមួយចំនួននៅតែលើកយកហានិភ័យខ្ពស់នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាជាងប្រទេសផ្សេងទៀតជាហេតុផលសម្រាប់ការកំហិត ឬការកាត់បន្ថយវិនិយោគទុនរបស់ពួកគេ។4
ក្រុមហ៊ុនរុករកនិងទាញយករ៉ែ
ក្រសួងរ៉ែ និងថាមពល គឺជាអង្គភាពដែលទទួលបន្ទុកការផ្តល់អាជ្ញាប័ណ្ណ និងថ្លៃសេវាកម្ម។ មានក្រុមហ៊ុនធំៗដែលជាប់ពាក់ព័ន្ធក្នុងវិស័យរ៉ែមាសរួមមាន Southern Gold (ASX:SAU), Angkor Gold (TSXV:ANK), Renaissance Minerals Limited (ASX: RNS), MESCO Gold Cambodia, and Geopacific Resources (ASX:GPR)។
ក្រុមហ៊ុន Southern Gold (ASX: SAU)
ក្រុមហ៊ុន Southern Gold ដែលមានមូលដ្ឋាននៅប្រទេសអូស្ដ្រាលីមាស បានទទួលអាជ្ញាប័ណ្ណរុករករ៉ែមាសចំនួនប្រាំពីរ និងលោហធាតុនៅលើផ្ទៃដី ១៥០០ គីឡូម៉ែត្រការេនៅភូមិភាគឦសាននៃប្រទេសកម្ពុជា។ ក្នុងឆ្នាំ២០១៤/១៥ក្រុមហ៊ុននេះបានបញ្ចប់កិច្ចព្រមព្រៀងលក់ ជាវ និងវិនិយោគរួមគ្នាជាមួយក្រុមហ៊ុន Mekong Minerals Ltd ទៅលើការដ្ឋានរុករករ៉ែរបស់ខ្លួនក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ ក្រុមហ៊ុន Southern Gold នឹងមិនបន្តដាក់សាច់ប្រាក់បន្ថែមទៀតទៅក្នុងការរុករកនោះទេ ប៉ុន្តែនឹងទទួលបានប្រាក់ប្រសិនបើក្រុមហ៊ុន Mekong Minerals ទទួលបានទិន្នផលសេដ្ឋកិច្ច។5
ក្រុមហ៊ុន Angkor Gold (TSXV: ANK)
ក្រុមហ៊ុន Angkor Gold ដែលមានមូលដ្ឋាននៅសហរដ្ឋអាមេរិកមានអាជ្ញាប័ណ្ណរុករករ៉ែនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាចំនួនប្រាំពីរនៅលើផ្ទៃដី ១៤៤៨ គីឡូម៉ែត្រការេ ដែលក្រុមហ៊ុននេះបានរកឃើញកាលពីប្រាំមួយឆ្នាំមុន។6 ក្រុមហ៊ុននេះ បានដំណើរការរុករកដំណាក់កាលដំបូង និងបន្ទាប់មកចូលរួមក្នុងភាពជាដៃគូយុទ្ធសាស្ត្រជាមួយក្រុមហ៊ុនផ្សេងទៀត ដើម្បីនាំយកលទ្ធផលនៃការរកឃើញទៅជាផលិតកម្ម។ ក្រុមហ៊ុន Angkor Gold មានគម្រោងចំនួនប្រាំពីរដែលបង្ហាញក្នុងរូបភាពខាងក្រោមដែលដកស្រង់ចេញពីគេហទំព័ររបស់ក្រុមហ៊ុននេះ៖
នៅឆ្នាំ ២០១៤ ក្រុមហ៊ុននេះបានប្រកាសថាខ្លួនបានទទួលការអនុញ្ញាតពីក្រសួងរ៉ែ និងថាមពល ដើម្បីបន្តជាមួយនឹងការវាយតម្លៃផលប៉ះពាល់បរិស្ថាន (EIA) នៅលើអណ្តូងរ៉ែមាសក្រោមដីដែលបានស្ថាបនាដំបូងដោយព្រះរាជវង្សនៅឃុំយ៉ាងទុងខេត្តរតនគិរី។ ផលិតកម្មរំពឹងថា នឹងចាប់ផ្តើមឱ្យបានលឿនបំផុតក្នុងឆ្នាំ២០១៦ នឹងត្រូវបានប្រតិបត្តិការឡើងដោយក្រុមហ៊ុន Mesco Gold (Cambodia) Ltd ។7
Mesco Gold (កម្ពុជា)
Mesco គឺជាក្រុមហ៊ុនបុត្រសម្ព័ន្ធរបស់ក្រុមហ៊ុន Mesco Steel Ltd. ដែលជាក្រុមហ៊ុនផលិតករដែក និងដែកថែបឈានមុខមានមូលដ្ឋាននៅប្រទេសឥណ្ឌា និងមានចំណាប់អារម្មណ៍លើធនធានដ៏ទៃទៀត។ ភាពជាដៃគូរបស់ក្រុមហ៊ុន Mesco Gold ជាមួយនឹងក្រុមហ៊ុន Angkor Goldមានន័យថា ប្រសិនបើអណ្តូងរ៉ែនេះអាចឈានដល់ផលិតកម្ម ក្រុមហ៊ុន Angkor Gold នឹងទទួលបានប្រាក់មួយចំណែកដោយផ្អែកលើតម្លៃនៃមាសដែលបានមកពីផលិតកម្មនោះ។8ក្រុមហ៊ុន Mesco Gold រំពឹងពីការចាប់ផ្តើមទៅរកផលិតកម្ម និងមានមហិច្ឆតាក្លាយជាផលិតករទំហំពាក់កណ្តាលមួយនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ នៅខែមីនា ឆ្នាំ២០១៥ ក្រុមហ៊ុននេះបានប្រកាសថាកិច្ចព្រមព្រៀងសម្រាប់សំណងហិរញ្ញវត្ថុមួយត្រូវបានធ្វើឡើងរវាងក្រុមហ៊ុន Mesco និងអ្នកស្រុកដែលរងផលប៉ះពាល់។9 នៅថ្ងៃទី ២៩ ខែតុលាឆ្នាំ ២០១៥ ក្រុមហ៊ុន Mesco Gold បានប្រកាសថាខ្លួនបានបង្កើតហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធតាមកម្រិតទាមទារ និងកំពុងរង់ចាំការអនុម័តពីរដ្ឋាភិបាល ដើម្បីចាប់ផ្តើមទាញយករ៉ែមាសនៅអណ្តូងរ៉ែនៅឃុំយ៉ាងទុងរបស់ខ្លួនក្នុងខេត្តរតនគីរី។ 10
ក្រុមហ៊ុន Renaissance Minerals លីមីតធីត (ASX: RNS)
ក្រុមហ៊ុន Renaissance Minerals ដែលមានមូលដ្ឋាននៅប្រទេសអូស្ដ្រាលីមានអាជ្ញាប័ណ្ណរុករករ៉ែលើផ្ទៃដីចំនួន៤០០គីឡូម៉ែត្រការេ ក្នុងតំបន់ទំនាបភាគខាងកើតនៃខេត្តមណ្ឌលគិរីរបស់ប្រទេសកម្ពុជា។11ការសិក្សាពីវិសាលភាពវិជ្ជមានមួយត្រូវបានបញ្ចប់នៅខែតុលាឆ្នាំ ២០១៤ សម្រាប់ការអភិវឌ្ឍនៃការរកឃើញរ៉ែនៅតំបន់អូរខ្វាវរបស់ខ្លួន។ នេះត្រូវបានអមដោយការសិក្សាពីលទ្ធភាពមុនមួយដែលបានបញ្ចប់នៅខែកក្កដាឆ្នាំ២០១៥។ការសិក្សានៅឆ្នាំ២០១៥ នេះបានបង្ហាញថា មានការអណ្តូងរ៉ែមួយដែលមានសក្តានុពលរយៈពេល៨ឆ្នាំដែលជាមធ្យមអាចផលិតមាសបាន ៩១៥០០អោនរៀងរាល់ឆ្នាំពីរណ្ដៅបើកចំហមួយ។12
ក្រុមហ៊ុន Geopacific Resources (ASX: GPR)
ក្រុមហ៊ុន Geopacific Resources បានចូលមកកម្ពុជាក្នុងឆ្នាំ ២០១១ ហើយបានបង្កើតភាពជាដៃគូបណ្តាក់ទុនរួមគ្នាជាមួយក្រុមហ៊ុនរ៉ូយ៉ាល់គ្រុប។ ក្រុមហ៊ុននេះបានទទួលគម្រោងរបស់គូស្រះនៅខេត្តព្រះវិហារ ក្នុងឆ្នាំ ២០១៣ និងបានរាយការណ៍ពីការរកឃើញយ៉ាងល្អ។នៅក្នុងខែកញ្ញា ឆ្នាំ ២០១៥ ក្រុមហ៊ុននេះបានប្រកាសថា ខ្លួននឹងចាប់ផ្តើមការសិក្សាពីវិសាលភាពក្នុងឆ្នាំ ២០១៦។13
ធ្វើបច្ចុប្បន្នភាពនៅ៖ ថ្ងៃទី ០២ ខែ វិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៦
ឯកសារយោង
- 1. ស៊ុំ ម៉ាណែត, ២០១៦. “ការរុករករ៉ែមាសនឹងចាប់ផ្តើម”។ កាសែតខ្មែរថាមស៍, ចុះថ្ងៃទិី ១៤ ខែ កញ្ញា ឆ្នាំ ២០១៦។
- 2. Angkor Gold Corp. “រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាចេញអាជ្ញាបណ្ណធ្វើអាជីវកម្មរុករករ៉ែមាសជាលើកដំបូងដល់ក្រុមហ៊ុន Mesco Gold”។ ចូលអានថ្ងៃទី ១ ខែ វិច្ឆិកា ឆ្នាំ ២០១៦ ។ http://www.angkorgold.ca/cambodian-government-issues-first-commercial-mining-license-to-mesco-gold/
- 3. “ការរុករករ៉ែមាសនៅកម្ពុជា៖ គួរឱ្យទាក់ទាញតែមានភាពប្រថុយប្រថាន”។ ព័ត៌មានវិនិយោគរ៉ែមាស.ថ្ងៃទី២៥ ខែមករា ឆ្នាំ២០១២។ ចូលអានថ្ងៃទី២២ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៥។ http://investingnews.com/daily/resource-investing/precious-metals-investing/gold-investing/gold-mining-in-cambodia-attractive-but-risky/
- 4. របាយការណ៍ប្រចាំឆ្នាំរបស់ក្រុមហ៊ុនSouthern Gold ឆ្នាំ២០១៤/១៥. ទំព័រទី១០។ ចូលអានថ្ងៃទី២៣ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១៥។ http://www.southerngold.com.au/assets/docs/investors/20150928-SAU-Annual-Report-to-Shareholders_1443576456.pdf
- 5. Ibid
- 6. “ក្រុមហ៊ុន Angkorប្រកាសជាដៃគូភូមិសាស្ត្រជាមួយក្រុមហ៊ុន BETEC Ltd របស់ចិនសម្រាប់រដូវកាលនៃឆ្នាំ២០១៥-១៦ នៃក្រុមហ៊ុន Angkor Gold កម្ពុជា”។ ថ្ងៃទី២២ ខែសីហា ឆ្នាំ២០១៥ http://www.angkorgold.ca/angkor-geophysics-partnership-chinas-betec/
- 7. ក្រុមហ៊ុន Angkor Gold, ២០១៥។ ចូលអានថ្ងៃទី២៣ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១៥. http://www.angkorgold.ca/cambodia-mine-on-track-for-2016-start-up/
- 8. “ក្រុមហ៊ុនអង្គរទទួលបានប្រតិបត្តិការយុទ្ធសាស្ត្រទីបី៖ ទឹកប្រាក់៧០០ ០០០ដុល្លារសម្រាប់គម្រោងថ្លែនខៀវនៅការដ្ឋានភាគខាងលិចអូយ៉ាដាវ, ប្រទេសកម្ពុជា”។ ចូលអានថ្ងៃទី១៤ ខែវិច្ជិកា ឆ្នាំ២០១៣។ http://www.angkorgold.ca/angkor-achieves-third-strategic-transaction-usd700000-for-blue-lizard-prospect-oyadao-south-tenement-cambodia/
- 9. ផាក សេងលី, ឆ្នាំ ២០១៥. “អ្នកភូមិនិងក្រុមហ៊ុនរុករករ៉ែដោះស្រាយបញ្ហាជម្លោះដីធ្លី.” ការសែតភ្នំពេញបុស្តិ៍ ថ្ងៃទី២៣ ខែមីនា ឆ្នាំ២០១៥។ http://www.phnompenhpost.com/national/villagers-mining-firm-settle-land-dispute
- 10. Cam McGrath, ឆ្នាំ ២០១៥. “ក្រុមហ៊ុន Mesco គ្រោងនឹងទាញយកមាសទីមួយ ពីការដ្ឋាននៅរតនគិរី”. ការសែតភ្នំពេញបុស្តិ៍, ថ្ងៃទី ៣០ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១៥។ http://www.phnompenhpost.com/business/mesco-set-draw-first-gold-ratanakkiri-mine
- 11. ក្រុមហ៊ុន Rennaisance Minerals, ឆ្នាំ ២០១៥។ ចូលអានថ្ងៃទី២៣ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១៥។ https://www.emeraldresources.com.au/renaissance-minerals-cambodia-limited
- 12. Rennaisance Minerals.Ibid.
- 13. Finfeed, ឆ្នាំ ២០១៥។ ចូលអានថ្ងៃទី ២៦ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១៥។ http://finfeed.com/mining/gpr/qa-with-ron-heeks-managing-director-at-geopacific-resources/20150930/