ប្រទេសកម្ពុជាទទួលស្គាល់តួនាទីដ៏សំខាន់នៃវិទ្យាសាស្ត្រ និងបច្ចេកវិទ្យាក្នុងសតវត្សទី២១ ហើយមានបំណងផ្លាស់ប្តូរ និងបញ្ចូលបច្ចេកវិទ្យាទៅក្នុងធនធានមនុស្សតាមរយៈវិស័យអប់រំ។ គោលនយោបាយ និងយុទ្ធសាស្ត្រផ្សេងៗត្រូវបានអនុវត្តដើម្បីសម្រេចគោលដៅដូចជា គោលការណ៍ណែនាំគោលនយោបាយសម្រាប់សាលារៀនជំនាន់ថ្មី គោលនយោបាយស្តីពីការអប់រំវិទ្យាសាស្ត្រ បច្ចេកវិទ្យា វិស្វកម្ម និងគណិតវិទ្យា គោលនយោបាយ និងយុទ្ធសាស្ត្រ ស្ដីពី បច្ចេកវិទ្យាព័ត៌មាន និងសារគមនាគមន៍ក្នុងវិស័យអប់រំ (ICT) ផែនការយុទ្ធសាស្ត្រវិស័យអប់រំ និងច្រើនដទៃទៀត។
ការអប់រំវិទ្យាសាស្ត្រ និងបច្ចេកវិទ្យា ដែលត្រូវបានគេស្គាល់ជាពាក្យកាត់ថា STEM ដែលបន្ថែមមុខវិជ្ជាស្នូលពីរបន្ថែមទៀតទៅក្នុងការអប់រំមានដូចជាមុខវិជ្ជា បច្ចេកវិទ្យា និងវិស្វកម្ម។ STEM តំណាងឱ្យមុខវិជ្ជា វិទ្យាសាស្ត្រ បច្ចេកវិទ្យា វិស្វកម្ម និងគណិតវិទ្យា។1 ការអប់រំបែប STEM គឺជាវិធីសាស្ត្របង្រៀន និងរៀនបែបទំនើបដែលផ្តោតលើការច្នៃប្រឌិតរបស់សិស្ស។ ការសិក្សាដែលផ្តោតលើសិស្ស និងការសិក្សាតាមគម្រោងស្ថិតក្នុងចំណោមវិធីសាស្ត្របង្រៀននៃការអប់រំបែប STEM។ ខណៈពេលដែលការអប់រំបែបប្រពៃណីបង្រៀនមុខវិជ្ជានីមួយៗដាច់ដោយឡែកពីគ្នា ការអប់រំបែប STEM រួមបញ្ចូលមុខវិជ្ជាទាំងអស់ចូលគ្នា។
កម្រិតបឋមសិក្សា និងមធ្យមសិក្សា
យោងតាមផែនការយុទ្ធសាស្ត្រអប់រំ ២០១៩-២០២៣ ក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា បានកែទម្រង់វិធីសាស្ត្របង្រៀនថ្នាក់ទី ១ ២ និងទី៣ តាមរយៈការផ្សព្វផ្សាយវីដេអូអំពីវិធីសាស្ត្របង្រៀនខ្មែរ ដែលអាចស្វែងរកបាននៅលើគេហទំព័ររបស់ក្រសួង។2 ក្នុងអំឡុងពេលកូវីដ-១៩ នៅពេលដែលបិទសាលា ការបង្រៀន និងរៀនពីចម្ងាយតាមរយៈបច្ចេកវិទ្យាបានក្លាយជាដំណោះស្រាយដ៏មានប្រសិទ្ធភាព។ក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា បានណែនាំការរៀនពីចម្ងាយក្នុងឆ្នាំ ២០២០ ជាការឆ្លើយតបដ៏សំខាន់ចំពោះបញ្ហាការបិទសាលា។ គេហទំព័រផ្លូវការរបស់ក្រសួង និងគេហទំព័រជាច្រើនទៀតបានក្លាយជាវេទិកាសំខាន់សម្រាប់សិស្សានុសិស្សចូលប្រើប្រាស់។ ដោយសហការជាមួយដៃគូអភិវឌ្ឍន៍ ក្រសួងអប់រំបានបង្កើតមេរៀនវីដេអូផ្សេងៗ ដែលសិស្សអាចរៀនពីចម្ងាយតាមវេទិកាអនឡាញ និងប៉ុស្តិ៍ទូរទស្សន៍របស់ក្រសួង។3 នៅលើគេហទំព័រក្រសួងអប់រំ មានឯកសារអប់រំជាង២២០០ រួមទាំងមុខវិជ្ជា STEM ដូចជា វីដេអូ ផ្ទាំងរូបភាព ផែនការមេរៀនឌីជីថល ដែលសិស្សអាចចូលមើលបាន។4 ជាងនេះទៅទៀត ក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា បានដាក់ចេញនូវកម្មវិធី BEEP ដែលរៀបចំឡើងក្នុងគោលបំណងផ្តល់ការអប់រំដល់សិស្សានុសិស្សដែលបោះបង់ការសិក្សាកម្រិតមូលដ្ឋានស្មើនឹងថ្នាក់ទី៩។5
នៅកម្រិតមធ្យមសិក្សា កំណែទម្រង់វិទ្យាសាស្ត្រ និងបច្ចេកវិទ្យាបានបង្ហាញពីវឌ្ឍនភាពវិជ្ជមាន។ យោងតាមផែនការយុទ្ធសាស្ត្រអប់រំ ២០១៩-២០២៣ មុខវិជ្ជាដូចជា គណិតវិទ្យា វិទ្យាសាស្ត្រ វិស្វកម្ម និងព័ត៌មាន និងទំនាក់ទំនងក្នុងបច្ចេកវិទ្យា (ICT) ត្រូវបានកែទម្រង់ កែសម្រួល និងធ្វើសមាហរណកម្ម។6 ចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០១០មក សិស្សកម្ពុជាអាចជ្រើសរើសរវាងវិទ្យាសាស្ត្រពិត និងវិទ្យាសាស្ត្រសង្គម នៅពេលដែលពួកគេឈានដល់ថ្នាក់ទី១១។7 វិទ្យាសាស្ត្រពិត និងវិទ្យាសាស្ត្រសង្គមខុសគ្នាត្រងចំនុចស្នូលនៃមុខវិជ្ជាដែលបង្រៀនក្នុងថ្នាក់។8 វិទ្យាសាស្ត្រពិតសំខាន់លើមុខវិជ្ជាដែលទាក់ទងនឹងវិទ្យាសាស្ត្រដូចជា គណិតវិទ្យា រូបវិទ្យា គីមីវិទ្យា និងជីវវិទ្យា ខណៈដែលវិទ្យាសាស្ត្រសង្ផ្តោតលើការបង្រៀនមុខវិជ្ជាមិនមែនវិទ្យាសាស្ត្រ។9 របាយការណ៍មួយបានរកឃើញថានៅឆ្នាំ២០១៩ ចំនួនសិស្សនៅក្នុងមុខវិជ្ជាវិទ្យាសាស្ត្រពិតបានធ្លាក់ចុះយ៉ាងខ្លាំងបើប្រៀបធៀបទៅនឹងឆ្នាំមុនគឺពី៨០ភាគរយក្នុងឆ្នាំ ២០១៧-២០១៨ មកត្រឹម៤៩ភាគរយក្នុងឆ្នាំសិក្សាបន្ទាប់។10
សាលារៀនជំនាន់ថ្មី
គំរូអប់រំតាមបែបវិទ្យាសាស្ត្រ និងបច្ចេកវិទ្យាដ៏ជោគជ័យបំផុតមួយ គឺសាលារៀនជំនាន់ថ្មី។ វាត្រូវបានបង្កើតឡើងក្នុងឆ្នាំ ២០១៥។11 គោលបំណងចម្បងរបស់គម្រោងគឺធ្វើទំនើបកម្មប្រព័ន្ធអប់រំសាធារណៈ និងបង្កើនចំនួនសិស្សចុះឈ្មោះចូលរៀនទាក់ទងនឹងមុខវិជ្ជា STEM តាមរយៈកំណែទម្រង់ជាបន្តបន្ទាប់ដូចជាកម្មវិធីសិក្សា និងគរុកោសល្យ សម្ភារៈបរិក្ខារ និងសម្ភារៈ ការគ្រប់គ្រងសាលារៀនស្វយ័ត ប្រព័ន្ធគណនេយ្យភាពសាលា និង ការសង្កត់ធ្ងន់ការប្រើប្រាស់បច្ចេកវិទ្យាក្នុងការអប់រំ។12 គិតត្រឹមឆ្នាំ ២០២២ មានសាលារៀនជំនាន់ថ្មីចំនួន១០ នៅទូទាំងប្រទេសដែលក្នុងនោះ ៤ នៅកម្រិតបឋមសិក្សា និង ៦នៅកម្រិតអប់រំមធ្យមសិក្សា។
សាលារៀនជំនាន់ថ្មីកំពុងស្ថិតក្នុងដំណាក់កាលអភិវឌ្ឍន៍នៃការបង្កើតស្តង់ដារសាលារៀនជំនាន់ថ្មីនៅកម្រិតមត្តេយ្យសិក្សា និងបឋមសិក្សា។ គិតត្រឹមឆ្នាំ២០២០ មានសាលាបឋមសិក្សាជំនាន់ថ្មីចំនួន៤ គឺ សាលាធ្វើបទបង្ហាញ សាលាបឋមសិក្សាអង្គរបាន សាលាបឋមសិក្សាអក្ខាមហាសីលា និងសាលាបឋមសិក្សាស្វាយប្រហួត។13 សាលាបឋមសិក្សាទាំង៤នេះស្ថិតក្នុងដំណាក់កាលអភិវឌ្ឍន៍ផ្សេងៗគ្នា។ ដកស្រង់ចេញពីក្នុងរបាយការណ៍ឆ្នាំ២០២០ មានតែសាលាធ្វើបទបង្ហាញទេដែលបានឆ្លងកាត់ការទទួលស្គាល់ដើម្បីក្លាយជាសាលាជំនាន់ថ្មី ចំណែកបីទៀតនៅទាន់ត្រូវបានទទួលស្គាល់នៅឡើយ។14 សាលាបឋមសិក្សាទាំង៤មានសិស្ស ២,៤៣៦ នាក់ និងគ្រូបង្រៀន ១១៧ នាក់ ធ្វើឱ្យសមាមាត្រសិស្សគ្រូ ២១:១ ក្នុងឆ្នាំសិក្សា ២០២២-២០២៣។15 គិតត្រឹមឆ្នាំ ២០២២ គម្រោងសាលាជំនាន់ថ្មីបានដាក់់សាកល្បងកម្មវិធីសរសេរកូដ និងមនុស្សយន្ត និងកម្មវិធីវិទ្យាសាស្ត្រសម្រាប់សិស្សនៅកម្រិតបឋមសិក្សា ដែលជាផ្នែកមួយនៃខ្លឹមសារអភិវឌ្ឈកម្មវិធីសិក្សាសតវត្សទី ២១។16
ព័ត៌មានស្តីពីសាលារៀនជំនាន់ថ្មី
Source: របាយការណ៍ប្រចាំឆ្នាំរបស់សាលាជំនាន់ថ្មី ឆ្នាំ២០២២| ខេត្ត | ឈ្មោះសាលា | ចំនួនសិស្សចុះឈ្មោះចូលរៀន (2022-2023) | ចំនួនថ្នាក់រៀន | ចំនួនគ្រូបង្រៀន |
|---|---|---|---|---|
| ភ្នំពេញ | វិទ្យាល័យព្រះស៊ីសុវត្ថិ | ១១៥៦ | ៣២ | ៧៩ |
| ភ្នំពេញ | វិទ្យាល័យព្រែកលៀប | ១១៦៨ | ៣៦ | ៩១ |
| កំពង់ចាម | វិទ្យាល័យ ហ៊ុន សែន កំពង់ចាម | ៥០៩ | ១៥ | ៣៤ |
| កំពង់ចាម | វិទ្យាល័យពាមជីកង | ១០៤៧ | ៣១ | ៦៤ |
| កណ្តាល | វិទ្យាល័យព្រែកអញ្ចាញ | ១១៧៥ | ៣៧ | ៨០ |
| ស្វាយរៀង | វិទ្យាល័យគោកព្រីង | ៤៧៩ | ១៥ | ៣៧ |
| សរុប | ៦ សាលា | ៥៥៣៤ | ១៦៦ | ៣៨៥ |
នៅក្នុងឆ្នាំសិក្សា ២០២០-២០២១ សាលារៀនជំនាន់ថ្មីនៅកម្រិតមធ្យមសិក្សាមានថ្នាក់ចំនួន ១៦៦ ដែលមានសិស្ស ៥,៥៣១ នាក់។17 ជាមួយនឹងគ្រូចំនួន ៣៨៥នាក់ សមាមាត្រគ្រូទៅនឹងសិស្សនៅសាលារៀនជំនាន់ថ្មីកម្រិតមធ្យមសិក្សាគឺ ១៤:១។ សាលាទាំង៦រូមមាន វិទ្យាល័យព្រះស៊ីសុវត្ថិ វិទ្យាល័យព្រែកលៀប វិទ្យាល័យ ហ៊ុន សែន កំពង់ចាម វិទ្យាល័យពាមជីកង វិទ្យាល័យព្រែកអញ្ចាញ និងវិទ្យាល័យគោកព្រីង។ នៅឆ្នាំសិក្សា ២០២២-២០២៣មានការកើនឡើងនៃសិស្សចុះឈ្មោះចូលរៀននៅសាលាជំនាន់ថ្មីពីអតីតសិស្សសាលាឯកជន។ បានកត់សម្គាល់នៅក្នុងរបាយការណ៍ប្រចាំឆ្នាំ ៦០% នៃការចុះឈ្មោះ ចូលរៀននៅសាលារៀនជំនាន់ថ្មី ព្រះស៊ីសុវត្ថិបច្ចុប្បន្នគឺមកពីសាលាឯកជន។ ការផ្តោត និងការរួមបញ្ចូលនៃមុខវិជ្ជាស្នូលទាំងបួន និងការរៀន និងការបង្រៀននៅសតវត្សទី ២១ បានបង្ហាញពីលទ្ធផលវិជ្ជមាន។ ឧទាហរណ៍ សិស្ស ១០៣២ នាក់របស់សាលារៀនជំនាន់ថ្មី បានឈ្នះពានរង្វាន់អន្តរជាតិ និងក្នុងស្រុកក្នុងឆ្នាំ ២០២២។ លើសពីនេះ សិស្សមកពីសាលារៀនជំនាន់ថ្មី ទទួលបានអត្រាប្រឡងជាប់ ៨២% សម្រាប់ការប្រឡងថ្នាក់ទី ១២ របស់ពួកគេ ខ្ពស់ជាងអត្រាជាតិ ១២%។18
កម្រិតឧត្តមសិក្សា
អ្នកជំនាញជាច្រើនសម្តែងការព្រួយបារម្ភចំពោះអត្រាទាបនៃចំនួនសិស្សចុះឈ្មោះចូលរៀនមុខវិជ្ជាទាក់ទងនឹង STEM នៅកម្រិតបរិញ្ញាបត្រនៅកម្ពុជា។ ទោះបីជាមានការកើនឡើងនៃតម្រូវការជាសកលនៅក្នុងមុខរបរដែលទាក់ទងនឹង STEM ក៏ដោយ មានតែសិស្ស៣០ភាគរយប៉ុណ្ណោះដែលចុះឈ្មោះចូលរៀនក្នុងមុខជំនាញដែលទាក់ទងនឹង STEM ក្នុងឆ្នាំសិក្សា ២០១៩-២០២០។ តួលេខនេះបង្ហាញពីភាពប្រសើរឡើងពីឆ្នាំសិក្សា ២០១២-២០១៣ ដែលមានតែ១៨ភាគរយនៃសិស្សជ្រើសរើសជំនាញ STEM។19 គ្រឹះស្ថានឧត្តមសិក្សាដែលផ្តល់មុខជំនាញទាក់ទងនឹង STEM ត្រូវបានគេរាយការណ៍ថាមានប្រហែល ៥២ ស្ថាប័ន ដែលក្នុងនោះ ៣៦ ជាស្ថាប័នឯកជន និង ១៦ ជាស្ថាប័នសាធារណៈ។20 របាយការណ៍មួយបានរកឃើញថាមុខវិជ្ជាដែលទាក់ទងនឹង STEM ភាគច្រើននៅក្នុងគ្រឹះស្ថានឧត្តមសិក្សាបង្រៀនមុខវិជ្ជាទូទៅ។ ក្នុងពេលជាមួយគ្នានេះដែរ កម្មវិធីសិក្សាទាក់ទងនឹងជំនាញទន់ ដូចជាការគិតបែបស៊ីជម្រៅ ឬជំនាញដោះស្រាយបញ្ហាគឺអវត្តមាន។21 មានតែស្ថាប័នមួយចំនួនប៉ុណ្ណោះដែលផ្តល់មុខវិជ្ជាលើបច្ចេកវិទ្យាថ្មីៗ រួមមាន បញ្ញាសិប្បនិមិត្ត ការរៀនម៉ាស៊ីន និងវិទ្យាសាស្ត្រទិន្នន័យ។22
រដ្ឋាភិបាលបានផ្តួចផ្តើមគោលនយោបាយផ្សេងៗ ដើម្បីកែលម្អការអប់រំបែប STEM នៅកម្រិតឧត្តមសិក្សាដែលមាន
គោលនយោបាយ និងយុទ្ធសាស្ត្រ ស្ដីពី បច្ចេកវិទ្យាព័ត៌មាន និងសារគមនាគមន៍ ក្នុងវិស័យអប់រំ ផ្តោតលើយុទ្ធសាស្ត្រស្នូលចំនួនប្រាំ រួមមាន៖
- ហិរញ្ញវត្ថុសម្រាប់បច្ចេកវិទ្យាព័ត៌មាន និងសារគមនាគមន៍ (ICT) ក្នុងវិស័យអប់រំ
- ជំនួយបច្ចេកវិទ្យាព័ត៌មាន និងសារគមនាគមន៍ (ICT) សម្រាប់ការបង្រៀន និងរៀន
- ការអភិវឌ្ឍន៍ធនធានមនុស្ស
- ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ ការតភ្ជាប់ និងឧបករណ៍
- អភិបាលកិច្ច និងការគ្រប់គ្រង។
ការផ្សព្វផ្សាយវិទ្យាសាស្ត្រ និងបច្ចេកវិទ្យា
រដ្ឋាភិបាលបានសង្កត់ធ្ងន់លើការផ្សព្វផ្សាយវិទ្យាសាស្ត្រ និងបច្ចេកវិទ្យាដល់សាធារណជន ជាពិសេសសិស្សានុសិស្ស។ ការចុះឈ្មោះចូលរៀនក្នុងមុខជំនាញបែប STEM គឺចាំបាច់ ដើម្បីរក្សាបាននូវសេដ្ឋកិច្ចអន្តរជាតិ និងនិន្នាការអភិវឌ្ឍន៍។23 វិស័យសាធារណៈ និងឯកជនបានរួមដៃគ្នាផ្សព្វផ្សាយ និងលើកកម្ពស់ការយល់ដឹងអំពីវិទ្យាសាស្ត្រ និងបច្ចេកវិទ្យា តាមរយៈមធ្យោបាយផ្សេងៗជាច្រើន រួមទាំងព្រឹត្តិការណ៍សាធារណៈ សិក្ខាសាលា និងយុទ្ធនាការសង្គម។
អ្នកចូលរួមក្នុងព្រឹត្តិការណ៍ពិព័រណ៍បច្ចេកវិទ្យាកម្ពុជា។ រូបភាពយកចេញពីទំព័រ Facebook ផ្លូវការរបស់់ពិព័រណ៍បច្ចេកវិទ្យាកម្ពុជា នៅថ្ងៃទី១២ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២២។
រដ្ឋាភិបាលបានប្រកាសថ្ងៃទី២៦ ខែមីនា ជាទិវាវិទ្យាសាស្ត្រ បច្ចេកវិទ្យា និងនវានុវត្តន៍ជាតិ។24 វាមានគោលបំណងលើកកម្ពស់ការប្រើប្រាស់យ៉ាងទូលំទូលាយនៃបច្ចេកវិទ្យា និងលើកទឹកចិត្តដល់គម្រោងការច្នៃប្រឌិតសម្រាប់ការចាប់ផ្តើមអាជីវកម្មនៅក្នុងប្រទេស។ ស្របជាមួយនឹងយុទ្ធនាការផ្សព្វផ្សាយ ពិធីបុណ្យជាច្រើនទាក់ទងនឹងវិទ្យាសាស្ត្រ និងបច្ចេកវិទ្យា និងការតាំងពិព័រណ៍កំពុងទាក់ទាញការចាប់អារម្មណ៍ពីសាធារណជនកាន់តែច្រើន ជាពិសេសពីសិស្សានុសិស្ស។ Cambodia Tech Expo, Cambodia International Science Technology and Innovation Expo, និង STEM Festival គឺជាព្រឹត្តិការណ៍ដែលទាក់ទងនឹងបច្ចេកវិទ្យាដ៏ធំបំផុតនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ ប្រភេទនៃព្រឹត្តិការណ៍សាធារណៈទាំងនេះមានការតាំងពិពណ៌ទាក់ទងនឹងបច្ចេកវិទ្យារាប់រយពីក្រសួងពាក់ព័ន្ធ ការអប់រំ ស្ថាប័នស្រាវជ្រាវ ក្រុមហ៊ុនឯកជន និងដៃគូអភិវឌ្ឍន៍។
បញ្ហាប្រឈម និងដំណើរឆ្ពោះទៅមុខ
ទោះបីជាការរីកចំរើននៃការអប់រំផ្នែកវិទ្យាសាស្ត្រ និងបច្ចេកវិទ្យាក្នុងប្រទេសកម្ពុជាមានភាពជាក់ស្តែងក៏ដោយ ក៏បញ្ហាប្រឈមនៅតែមាន។ ពួកគេមានការចុះឈ្មោះចូលរៀនទាបនៅក្នុងថ្នាក់ឧត្តមសិក្សា កង្វះខាតផ្នែកវិទ្យាសាស្ត្រកម្រិតមធ្យមសិក្សា អតុល្យភាពនៃការចុះឈ្មោះយេនឌ័រ ការចំណាយខ្ពស់នៃបច្ចេកវិទ្យាព័ត៌មាន និងសារគមនាគមន៍ (ICT) និងឧបករណ៍បច្ចេកវិទ្យា និងកង្វះសម្ភារៈបរិក្ខារ។
និស្សិតកម្ពុជាមានទំនោរជ្រើសរើសមុខវិជ្ជាដែលមិនមានដើមនៅពេលពួកគេចាប់ផ្តើមចូលមហាវិទ្យាល័យ។ មានតែនិស្សិតបញ្ចប់ការសិក្សាចំនួន៣០ភាគរយប៉ុណ្ណោះដែលស្ថិតនៅក្នុងមុខជំនាញដែលទាក់ទងនឹង STEM ។ ទោះបីជាតម្រូវការកើនឡើងក្នុងអាជីពទាក់ទងនឹង STEM ក៏ដោយ ក៏ប្រទេសកម្ពុជាប្រឈមនឹងកង្វះការផ្គត់ផ្គង់នៅក្នុងវិស័យទាំងនេះ។25 ដូចគ្នានេះដែរ អតុល្យភាពយេនឌ័រក្នុងការអប់រំផ្នែកវិទ្យាសាស្ត្រ និងបច្ចេកវិទ្យាក៏បង្ហាញពីបញ្ហាផងដែរ។ ការសិក្សាមួយបានរកឃើញថា សិស្សស្រីទំនងជាជ្រើសរើសផ្នែកវិទ្យាសាស្ត្រនៅវិទ្យាល័យ ប៉ុន្តែប្តូរទៅមុខវិជ្ជាដែលមិនមែនជា STEM នៅពេលដែលពួកគេឈានដល់សាកលវិទ្យាល័យ។26 ក្នុងចំណោមការចុះឈ្មោះថ្នាក់ឧត្តមសិក្សាក្នុងជំនាញ STEM មានតែ១៤ភាគរយប៉ុណ្ណោះជាស្ត្រី។27
ការអនុវត្តការអប់រំដែលទាក់ទងនឹងវិទ្យាសាស្ត្រ និងបច្ចេកវិទ្យា គឺមានតម្លៃថ្លៃផ្នែកសម្ភារៈ និងឧបករណ៍។ ការចំណាយនៃគំរូសាលាជំនាន់ថ្មីផ្តល់នូវរូបភាពច្បាស់លាស់នៃថវិកាដែលត្រូវការសម្រាប់គំរូ STEM ដែលជំរុញដោយឧបករណ៍ទំនើប និងបច្ចេកវិទ្យាខ្ពស់។ របាយការណ៍របស់សាលារៀនជំនាន់ថ្មី បញ្ជាក់ថា សាលាត្រូវចំនាយប្រាក់ ២៥៦ដុល្លារ សម្រាប់សិស្សម្នាក់ក្នុងមួយឆ្នាំ។28 ការចំណាយនេះនឹងលើសពីថវិការដ្ឋាភិបាលសម្រាប់ការអប់រំ ប្រសិនបើពួកគេចង់អនុវត្តគំរូទូទាំងប្រទេស។ លើសពីនេះ សាលារៀនភាគច្រើនក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ជាពិសេសនៅតាមជនបទ ខ្វះខាតសម្ភារៈទំនើបៗ ដូចជាកុំព្យូទ័រ មន្ទីរពិសោធន៍ និងបណ្ណាល័យជាដើម។ ពួកវាស្ថិតក្នុងចំណោមធាតុផ្សំដ៏សំខាន់ក្នុងការអនុវត្ត និងទទួលបានបទពិសោធន៍ផ្ទាល់ក្នុងការអប់រំវិទ្យាសាស្ត្រ និងបច្ចេកវិទ្យា។
ធនាគារអភិវឌ្ឍន៍អាស៊ី (ADB) ផ្តល់ប្រាក់កម្ចីចំនួន ៧០ លានដុល្លារដល់កម្ពុជា ដើម្បីកែទម្រង់ការអប់រំកម្រិតមធ្យមសិក្សាទាក់ទងនឹងមុខវិជ្ជា STEM ។29 គោលបំណងសំខាន់នៃកំណែទម្រង់គឺធ្វើទំនើបកម្មការអប់រំ STEM បែបបុរាណរបស់ប្រទេសកម្ពុជា តាមរយៈការកែលម្អគុណភាពអប់រំ បង្រួមគម្លាតជំនាញ STEM តាមរយៈការអភិវឌ្ឍន៍ធនធានមនុស្សទាក់ទងនឹង STEM និងកែលម្អចំណេះដឹង STEM របស់គ្រូបង្រៀន ដើម្បីផ្តល់មេរៀន STEM កាន់តែប្រសើរឡើង។30 គម្រោងនេះនឹងបំពាក់សាលារៀនជាមួយនឹងសម្ភារៈអប់រំ STEM ដោយការធ្វើឱ្យប្រសើរឡើងនូវបណ្តាញសាលាមធ្យមសិក្សាទុតិយភូមិចំនួន ១៤ និងសម្ភារៈបរិក្ខារសម្រាប់វិទ្យាល័យទូទៅចំនួន១០៣ ។គម្រោងនេះក៏អភិវឌ្ឍសមត្ថភាពគ្រូបង្រៀន STEM ចំនួន ៧៧៥ នាក់ផងដែរ ដោយផ្តល់ជូននូវការបណ្តុះបណ្តាលអភិវឌ្ឍន៍ខ្លឹមសារសម្រាប់គ្រូបង្រៀន ដើម្បីបង្កើនចំណេះដឹង និងការចែកចាយខ្លឹមសាររបស់ពួកគេ។31
ទាក់ទងនឹងគោលនយោបាយ និងការគ្រប់គ្រងវិស័យអប់រំ
- ការអប់រំ និងការបណ្តុះបណ្តាល
- គោលដៅទី៤ ការអប់រំប្រកបដោយគុណភាព
- ការអប់រំកម្រិតបឋមសិក្សា និងមធ្យមសិក្សា
- ការអប់រំកម្រិតឧត្តមសិក្សា
- ការបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈ
- គោលនយោបាយ និងការគ្រប់គ្រងវិស័យអប់រំ
ឯកសារយោង
- 1. David W White, “តើការអប់រំ STEM ជាអ្វី ហើយហេតុអ្វីវាសំខាន់?,” ខែមករា ឆ្នាំ២០១៤, បានចូលអាននៅខែមីនា ឆ្នាំ២០២៣។
- 2. ក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា, “ផែនការយុទ្ធសាស្ត្រអប់រំ ២០១៩-២០២៣,” ខែមិថុនា ឆ្នាំ ២០១៩, បានចូលអាននៅខែមីនា ឆ្នាំ២០២៣។
- 3. អង្គការយូណេស្កូ, “យូណេស្កូពង្រឹងការរៀនពីចម្ងាយក្នុងប្រព័ន្ធអប់រំកម្ពុជាក្នុងអំឡុងកូវីដ១៩,” សេចក្តីប្រកាសព័ត៌មាន,ខែមិថុនា ឆ្នាំ ២០២០, បានចូលអាននៅខែមីនា ឆ្នាំ២០២៣។
- 4. ក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា,“បទបង្ហាញស្តីពីកម្មវិធីសិក្សា ICT លើការអប់រំទូទៅ,” សិក្ខាសាលាស្តីពីគោលនយោបាយរដ្ឋាភិបាលឌីជីថល វគ្គទី៤៖ ទេពកោសល្យ និងនវានុវត្តន៍ឌីជីថល, បានចូលអាននៅខែមីនា ឆ្នាំ២០២៣។
- 5. អង្គការយូណេស្កូ, “កម្មវិធីសមភាពការអប់រំមូលដ្ឋាន (BEEP),” ខែមីនា ឆ្នាំ ២០២៣, បានចូលអាននៅខែមីនា ឆ្នាំ២០២៣។
- 6. ក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា, “ផែនការយុទ្ធសាស្ត្រអប់រំ ២០១៩-២០២៣,” ខែមិថុនា ឆ្នាំ ២០១៩, បានចូលអាននៅខែមីនា ឆ្នាំ២០២៣។
- 7. កៅ សុវណ្ណសុផល, ជា ផល, និង សុង សុភ័ក្រ, “ការតាមដានមធ្យមសិក្សាទុតិយភូមិ និងជម្រើសសំខាន់ៗក្នុងឧត្តមសិក្សា៖ ប្តូរ ឬមិនប្តូរ,” CDRI, Working paper series លេខ ១៣៣, ខែមីនា ឆ្នាំ ២០២២, បានចូលអាននៅខែមីនា ឆ្នាំ២០២៣។
- 8. ដូចឯកសារយោងខាងដើម។
- 9. ដូចឯកសារយោងខាងដើម។
- 10. កៅ សុវណ្ណសុផល, “ការពិនិត្យឡើងវិញលើការចុះឈ្មោះចូលរៀន STEM ក្នុងឧត្តមសិក្សាកម្ពុជា៖ ស្ថានភាពបច្ចុប្បន្ន បញ្ហា និងផលប៉ះពាល់នៃគំនិតផ្តួចផ្តើម,” ខែមីនា ឆ្នាំ ២០២០, បានចូលអាននៅខែមីនា ឆ្នាំ២០២៣។
- 11. បូ ចាន់កូលីកា, “សាលារៀនជំនាន់ថ្មីនៅកម្ពុជា៖ អភិបាលកិច្ចសាលាប្រកបដោយភាពច្នៃប្រឌិត ដើម្បីគុណភាពប្រកបដោយនិរន្តរភាពនៃការសិក្សា និងការណែនាំនៅសតវត្សរ៍ទី ២១,” ឆ្នាំ ២០២០,បានចូលអាននៅខែមីនា ឆ្នាំ២០២៣។
- 12. ញ៉ែម ដាវុធ. “គំនិតផ្តួចផ្តើមរបស់សាលារៀនជំនាន់ថ្មីនៅកម្ពុជា៖ ការពិនិត្យមើលឡើងវិញនូវឥទ្ធិពលរបស់វាទៅលើស្រមោលការអប់រំ,” Policy Futures in Education, ខែឧសភា ២០២២, បានចូលអាននៅខែមីនា ឆ្នាំ២០២៣។
- 13. KAPE, “របាយការណ៍ប្រចាំឆ្នាំរបស់សាលាជំនាន់ថ្មី ឆ្នាំ២០២០,” ខែមករា ឆ្នាំ ២០២០, បានចូលអាននៅខែមីនា ឆ្នាំ២០២៣។
- 14. ដូចឯកសារយោងខាងដើម។
- 15. KAPE, “របាយការណ៍ប្រចាំឆ្នាំរបស់សាលាជំនាន់ថ្មី ឆ្នាំ២០២២,” ខែមករា ឆ្នាំ ២០២៣, បានចូលអាននៅខែមេសា ឆ្នាំ២០២៣។
- 16. ដូចឯកសារយោងខាងដើម។
- 17. ដូចឯកសារយោងខាងដើម។
- 18. ដូចឯកសារយោងខាងដើម។
- 19. កៅ សុវណ្ណសុផល, ជា ផល, និង សុង សុភ័ក្រ, “ការតាមដានមធ្យមសិក្សាទុតិយភូមិ និងជម្រើសសំខាន់ៗក្នុងឧត្តមសិក្សា៖ ប្តូរ ឬមិនប្តូរ,” CDRI, Working paper series លេខ ១៣៣, ខែមីនា ឆ្នាំ ២០២២, បានចូលអាននៅខែមីនា ឆ្នាំ២០២៣។
- 20. កៅ សុវណ្ណសុផល, “ការពិនិត្យឡើងវិញលើការចុះឈ្មោះចូលរៀន STEM ក្នុងឧត្តមសិក្សាកម្ពុជា៖ ស្ថានភាពបច្ចុប្បន្ន បញ្ហា និងផលប៉ះពាល់នៃគំនិតផ្តួចផ្តើម,” ខែមីនា ឆ្នាំ ២០២០, បានចូលអាននៅខែមីនា ឆ្នាំ២០២៣។
- 21. CDRI, “
តម្រូវការ និងការផ្គត់ផ្គង់ជំនាញឌីជីថលនៅកម្ពុជា,” ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២១, បានចូលអាននៅខែមីនា ឆ្នាំ២០២៣។ - 22. ដូចឯកសារយោងខាងដើម។
- 23. កាំង សុភាព, “តើ STEM អាចជួយជំរុញកំណើនសេដ្ឋកិច្ចក្នុងប្រទេសកម្ពុជាដោយរបៀបណា?,” ខែកក្កដា ឆ្នាំ ២០១៥, បានចូលអាននៅខែមេសា ឆ្នាំ ២០២៣។
- 24. បុគ្គលិក ខ្មែរថាមស៍, “កម្ពុជារៀបចំទិវាវិទ្យាសាស្ត្រ បច្ចេកវិទ្យា និងនវានុវត្តន៍លើកដំបូង,” ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៣, បានចូលអាននៅខែមេសា ឆ្នាំ ២០២៣។
- 25. CDRI, “តម្រូវការ និងការផ្គត់ផ្គង់ជំនាញឌីជីថលនៅកម្ពុជា,” ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២១, បានចូលអាននៅខែមីនា ឆ្នាំ២០២៣។
- 26. កៅ សុវណ្ណសុផល, ជា ផល, និង សុង សុភ័ក្រ, “ការតាមដានមធ្យមសិក្សាទុតិយភូមិ និងជម្រើសសំខាន់ៗក្នុងឧត្តមសិក្សា៖ ប្តូរ ឬមិនប្តូរ,” CDRI, Working paper series លេខ ១៣៣, ខែមីនា ឆ្នាំ ២០២២, បានចូលអាននៅខែមីនា ឆ្នាំ២០២៣។
- 27. KAPE, “STEM4WOMEN,” កម្រងព័ត៌មានកម្មវិធី, បានចូលអាននៅខែមីនា ឆ្នាំ២០២៣។
- 28. KAPE, “របាយការណ៍ប្រចាំឆ្នាំរបស់សាលាជំនាន់ថ្មី ឆ្នាំ២០២២,” ខែមករា ឆ្នាំ ២០២៣, បានចូលអាននៅខែមេសា ឆ្នាំ២០២៣។
- 29. បុគ្គលិក ខ្មែរថាមស៍, “ADB អនុម័តកម្ចី៧០លានដុល្លារដល់កម្ពុជាសម្រាប់កំណែទម្រង់វិស័យអប់រំ,” ខ្មែរថាមស៍, ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ ២០២២, បានចូលអាននៅខែមេសា ឆ្នាំ២០២៣។
- 30. ធនាគារអភិវឌ្ឍន៍អាស៊ី, “ADB នឹងពង្រឹងកំណែទម្រង់ការអប់រំ STEM មធ្យមសិក្សាទុតិយភូមិនៅកម្ពុជា,” ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ ២០២២, បានចូលអាននៅខែមេសា ឆ្នាំ២០២៣។
- 31. ដូចឯកសារយោងខាងដើម។
