គោលដៅទី១៧ “ពង្រឹងមធ្យោបាយអនុវត្តនានា និងបង្កើតភាពរស់រវើកនៃភាពជាដៃគូសកល សម្រាប់ការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយចីរភាព” គឺស្តីអំពីការសហការគ្នារវាង រដ្ឋាភិបាល សង្គមស៊ីវិល សា្ថប័នឯកជន និង ភាគីផ្សេងៗ ដើម្បីសម្រេចបាននូវក្របខណ្ឌអភិវឌ្ឍឆ្នាំ២០៣០។ គោលដៅនេះមាន ចំណុចដៅសកលចំនួន១៩ និងសូចនាករចំនួន២៥។
 |  |  |  |  |
 |  |  |  |  |
 |  |  |  |  |
 |  |  |  |
ចំណុចដៅទាំងនេះ ត្រូវបានបែងចែងតាមវិស័យស្តីពី ហិរញ្ញវត្ថុ (៥ដំបូង) បច្ចេកវិទ្យា (ទី៦ ដល់ ទី៩) ការកសាងសមត្ថភាព (ទី៩) ពាណិជ្ជកម្ម (ទី១០ ដល់ ទី១២) និងបញ្ហាជាប្រព័ន្ធផ្សេងៗទៀត (ទី១៣ ដល់ ទី១៩)។ ចំណុចដៅខ្លះ ទាមទារឲ្យមានការសម្របសម្រួលពីប្រទេសអភិវឌ្ឍ ព្រោះប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍដូចជា កម្ពុជា មិនអាចអនុវត្តចំណុចដៅទាំងនោះបានដោយខ្លួនឯងនោះទេ។
ការផ្លាស់ប្តូរពីគោលដៅអភិវឌ្ឍន៍សហស្សវត្សរ៍ ទៅកាន់គោលដៅអភិវឌ្ឍប្រកបដោយចីរភាពទី១៧ នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា
គោលដៅអភិវឌ្ឍន៍សហស្សវត្សរ៍ទី៨ ស្តីពី ភាពជាដៃគូជាសកលសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍ គឺជាគោលដៅ ដែលស្រដៀងនឹង គោលដៅអភិវឌ្ឍប្រកបដោយចីរភាពទី១៧ ជាងគេ។ គោលដៅអភិវឌ្ឍន៍សហស្សវត្សរ៍ទី៨ មានចំណុចដៅចំនួន៦ ដែលគ្របដណ្តប់វិស័យដូចជា ពាណិជ្ជកម្ម តម្រូវការពិសេសរបស់ប្រទេសអភិវឌ្ឍតិចតួច ប្រទេសគ្មានព្រំដែនជាប់សមុទ្រ រដ្ឋដែនមានកោះតូចៗ បញ្ហាបំណុល ឱសថស្របច្បាប់ដែលអាចរកបាន និងបច្ចេកវិទ្យាថ្មីៗ។
គោលដៅអភិវឌ្ឍន៍សហស្សវត្សរ៍ ដែលកម្ពុជាបានធ្វើមូលដ្ឋានីយកម្ម មិនមានសូចនាករសម្រាប់គោលដៅទី៨ ទេ។ រដ្ឋាភិបាល ចាត់ទុកគោលដៅនោះថា ផ្តោតទៅលើប្រទេសដែលមានចំណូលខ្ពស់ និងប្រទេសម្ចាស់ជំនួយ។ ទោះជាយ៉ាងណា កម្ពុជា បានតាមដានលំហូរធនធាន ជំនួយអភិវឌ្ឍផ្លូវការ។ ការបែងចែក ជំនួយអភិវឌ្ឍផ្លូវការ សរុប បានកើនឡើងរហូតដល់ ១,៤៣ពាន់លានដុល្លារអាមេរិក ក្នុងឆ្នាំ២០១៤។1 កម្ពុជាក៏បានធ្វើការងារយ៉ាងសកម្ម ដើម្បីពង្រឹងភាពជាដៃគូជាអន្តរជាតិ។
ការឃ្លាំមើលគោលនយោបាយសកល (Global Policy Watch) បានកត់សម្គាល់ក្នុងឆ្នាំ២០១៨នេះថា គោលដៅអភិវឌ្ឍប្រកបដោយចីរភាពទី១៧ “មានសូចនាករបន្ថែម បើប្រៀបធៀបទៅនឹង គោលដៅអភិវឌ្ឍន៍សហស្សវត្សរ៍ ហើយសូចនាករចំនួន៣ ត្រូវបានប្រើសម្រាប់វាស់វែងការគាំទ្រដល់ ការិយាល័យស្ថិតិជាតិ”។2 យ៉ាងណាក៏ដោយនៅចំនុចខ្លះហាក់ដូចជាមានជំហានថយក្រោយនៅឡើយ។ “គោលដៅអភិវឌ្ឍន៍សហស្សវត្សរ៍ បានវាយតម្លៃការអនុវត្ត ដោយមានសូចនាករគោលនយោបាយសំខាន់ៗ ដែលមិនបានបញ្ចូលក្នុងគោលដៅអភិវឌ្ឍដោយចីរភាពបច្ចុប្បន្ន។ ជាឧទាហរណ៍ ការវាស់វែងជំនួយអភិវឌ្ឍន៍ផ្លូវការ (ODA)លែងមានទៀតហើយ។ ចំពោះសូចនាករចំនួន៣ ដែលដោះស្រាយកង្វល់ពាណិជ្ជកម្មជាមូលដ្ឋានរបស់ប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍ (លើពន្ធសម្រាប់ការនាំចេញរបស់បណ្ដាប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍ និងការឧបត្ថម្ភធនកសិកម្មរបស់បណ្តាប្រទេសជាសមាជិក អង្គការសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍ និងសហប្រតិបត្តិការសេដ្ឋកិច្ច (OECD)) ក៏លែងមានទៀតដែរនៅក្នុងការកំណត់ថ្មីនេះ។”3
មានការងារច្រើនទៀតដែលត្រូវធ្វើ សម្រាប់សូចនាករសកលរបស់គោលដៅទី១៧។ មកដល់ដើមខែមីនា ឆ្នាំ២០១៩ នៅមាន សូចនាករលំដាប់ទី៣ ចំនួន៦ ទៀតដែលមិនទាន់បានត្រួតពិនិត្យនៅឡើយ។4 (“មិនមានមធ្យោបាយ ឬ ស្តង់ដាអន្តរជាតិណាសម្រាប់សូចនាករនេះទេ តែមធ្យោបាយ និងស្តង់ដាទាំងនេះកំពុងត្រូវបានបង្កើត និងសាកល្បង”។)5
បើក្រឡេកមើលចំណុចដៅនៃគោលដៅអភិវឌ្ឍប្រកបដោយចីរភាពសកលឲ្យលម្អិត កម្ពុជា បានសម្រេចជោគជ័យខ្លះៗនៅក្នុងវិស័យមួយចំនួន ដូចជាចំណុចដៅទី១៧.១ ស្តីពីការពង្រឹងសមត្ថភាពក្នុងស្រុកសម្រាប់ការប្រមូលពន្ធ និងចំណូលថវិកាផ្សេងៗទៀត។ យុទ្ធសាស្ត្រប្រមូលចំណូលរបស់កម្ពុជា ពីឆ្នាំ២០១៤ ដល់ ២០១៨ បានបង្កើនការប្រមូលពន្ធ និងចំណូលថវិកាបានយ៉ាងជោគជ័យ។ ជាក់ស្តែង កម្ពុជា ប្រមូលបាន ៣,៨៣ ពាន់លានដុល្លារអាមេរិក ពីគ្រប់ប្រភពពន្ធក្នុង ឆ្នាំ២០១៧ ដែលកើនឡើង១៨,៥% ពីចំនួន ៣,៣២ពាន់លានដុល្លារអាមេរិកក្នុង ឆ្នាំ២០១៦។6 កម្ពុជាមិនបានជ្រើសរើសចំណុចដៅនេះ ដាក់ក្នុងគោលដៅអភិវឌ្ឍប្រកបដោយចីរភាពកម្ពុជាឡើយ។
ចំណុចដៅផ្សេងទៀត ដូចជាចំណុចទី១៧.៨ ដែលគ្របដណ្តប់លើការកសាងសមត្ថភាពក្នុងវិស័យបច្ចេកវិទ្យា ជាពិសេសបច្ចេកវិទ្យាព័ត៌មាន និងសារគមនាគមន៍ គឺជាបញ្ហាប្រឈមមួយ។ ជាក់ស្តែង នៅក្នុងសន្ទស្សន៍នៃការច្នៃប្រឌិតសកល ឆ្នាំ២០១៨ កម្ពុជា ជាប់ចំណាត់ថ្នាក់លេខ៩៨ ក្នុងចំណោម ១២៦ប្រទេស។7
ការធ្វើមូលដ្ឋានីយកម្មគោលដៅទី១៧ នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា
កម្ពុជានឹងវាស់វែងការងាររបស់ខ្លួននៅក្រោមរបៀបវារៈឆ្នាំ២០៣០ ទៅនឹងក្របខណ្ឌគោលដៅអភិវឌ្ឍប្រកបដោយចីរភាព។ ហើយនៅចុងឆ្នាំ២០១៨ រដ្ឋាភិបាលបានបោះពុម្ភផ្សាយនូវ ចំណុចដៅ និងសូចនាករ ដែលបានដាក់បញ្ចូលក្នុងគោលដៅរបស់ខ្លួន។8
ចំណុចដៅ ដែលមិនត្រូវបានដាក់បញ្ចូលក្នុងគោលដៅអភិវឌ្ឍប្រកបដោយចីរភាពកម្ពុជា មានដូចជា៖
១៧.១ ពង្រឹងការកៀរគរធនធានក្នុងស្រុក រួមទាំងការប្រមូលចំណូលថវិកា
១៧.២ ប្រទេសអភិវឌ្ឍ អនុវត្តឲ្យបានពេញលេញនូវជំនួយអភិវឌ្ឍន៍
១៧.៤ ជួយគាំទ្រប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍដើម្បីទទួលបាននិរន្តភាពបំណុលយូរអង្វែង
១៧.៥ អនុវត្តការផ្សព្វផ្សាយការវិនិយោគសម្រាប់ប្រទេសអភិវឌ្ឍតិចតួច
១៧.៧ ចែកចាកបច្ចេកវិទ្យាដែលមានសុវត្ថិភាពសម្រាប់បរិស្ថានជាមួយប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍ
១៧.១១ បង្កើនការនាំចេញរបស់ប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍ
១៧.១២ អនុវត្តការទទួលបានទីផ្សាររួចពន្ធសម្រាប់ប្រទេសអភិវឌ្ឍតិចតួច
១៧.១៣ ពង្រឹងសេ្ថរភាពម៉ាក្រូសេដ្ឋកិច្ចសកល
១៧.១៤ ពង្រឹងគោលនយោបាយសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយចីរភាព
១៧.១៥ គោរពមធ្យោបាយរបស់ប្រទេសនីមួយៗក្នុងការលុបបំបាត់ភាពក្រីក្រ និងការអភិវឌ្ឍ
១៧.១៦ ពង្រឹងភាពជាដៃគូជាសកលសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយចីរភាព
មានករណីជាច្រើន ទាមទារឲ្យមានការចាត់វិធានការពីសំណាក់រដ្ឋាភិបាល នៃប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍ ហើយការមិនដាក់បញ្ចូលចំណុចដៅទាំងនេះ គឺស្របគ្នានឹងមធ្យោបាយរបស់កម្ពុជាក្នុងការមិនដាក់បញ្ចូលចំណុចដៅណា ដែលមិនត្រូវការវិធានការរបស់ខ្លួន។
ចំណុចដៅ និងសូចនាករ ដែលត្រូវបានជ្រើសរើសដោយរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បានបង្ហាញក្នុងតារាងខាងក្រោម។
ចំណុចដៅ និងសូចនាករនៃគោលដៅអភិវឌ្ឍប្រកបដោចីរភាពកម្ពុជាទី១៧ រួមទាំងភ្នាក់ងារដែលមានទំនួលខុសត្រូវក្នុងគោលដៅទាំងនេះ៖9
ចំណុចដៅ | សូចនាករ និងស្ថាប័នទទួលខុសត្រូវផ្នែកទិន្នន័យ | ឆ្នាំគោល និងសូចនាករ |
១៧.៣ កៀរគរធនធានហិរញ្ញវត្ថុបន្ថែមទៀតពីប្រភពចម្រុះ សម្រាប់ផ្តល់ដល់បណ្តាប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍ។ | ១៧.៣.១ សមាមាត្រនៃហិរញ្ញប្បទានចម្រុះធៀបនឹង ផលិតផលក្នុងស្រុកសរុប (ផ.ស.ស) (គណៈកម្មាធិការនីតិសម្បទាន និងអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា) | ឆ្នាំគោល (២០១៦) ៧,៣៥% នៃ ផ.ស.ស ចំណុចដៅ ២០២៥ ៤,០៩% ចំណុចដៅ ២០៣០ ៣,០៣% |
១៧.៦ លើកកម្ពស់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការជើង-ត្បូង កិច្ចសហប្រតិបត្តិការត្បូង-ត្បូង កិច្ចសហប្រតិបត្តិការតំបន់ត្រីកោណនិងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិ និងការទទួលបានវិទ្យាសាស្ត្របច្ចេកវិទ្យា និងនវានុវត្តន៍ និងលើកកម្ពស់ការចែករំលែកការយល់ដឹងស្តីពីទម្រង់នៃការឯកភាពទាំងសងខាង រូមទាំងតាមរយៈការធ្វើឲ្យប្រសើរឡើង ការសម្របសម្រួលក្នុងចំណោមយន្តការដែលមានស្រាប់ ជាពិសេសក្នុងកម្រិតសហប្រជាជាតិ និងតាមរយៈយន្តការសម្របសម្រួលបច្ចេកវិទ្យាសកល។ | ១៧.៦.១ ភាគរយនៃប្រជាជនដែលបានជាវអ៊ិនធើណែតអចល័ត ជាប្រចាំក្នុងចំណោមប្រជាជនសរុប បែងចែកតាមល្បឿននៃអ៊ិនធើណែត (ក្រសួងប្រៃសណីយ៍និងទូរគមនាគមន៍) | ឆ្នាំគោល (២០១៥) ០,៥៥% ចំណុចដៅ ២០២៥ ៦,០២% ចំណុចដៅ ២០៣០ ២២,៣៧% |
១៧.៨ ត្រឹមឆ្នាំ២០១៧ ធ្វើប្រតិបត្តិការពេញលេញ ធនាគារបច្ចេកវិទ្យានិងវិទ្យាសាស្ត្រ និងយន្តការកសាងសមត្ថភាពពីបច្ចេកវិទ្យានិងនាវានុវត្តន៍សម្រាប់បណ្តាប្រទេសដែលមានការអភិវឌ្ឍតិចតួច និងលើកម្ពស់ការប្រើប្រាស់បច្ចេកវិទ្យាដែលមានសមត្ថភាព ជាពិសេសបច្ចេកវិទ្យាព័ត៌មាននិងទូរគមនាគមន៍។ | ១៧.៨.១ សមាមាត្រនៃប្រជាជនដែលប្រើប្រាស់អ៊ិនធើណែត (ក្រសួងប្រៃសណីយ៍និងទូរគមនាគមន៍) | ឆ្នាំគោល (២០១៥) ៤៤,១១% ចំណុចដៅ ២០២៥ ៦១,៥១% ចំណុចដៅ ២០៣០ ៦៤,៦៥% |
១៧.៩ លើកកម្ពស់ការគាំទ្រពីអន្តរជាតិ សម្រាប់ការអនុវត្តការកសាងសមត្ថភាពដែលបានកំណត់ចំណុចដៅ និងមានប្រសិទ្ធភាពក្នុងបណ្តាប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍ ដើម្បីគាំទ្រផែនការជាតិ ក្នុងការអនុវត្តនូវគ្រប់គោលដៅអភិវឌ្ឍប្រកបដោយចីរភាព រួមទាំងតាមរយៈកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជើង-ត្បូង កិច្ចសហប្រតិបត្តិការត្បូង-ត្បូង និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការតំបន់ត្រីកោណ។ | ១៧.៩.១ ទំហំហិរញ្ញប្បទានកិច្ចសហប្រតិបត្តិការបច្ចេកទេស (រួមទាំងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជើង-ត្បូង ត្បូង-ត្បូង និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការតំបន់ត្រីកោណ) ដែលបានសន្យាផ្តល់កម្ពុជា
(គណៈកម្មាធិការនីតិសម្បទាន និងអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា) | ឆ្នាំគោល (២០១៦) ១,៣១% នៃ ផ.ស.ស ចំណុចដៅ ២០២៥ ០,៧៣% ចំណុចដៅ ២០៣០ ០,៥៤% |
១៧.៩.២ ទំហំហិរញ្ញប្បទានសហប្រតិបត្តិការ ដែលគាំទ្រគោលនយោបាយសេដ្ឋកិច្ចនិងការអភិវឌ្ឍដែលបានប្តេជ្ញាផ្តល់ឲ្យកម្ពុជាធៀបនឹង ផ.ស.ស (គណៈកម្មាធិការនីតិសម្បទាន និងអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា) | ឆ្នាំគោល (២០១៦) ០,០៣% នៃ ផ.ស.ស ចំណុចដៅ ២០២៥ ០,០១% ចំណុចដៅ ២០៣០ ០,០១% | |
១៧.១០ លើកកម្ពស់ប្រព័ន្ធពាណិជ្ជកម្មចម្រុះដែលមានលក្ខណៈជាសកលមានមូលដ្ឋានច្បាប់ បើកទូលាយនិងសមធម៌ក្រោមអង្គការពាណិជ្ជកម្មពិភពលោករួមទាំងតាមរយៈការសន្និដ្ឋាននៃការចរចារក្រោមរបៀបវារៈទីក្រុងដាហាស្តីពីការអភិវឌ្ឍ។ | ១៧.១០.១ ចំនួនច្បាប់និងបទដ្ឋានគតិយុត្តពាណិជ្ជកម្ម ដែលបានរៀបចំឡើងដើម្បីសម្រួលដល់អ្នកវិនិយោគនិងធុរជនក្នុងស្រុកក្នុងការធ្វើពាណិជ្ជកម្ម (ក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម) | ឆ្នាំគោល (២០១៥) ៧ ចំណុចដៅ ២០២៥ ១០ ចំណុចដៅ ២០៣០ ១២ |
១៧.១៧ លើកទឹកចិត្ត និងលើកកម្ពស់ភាពជាដៃគូប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាពក្នុងផ្នែកសាធារណៈនិងផែ្នកឯកជន និងជាមួយសង្គមស៊ីវិល កសាងភាពជាដៃគូផ្អែកលើបទពិសោធនិងយុទ្ធសាស្ត្រផ្តល់ធនធាននៃភាពជាដៃគូ។ | ១៧.១៧.១ ទំហំហិរញ្ញប្បទានសហប្រតិ្តការដែលត្រូវបានសន្យារផ្តល់ដល់ភាពជាដៃគូសង្គមស៊ីវិលធៀបនឹង ផ.ស.ស (គណៈកម្មាធិការនីតិសម្បទាន និងអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា) | ឆ្នាំគោល (២០១៦) ០,០១% នៃ ផ.ស.ស ចំណុចដៅ ២០២៥ ០,០០៨% ចំណុចដៅ ២០៣០ ០,០០៦% |
១៧.១៨ ត្រឹមឆ្នាំ២០២០ លើកកម្ពស់ការគាំទ្រការកសាងសមត្ថភាពដល់បណ្តាប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍរួមទាំងដល់បណ្តាប្រទេសដែលមានការអភិវឌ្ឍតិចតួច និងបណ្តារដ្ឋដែនកោះតូចៗកំពុងអភិវឌ្ឍដើម្បីបង្កើនឲ្យបានច្រើន ភាពអាចរកបានទាន់ពេលនៃទិន្នន័យដែលមានគុណភាពខ្ពស់និងជឿជាក់បាន បំបែកតាមចំណូល យេនឌ័រ អាយុ ជាតិសាសន៍ ជនជាតិភាគតិច ស្ថានភាពនៃការផ្លាស់ប្តូរទីលំនៅការបាត់បង់សមត្ថភាពពលកម្ម ទីតាំងភូមិសាស្ត្រ និងលក្ខណៈ ផ្សេងទៀតដែលពាក់ព័ន្ធក្នុងបរិការណ៍ជាតិ។ | ១៧.១៨.១ សមាមាត្រនៃសូចនាករអភិវឌ្ឍប្រកបដោយចីរភាពដែលបានបង្កើតឡើងនៅថ្នាក់ជាតិ តាមចំណុចដៅដោយផ្អែកលើមូលដ្ឋានសិ្ថតិផ្លូវការ។ (ក្រសួងផែនការ) | ២០១៨ ៩៤ |
១៧.១៨.២ សមាមាត្រនៃចំណាយថវិកាសម្រាប់អនុវត្តផែនការយុទ្ធសាស្ត្រជាតិសម្រាប់អភិវឌ្ឍសិ្ថតិ (ក្រសួងផែនការ) | ឆ្នាំគោល (២០១៥) ០,២% ចំណុចដៅ ២០២៥ ០,៧% ចំណុចដៅ ២០៣០ ០,២% | |
១៧.១៩ ត្រឹមឆ្នាំ២០៣០ កសាងដោយផ្អែកលើការផ្តួចផ្តើមដែលមានស្រាប់ដើម្បីអភិវឌ្ឍមធ្យោបាយវាស់វែងពីវឌ្ឍនភាពនៃការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយចីរភាព ដែលបំពេញផលិតផលក្នុងស្រុកសរុបនិងគាំទ្រការកសាងសមត្ថភាពសិ្ថតិនៅក្នុងបណ្តាប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍ។ | ១៧.១៩.១ ជំរឿនប្រជាជន រៀងរាល់១០ឆ្នាំម្តង
(ក្រសួងផែនការ) | ២០១៩ ១ ២០២៩ ១ |
មធ្យោបាយនៃការអនុវត្តគោលដៅអភិវឌ្ឍប្រកបដោយចីរភាពទី១៧ នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា
មធ្យោបាយនៃការអនុវត្តសំដៅទៅលើធនធាន ដែលត្រូវការសម្រាប់ការអនុវត្តគោលដៅអភិវឌ្ឍប្រកបដោយចីរភាព។ ក្រៅពីហិរញ្ញវត្ថុ មធ្យោបាយទាំងនេះក៏រួមមាន បច្ចេកវិទ្យា ការកសាងសមត្ថភាព ពាណិជ្ជកម្ម និងការកែខៃបញ្ហាជាប្រព័ន្ធ។10
ដោយសារតែគោលដៅទី១៧ទាំងមូល គឺផ្តោតលើមធ្យោបាយនៃការអនុវត្ត ដូចនេះវាមិនមានគោលដៅអនុវត្តដោយឡែកនោះទេ។
ស្របពេលដែលក្រសួង និងស្ថាប័នដទៃទៀតនៅកម្ពុជា មានទំនួលខុសត្រូវក្នុងការរាយការណ៍សូចនាករក្នុងតារាងខាងលើ ការអនុវត្តជាក់ស្តែងនៃចំណុចដៅ គឺមិនមែនជាអ្វីដែលអាស្រ័យតែលើកម្ពុជាទាំងអស់នោះទេ។ ឧទាហរណ៍ដ៏ល្អមួយ គឺចំណុចដៅ១៧.៩.១ ដែលស្តីពីជំនួយហិរញ្ញវត្ថុ និងបច្ចេកទេសសរុប ដែលត្រូវបានកំណត់សម្រាប់កម្ពុជា។ ជំនួយទាំងនេះពឹងផ្អែកលើដៃគូដទៃទៀត។
សម្រាប់ចំណុចដៅ១៧.៨ ដែលផ្តោតលើបច្ចេកវិទ្យា សូចនាករតែមួយ ដែលកម្ពុជាជ្រើសរើស ស្តីពីភាគរយនៃអ្នកប្រើប្រាស់អ៊ិនធើណែត គឺវាយតម្លៃតែផ្នែកមួយដ៏តូចប៉ុណ្ណោះនៃប្រធានបទនេះ។ ក្រុមសង្គមស៊ីវិល គិតថាមានអ្វីជាច្រើនដែលអាចធ្វើបាន ដើម្បីអនុវត្តចំណុចដៅនេះ ដែលរួមមាន ការគាំទ្រការអភិវឌ្ឍចំណេះដឹងផ្នែកបច្ចេកវិទ្យានៅតាមសាលារៀន ការលើកកម្ពស់ការស្រាវជ្រាវ និងការអភិវឌ្ឍ រួមទាំងគំរូស្រាវជ្រាវ ដែលផ្សារភ្ជាប់សាកលវិទ្យាល័យ ស្ថាប័ន និងឧស្សាហកម្ម និងការលើកកម្ពស់សេរីភាពនៃការបញ្ចេញមតិ និងការការពារកម្មសិទ្ធិបញ្ញា។11
ការត្រួតពិនិត្យគោលដៅអភិវឌ្ឍប្រកបដោយចីរភាពទី១៧ នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា
ក្រសួងផែនការ មានទំនួលខុសត្រូវជារួមសម្រាប់ការត្រួតពិនិត្យថ្នាក់ជាតិនៃក្របខណ្ឌអភិវឌ្ឍនេះ ហើយក្រសួងនឹងរក្សាទុកនូវមូលដ្ឋានទិន្នន័យនៃសូចនាករ។ ក្រសួងនេះ ក៏នឹងត្រូវផ្តល់ឲ្យនូវទិន្នន័យ ដែលពាក់ព័ន្ធ ពីសំណាក់ក្រសួង និងស្ថាប័នរដ្ឋនានានៅរៀងរាល់ចុងឆ្នាំ ដែលត្រូវរាយការណ៍ហើយក្រសួងស្ថាប័នទាំងនេះ ត្រូវតែផ្តល់ឲ្យនូវការវាយតម្លៃសម្អិត សម្រាប់ដំណើរការនៃការអនុវត្តគោលដៅនិមួយៗ។ ចំណុចដៅ នឹងត្រូវបានវាយតម្លៃយ៉ាងហោចណាស់ ១០% លើការសម្រេចបានលើសចំណុចដៅ (លើស ឬ ក្រោម ១០% នៃការសម្រេចបាន) និងស្ថិតក្នុងគន្លងខុសពីទិសដៅដែលបានកំណត់ (យ៉ាងហោចណាស់ តិចជាង១០% នៃការសម្រេចបាន)។
សូចនាករមួយចំនួន នឹងត្រូវវាស់វែងបានយ៉ាងងាយស្រួល។ ឧទាហរណ៍ ចំណុចដៅ១៧.១៩ គឺគ្រាន់តែជាការប្តេជ្ញាចិត្តធ្វើជំរឿនឲ្យបានរៀងរាល់១០ឆ្នាំម្តង ហើយវាជាអ្វីដែលកម្ពុជាបានធ្វើរួចហើយ។ សូចនាករផ្សេងទៀត នឹងអាចទាមទារឲ្យមានកិច្ចខំប្រឹងប្រែង ដើម្បីអាចផ្តល់នូវតួលេខ ដែលទូលំទូលាយ ទាន់ពេល និងអាចទុកចិត្តបាន ដូចជាចំណុចដៅ១៧.១៧ “ចំនួននៃការបែងចែកជំនួយអភិវឌ្ឍន៍ផ្លូវទៅឱ្យសង្គមស៊ីវិលដែលជាដៃគូ” (គិចជាភាគរយនៃ ផ.ស.ស)។
គណៈកម្មាធិការសហប្រតិបត្តិការដើម្បីកម្ពុជា បានកត់សម្គាល់ថា “…សមត្ថភាពក្នុងការវាយតម្លៃមានភាពខុសគ្នាពីក្រសួងមួយទៅក្រសួងមួយ ហើយវាអាចប៉ះពាល់ការវាយតម្លៃទាំងមូល នៃគោលដៅអភិវឌ្ឍប្រកបដោយចីរភាពកម្ពុជា”។12 “…ក្រសួងនីមួយៗមានមធ្យោបាយ ដើម្បីធ្វើឲ្យយុទ្ធសាស្ត្រជាតិត្រូវនឹងបរិបទនៃការងារ និងរចនាសម្ព័ន្ធរបស់គេ។ ជាលទ្ធផល ប្រព័ន្ធនៃការរាយការណ៍រវាងក្រសួងទាំងនោះ នឹងក្លាយជាបញ្ហាប្រឈមមួយ”។13
គោលដៅទី១៧ នឹងត្រូវបានពិនិត្យឡើងវិញឲ្យបានស៊ីជម្រៅនៅក្នុងវេទិកានយោបាយជាន់ខ្ពស់ ទៅលើការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយចីរភាព នៅថ្ងៃទី៩ដល់ថ្ងៃទី១៨ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៩។ កម្ពុជាជាប្រទេសមួយក្នុងចំណោមប្រទេសដទៃទៀត ដែលនឹងធ្វើការរាយការណ៍ការត្រួតពិនិត្យដោយស្ម័គ្រចិត្តនៅវេទិកានោះ។
ឯកសារយោង
- 1. រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ឆ្នាំ២០១៨។ “ក្របខណ្ឌគោលដៅអភិវឌ្ឍប្រកបដោយចីរភាពកម្ពុជា (២០១៦-២០៣០)”។ ចូលអានថ្ងៃទី០៩ ខែមេសា ឆ្នាំ២០១៩។
- 2. ការឃ្លាំមើលគោលនយោបាយសកល(Global Policy Watch), ឆ្នាំ២០១៨។ “សូចនាករនៃគោលដៅអភិវឌ្ឍប្រកបដោយចីរភាព៖ ព្រៃឈើកំពុងបាត់បង់”។ ចូលអានថ្ងៃទី១៨ ខែមេសា ឆ្នាំ២០១៩។
- 3. ដូចឯកសារយោងខាងលើ
- 4. ការឃ្លាំមើលគោលនយោបាយសកល ឆ្នាំ២០១៩។ ការវាស់វែងគោលដៅអភិវឌ្ឍប្រកបដោយចីរភាព៖ “អ្នកណាជាអ្នកគ្រប់គ្រងដំណើរការ អ្នកណាជាអ្នកគ្រប់គ្រង់លទ្ធផល?”ចូលអានថ្ងៃទី០៤ ខែមីនា ឆ្នាំ២០១៩។
- 5. សិ្ថតិអង្គការសហប្រជាជាតិ ឆ្នាំ២០១៨។ “ចំណាត់ថ្នាក់នៃលំដាប់របស់សូចនាករនៃ គោលដៅអភិវឌ្ឍប្រកបដោយចីរភាពសកល”។ ចូលអានថ្ងៃទី១៨ ខែមីនា ឆ្នាំ២០១៩។
- 6. Xinhuanet ឆ្នាំ២០១៨។ “កម្ពុជាប្រមូលពន្ធបាន ៣,៨៣ ពាន់លានដុល្លារអាមេរិកក្នុង ឆ្នាំ២០១៧”។ ចូលអានថ្ងៃទី១៨ ខែមីនា ឆ្នាំ២០១៩។
- 7. Cornell University INSEAD និងWIPO ឆ្នាំ២០១៨។ “សន្ទស្សន៍នៃការច្នៃប្រឌិតសកល ឆ្នាំ២០១៨”។ ចូលអានថ្ងៃទី១៨ ខែមីនា ឆ្នាំ២០១៩។
- 8. រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ឆ្នាំ២០១៨។ “ក្របខណ្ឌគោលដៅអភិវឌ្ឍប្រកបដោយចីរភាពកម្ពុជា (២០១៦-២០៣០)”។ ចូលអានថ្ងៃទី០៩ ខែមេសា ឆ្នាំ២០១៩។
- 9. ដូចឯកសារយោងខាងលើ
- 10. Bhattacharya Debapriya និង Mohammad Afshar Ali ឆ្នាំ២០១៤។ “គោលដៅអភិវឌ្ឍប្រកបដោយចីរភាព៖ អ្វីជាមធ្យោបាយនៃការអនុវត្ត?”។ ចូលអានថ្ងៃទី២០ ខែមីនា ឆ្នាំ២០១៩។
- 11. គណៈកម្មាធិការសហប្រតិបត្តិការដើម្បីកម្ពុជា ឆ្នាំ២០១៩។ “ការផ្តល់អំណាចដល់ប្រជាពលរដ្ឋ និងធានានូវបរិយាបន្ននិងសមភាព”។ ចូលអានថ្ងៃទី០៩ ខែមេសា ឆ្នាំ២០១៩។
- 12. ដូចឯកសារយោងខាងលើ
- 13. ដូចឯកសារយោងខាងលើ
