គោលនយោបាយដឹកជញ្ជូនត្រូវបានជំរុញដោយឯកសារគោលនយោបាយ និងផ្នែកគោលនយោបាយជាច្រើន។ ផែនការយុទ្ធសាស្ត្រអភិវឌ្ឍន៍ជាតិឆ្នាំ២០១៩-២០២៣ គឺជាឯកសារគោលនយោបាយទូលំទូលាយសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា និងសង្កត់ធ្ងន់លើអាទិភាពក្នុងគោលនយោបាយរបស់រដ្ឋាភិបាល។1 ផែនការមេលើប្រព័ន្ធដឹកជញ្ជូន និងភស្តុភារអន្តរកម្មកម្ពុជាឆ្នាំ២០២៣-២០៣៣ និងគោលនយោបាយអភិវឌ្ឍន៍ឧស្សាហកម្ម គឺជាគោលនយោបាយដែលបានបង្ហាញពីយុទ្ធសាស្ត្របញ្ចកោណ ដែលជាគោលនយោបាយអភិវឌ្ឍន៍រយៈពេលវែងបង្កើតឡើងដោយរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា។ នៅក្នុងគោលនយោបាយនេះមានបង្ហាញពីសារៈសំខាន់នៃប្រព័ន្ធដឹកជញ្ជូនល្អ ដោយផ្តោតសំខាន់សម្រាប់ជាប្រយោជន៍នៃការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ច និងតម្រូវការសម្រាប់ប្រព័ន្ធដឹកជញ្ជូនដ៏ល្អនៅក្នុងសេដ្ឋកិច្ចឧស្សាហកម្មដែលពឹងផ្អែកលើកម្លាំងពលកម្មជំនាញ។2
គោលនយោបាយ និងការគ្រប់គ្រងអាកាសចរណ៍
ឧបករណ៍អាកាសចរណ៍ស៊ីវិលនៅកម្ពុជាត្រូវបានគ្រប់គ្រងដោយរដ្ឋលេខាធិការដ្ឋានអាកាសចរណ៍ស៊ីវិល ដែលមានរចនាសម្ព័ន្ធគ្រប់គ្រងដោយច្បាប់ស្តីពីការបង្កើតរដ្ឋលេខាធិការដ្ឋានអាកាសចរស៊ីវិល។3 រដ្ឋលេខាធិការដ្ឋានអាកាសចរណ៍ស៊ីវិលរាយការណ៍ទៅក្រុមប្រឹក្សារដ្ឋមន្ត្រីដែលមាន ឯកឧត្តម ម៉ៅ ហាវណ្ណាល់ ជារដ្ឋមន្ត្រីទទួលបន្ទុករដ្ឋលេខាធិការដ្ឋានអាកាសចរស៊ីវិល។
រដ្ឋលេខាធិការដ្ឋានអាកាសចរណ៍ស៊ីវិល បានបង្កើតគោលនយោបាយដឹកជញ្ជូនតាមផ្លូវអាកាស ដោយគ្រប់គ្រងគោលដៅរបស់ខ្លួន ដូចជាអ្វីដែលរដ្ឋលេខាធិការដ្ឋានអាកាសចរណ៍ស៊ីវិលគ្រប់គ្រង និងវិធីដែលអាចសម្រេចបាន។ រដ្ឋលេខាធិការដ្ឋានអាកាសចរណ៍ស៊ីវិលមានគោលដៅបង្កើតសេវាកម្មអាកាសដែលមានសុវត្ថិភាព និងមិនប៉ះពាល់ដល់បរិស្ថានតាមស្តង់ដារអន្តរជាតិ។ នេះក៏សង្ឃឹមថា នឹងជួយក្រុមហ៊ុនអាកាសចរណ៍ទទួលបានទំនុកចិត្តក្នុងការប្រើប្រាស់គ្រឿងបរិក្ខារ និងធ្វើឱ្យអាកាសយានដ្ឋានកម្ពុជាមានការប្រកួតប្រជែង និងមានប្រយោជន៍សម្រាប់ការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ច។ គោលនយោបាយនេះក៏សង្កត់ធ្ងន់ទៅលើការដករបាំងប្រតិបត្តិការសម្រាប់ក្រុមហ៊ុនអាកាសចរណ៍ក្នុងស្រុក ការពង្រឹងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធអាកាសយានដ្ឋាន និងការកែលម្អប្រព័ន្ធគ្រប់គ្រងចរាចរណ៍ផ្លូវអាកាសដែលជាមធ្យោបាយសម្រាប់អភិវឌ្ឍវិស័យនេះ។4
អាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិត្រូវបានគ្រប់គ្រងដោយក្រុមហ៊ុនឯកជនក្រោម កិច្ចសន្យាសាងសង់-ប្រតិបត្តិការ-ផ្ទេរ (BOT) និងកិច្ចព្រមព្រៀងសាងសង់-គ្រប់គ្រង-ប្រតិបត្តិការ (BOO)។ អាកាសយានដ្ឋានក្នុងស្រុកទាំងអស់នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាត្រូវបានគ្រប់គ្រងដោយផ្ទាល់ដោយរដ្ឋលេខាធិការដ្ឋានអាកាសចរណ៍ស៊ីវិល លើកលែងតែអាកាសយានដ្ឋានខេត្តកំពង់ឆ្នាំងដែលគ្រប់គ្រងដោយក្រសួងការពារជាតិ។5
បទប្បញ្ញត្តិចម្បងសម្រាប់អាកាសចរណ៍ស៊ីវិល គឺច្បាប់ស្តីពីអាកាសចរណ៍ស៊ីវិលនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាឆ្នាំ២០០៨។ ច្បាប់នេះមានចាប់ពីពិធីសារសុវត្ថិភាព អាជ្ញាប័ណ្ណ និងវិញ្ញាបនបត្រសម្រាប់យន្តហោះ និងបុគ្គលិក ការប្រើប្រាស់លំហអាកាស និងគ្រឿងបរិក្ខារផ្សេងទៀត បទប្បញ្ញត្តិស្តីពីអាកាសយានដ្ឋាន ការទទួលខុសត្រូវ និងចុងក្រោយការពិន័យចំពោះការមិនគោរពតាមបទប្បញ្ញត្តិ។6 ច្បាប់នេះសំដៅលើអនុសញ្ញាអន្តរជាតិស្តីពីអាកាសចរណ៍ស៊ីវិល ដែលហៅថា អនុសញ្ញាទីក្រុងឈីកាហ្គោឆ្នាំ១៩៤៤ ដែលកម្ពុជាបានចុះហត្ថលេខានៅឆ្នាំ១៩៥៦ នៅពេលដែលនិយាយអំពីដំណើរការទូទៅនៃយន្តហោះ។7
អនុសញ្ញាទីក្រុងឈីកាហ្គោក៏បានណែនាំអំពីសិទ្ធិទាំង ៥ នៃសេរីភាពខាងអាកាស ដែលក្រោយមកបានពង្រីកនៅខាងក្រៅវិសាលភាពនៃសន្ធិសញ្ញាអន្តរជាតិដល់ ៩ សេរីភាព8ដែលបង្ហាញក្នុងតារាងខាងក្រោម៖
| សេរីភាព | ការពិពណ៌នា | ឧទាហរណ៍ |
|---|---|---|
| ទី១ | សិទ្ធិ ឬឯកសិទ្ធិ ទាក់ទងនឹងសេវាអាកាសអន្តរជាតិដែលបានកំណត់ពេល ផ្តល់ដោយរដ្ឋមួយទៅរដ្ឋមួយទៀត ដើម្បីហោះហើរឆ្លងកាត់ទឹកដីរបស់ខ្លួនដោយមិនចាំបាច់ចុះចត។ | បាងកក-ហាណូយ ជាក្រុមហ៊ុនថៃ ហោះលើឡាវ |
| ទី២ | សិទ្ធិ ឬឯកសិទ្ធិ ទាក់ទងនឹងសេវាកម្មអាកាសចរណ៍អន្តរជាតិដែលបានកំណត់ពេល ផ្តល់ដោយរដ្ឋមួយទៅរដ្ឋមួយផ្សេងទៀត ដើម្បីចុះចតក្នុងទឹកដីរបស់ខ្លួនសម្រាប់គោលបំណងមិនធ្វើចរាចរណ៍។ | បាងកក-ហាណូយ ជាក្រុមហ៊ុនថៃ ឈប់ចាក់ប្រេងនៅឡាវ |
| ទី៣ | សិទ្ធិ ឬឯកសិទ្ធិ ទាក់ទងនឹងសេវាកម្មអាកាសចរណ៍អន្តរជាតិដែលបានកំណត់ពេល ផ្តល់ដោយរដ្ឋមួយទៅរដ្ឋមួយផ្សេងទៀតដើម្បីចុះនៅក្នុងទឹកដីនៃរដ្ឋទីមួយ ចរាចរណ៍ដែលមកពីរដ្ឋនៃក្រុមហ៊ុនអាកាសចរណ៍ | បាងកក-វៀងច័ន្ទ ជាក្រុមហ៊ុនថៃ |
| ទី៤ | សិទ្ធិ ឬឯកសិទ្ធិ ទាក់ទងនឹងសេវាកម្មផ្លូវអាកាសអន្តរជាតិដែលបានកំណត់ពេល ផ្តល់ដោយរដ្ឋមួយទៅរដ្ឋមួយផ្សេងទៀតដើម្បីទទួលយកនៅលើទឹកដីនៃរដ្ឋទីមួយ ដោយចរាចរណ៍ដែលកំណត់សម្រាប់រដ្ឋនៃក្រុមហ៊ុនអាកាសចរណ៍។ | បាងកក-វៀងច័ន្ទ ជាក្រុមហ៊ុនឡាវ |
| ទី៥ | សិទ្ធិ ឬឯកសិទ្ធិ ទាក់ទងនឹងសេវាអាកាសអន្តរជាតិដែលបានកំណត់ពេល ត្រូវបានផ្តល់ដោយរដ្ឋមួយទៅរដ្ឋមួយទៀតដើម្បីចុះ និងទទួលយកនៅលើទឹកដីនៃរដ្ឋទីមួយ ចរាចរដែលមកពី ឬកំណត់សម្រាប់រដ្ឋទីបី។ | បាងកក-វៀងចន្ទន៍-ហាណូយ ជាក្រុមហ៊ុនវៀតណាម |
| ទី៦ | សិទ្ធិ ឬឯកសិទ្ធិ ទាក់ទងនឹងសេវាកម្មផ្លូវអាកាសអន្តរជាតិដែលបានកំណត់ពេលនៃការដឹកជញ្ជូន តាមរយៈរដ្ឋនៃក្រុមហ៊ុនដឹកជញ្ជូន ចរាចរណ៍ផ្លាស់ទីរវាងរដ្ឋពីរផ្សេងទៀត។ | បាងកក-វៀងចន្ទន៍-ហាណូយ ជាក្រុមហ៊ុនឡាវ |
| ទី៧ | សិទ្ធិ ឬឯកសិទ្ធិ ទាក់ទងនឹងសេវាកម្មផ្លូវអាកាសអន្តរជាតិដែលបានកំណត់ពេល ផ្តល់ដោយរដ្ឋមួយទៅរដ្ឋមួយទៀត នៃការដឹកជញ្ជូនចរាចរណ៍រវាងទឹកដីនៃរដ្ឋដែលផ្តល់សិទ្ធិ និងរដ្ឋទីបីណាមួយ ដោយមិនតម្រូវឱ្យរួមបញ្ចូលក្នុងប្រតិបត្តិការនេះ ចំណុចណាមួយនៅក្នុងទឹកដីរបស់អ្នកទទួល ពោលគឺសេវាមិនចាំបាច់ភ្ជាប់ ឬជាផ្នែកបន្ថែមនៃសេវាណាមួយទៅ/ពីរដ្ឋរបស់អ្នកដឹកជញ្ជូន។ | បាងកក-វៀងចន្ទន៍ ជាក្រុមហ៊ុនវៀតណាម |
| ទី៨ | សិទ្ធិ ឬឯកសិទ្ធិ ទាក់ទងនឹងសេវាកម្មផ្លូវអាកាសអន្តរជាតិដែលបានកំណត់ពេល នៃការដឹកជញ្ជូនអ្នកដំណើរតាមយន្តហោះរវាងចំណុចពីរនៅក្នុងទឹកដីនៃរដ្ឋដែលផ្តល់សិទ្ធិលើសេវាកម្មដែលមានដើមកំណើត ឬបញ្ចប់នៅក្នុងប្រទេសកំណើតនៃក្រុមហ៊ុនអាកាសចរណ៍បរទេស ឬ (ទាក់ទងនឹងអ្វីដែលគេហៅថាសេរីភាពអាកាសទីប្រាំពីរ) នៅខាងក្រៅទឹកដីនៃរដ្ឋផ្តល់សិទ្ធិ។ | ភូកេត-បាងកក-វៀងចន្ទន៍ ជាក្រុមហ៊ុនឡាវ |
| ទី៩ | សិទ្ធិ ឬឯកសិទ្ធិនៃការដឹកជញ្ជូនរវាងតំបន់ពីររបស់រដ្ឋដែលផ្តល់សេវាលើសេវាកម្មដែលអនុវត្តទាំងស្រុងនៅក្នុងទឹកដីនៃរដ្ឋផ្តល់។ | ភូកេត-បាងកក ជាក្រុមហ៊ុនឡាវ |
សេរីភាពទាំងនេះគឺជាឆ្អឹងខ្នងសម្រាប់គោលនយោបាយបើកចំហលើផ្ទៃអាកាស ដែលជាគម្រោងរបស់អាស៊ានដើម្បីធ្វើសេរីភាវូបនីយកម្មឧស្សាហកម្មដឹកជញ្ជូនតាមផ្លូវអាកាសនៃប្រទេសជាសមាជិករបស់ខ្លួន ដោយផ្តល់សេរីភាពទី១ ទី២ ទី ៣ ទី៤ និងទី៥ ដល់អាកាសយានដ្ឋានដែលបានកំណត់នៅក្នុងតំបន់សម្រាប់ទាំងក្រុមហ៊ុនអាកាសចរណ៍ដឹកជញ្ជូនអ្នកដំណើរ។9 កម្ពុជាក៏បានធ្វើកិច្ចព្រមព្រៀងពហុភាគីនៅក្រៅក្របខណ្ឌអាស៊ានជាមួយនឹងកិច្ចព្រមព្រៀងពហុភាគីកម្ពុជា ឡាវ មីយ៉ាន់ម៉ា និងវៀតណាម ស្តីពីសេវាកម្មផ្លូវអាកាសរវាងការផ្តល់សិទ្ធិទី១ ទី២ ទី៣ ទី៤ និងទី៥ រវាងកម្ពុជា ឡាវ មីយ៉ាន់ម៉ា និងវៀតណាម។10 កម្ពុជាក៏មានកិច្ចព្រមព្រៀងចំនួន ៤៧ ផ្សេងទៀតជាមួយរដ្ឋផ្សេងទៀត ដែលផ្តល់សិទ្ធិស្រដៀងគ្នាផងដែរ។11
គោលនយោបាយ និងការគ្រប់គ្រងផ្លូវដែក
ផ្លូវដែកត្រូវបានគ្រប់គ្រងដោយក្រសួងសាធារណការ និងដឹកជញ្ជូន ក្រោមនាយកដ្ឋានផ្លូវដែក។ យ៉ាងណាមិញ ប្រតិបត្តិការជាក់ស្តែងនៃផ្លូវដែក និងក្រុមហ៊ុនដឹកជញ្ជូន គឺធ្វើឡើងដោយក្រុមហ៊ុនឯកជនមួយឈ្មោះថា រ៉ូយ៉ាល់ រេលវេ ភីអិលស៊ី ជាមួយនឹងសម្បទានផ្តាច់មុខរហូតដល់ឆ្នាំ២០៤០។ ក្រុមហ៊ុន រ៉ូយ៉ាល់ រេលវេ បានចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងជាមួយរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដើម្បីដំណើរការផ្លូវដែកក្នុងឆ្នាំ២០០៩ ដែលដើមឡើយគ្រប់គ្រងដោយក្រុមហ៊ុន Toll Group (៥៥ភាគរយ) និង រ៉ូយ៉ាល់ គ្រុប (៤៥ភាគរយ)។ ក្នុងឆ្នាំ២០១៤ ក្រុមហ៊ុន Toll Group បានលក់ភាគហ៊ុនរបស់ខ្លួនទៅឱ្យ រ៉ូយ៉ាល់ គ្រុប ដែលមាននៅក្នុងក្រុមហ៊ុនបុត្រសម្ព័ន្ធរបស់ខ្លួន គឺក្រុមហ៊ុន Inter Logistics (កម្ពុជា) ខូអិលធីឌី។12 នៅឆ្នាំ២០២២ ក្រុមហ៊ុន រ៉ូយ៉ាល់ រេលវេ បានផ្ទេរភាគហ៊ុនចំនួន ១,០០០១ភាគរយ របស់ខ្លួនទៅឱ្យអ្នកឧកញ៉ា គិត ម៉េង ដែលជានាយកប្រតិបត្តិនៃក្រុមហ៊ុនរ៉ូយ៉ាល់គ្រុប។13 ដោយសារបញ្ហាថវិកា រាជរដ្ឋាភិបាលកំពុងចរចាលើកិច្ចព្រមព្រៀងសម្បទានថ្មីមួយដែលអាចផ្តល់ឱ្យក្រុមហ៊ុន រ៉ូយ៉ាល់ រេលវេ នូវការទទួលខុសត្រូវសម្រាប់ការស្តារឡើងវិញ (ធ្វើឱ្យប្រសើរឡើង និងជួសជុល) ផ្លូវដែក។14
នាយកដ្ឋានផ្លូវដែកក៏កំពុងធ្វើការលើក្របខណ្ឌបទប្បញ្ញត្តិសម្រាប់ផ្លូវដែក ដោយសម្រេចបាន ៥០ភាគរយ។ គម្រោងដែលស្ថិតនៅក្រោមក្របខណ្ឌនេះត្រូវបានបែងចែកជា ៥ ផ្នែក៖
១. កិច្ចព្រមព្រៀងសម្បទានថ្មីមួយជាមួយក្រុមហ៊ុន រ៉ូយ៉ាល់ រេលវេ
២. ការអភិវឌ្ឍន៍បទប្បញ្ញត្តិផ្លូវដែក ស្តង់ដារបច្ចេកទេស និងសៀវភៅណែនាំប្រតិបត្តិការសម្រេចបាន
៣. ការអនុវត្តកិច្ចព្រមព្រៀងផ្លូវដែកឆ្លងកាត់ព្រំដែនសម្រេចបាន
៤. សេចក្តីព្រាងអនុក្រឹត្យស្តីពីការគ្រប់គ្រងកម្រិតឆ្លងកាត់ និងសិទ្ធិផ្លូវដែក (នាយកដ្ឋានផ្លូវដែក)។15
គោលនយោបាយ និងការគ្រប់គ្រងផ្លូវថ្នល់ស្ពាន
ផ្លូវផ្សេងៗនៃប្រទេសកម្ពុជាត្រូវបានបំបែករវាងអង្គភាពរដ្ឋបាលផ្សេងគ្នា។ ផ្លូវល្បឿនលឿន ផ្លូវជាតិ និងផ្លូវខេត្តត្រូវបានគ្រប់គ្រងដោយក្រសួងសាធារណការ និងដឹកជញ្ជូន។ ផ្លូវជនបទគ្រប់គ្រងដោយក្រសួងអភិវឌ្ឍន៍ជនបទ ហើយផ្លូវក្នុងទីប្រជុំជនគ្រប់គ្រងដោយរដ្ឋបាលថ្នាក់ក្រោមជាតិ។ ស្ពានទាំងអស់ត្រូវបានភ្ជាប់ជាមួយនឹងប្រភេទផ្លូវដែលស្របគ្នានៅពេលនិយាយអំពីការគ្រប់គ្រង។16
ច្បាប់ស្តីពីផ្លូវថ្នល់ គឺជាច្បាប់ចម្បងដែលមានឥទ្ធិពលលើការសាងសង់ និងបទប្បញ្ញត្តិផ្លូវ។ វាស្ថិតនៅក្នុងច្បាប់នេះ ដែលមានបង្ហាញពីការបំបែកការទទួលខុសត្រូវនៃហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធផ្លូវថ្នល់។ បទប្បញ្ញត្តិនៃការសាងសង់ក៏និយាយអំពីស្ថានីយ៍ថ្លឹងរថយន្ត (មាត្រា១៧) ការថែទាំ (មាត្រា១៦) ផ្លូវក្នុងទីប្រជុំជនត្រូវមានផ្លូវថ្មើរជើង (មាត្រា១៤) និងច្រើនទៀត។17 ស្ថានីយថ្លឹងរថយន្តកើតចេញពីតម្រូវការក្នុងការគ្រប់គ្រងការដឹកជញ្ជូនលើសទម្ងន់ដែលបាននិងកំពុងប៉ះពាល់ដល់ការខូចខាតផ្លូវជាច្រើន។ គណៈកម្មាធិការផ្ទុកលើសទម្ងន់មានតួនាទីជួយអនុវត្តច្បាប់ជុំវិញការផ្ទុកលើសទម្ងន់ និងដឹកនាំដោយរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងសាធារណការ និងដឹកជញ្ជូន។18
ច្បាប់សំខាន់មួយទៀត គឺច្បាប់ចរាចរណ៍ផ្លូវគោក។ ច្បាប់នេះពិពណ៌នាអំពីវិធីផ្សេងៗដែលអ្នកបើកបរគួរអនុវត្តនៅលើដងផ្លូវ អត្ថន័យនៃផ្លាកសញ្ញា និងច្បាប់ទូទៅផ្សេងទៀតដែលភ្ជាប់មកជាមួយការបើកបរយានយន្ត។19 គោលបំណងសំខាន់មួយនៃច្បាប់ចរាចរណ៍ផ្លូវគោក គឺសុវត្ថិភាពចរាចរណ៍ ហើយទីភ្នាក់ងារដែលសម្របសម្រួល និងអនុវត្តវាគឺគណៈកម្មាធិការជាតិសុវត្ថិភាពចរាចរណ៍ផ្លូវគោក។ ផែនការសកម្មភាពរបស់គណៈកម្មាធិការជាតិសុវត្ថិភាពចរាចរណ៍ផ្លូវគោកសម្រាប់ឆ្នាំ២០២១-២០៣០ ឈរលើសសរស្តម្ភចំនួន៦គឺ៖
១. ការពង្រឹងសុវត្ថិភាពចរាចរណ៍
២. ការពង្រឹងការអនុវត្តច្បាប់ និងបទប្បញ្ញត្តិពាក់ព័ន្ធ
៣. ការពង្រឹងការអប់រំ និងការយល់ដឹងអំពីសុវត្ថិភាពចរាចរណ៍ផ្លូវគោក
៤. ការពង្រឹងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធផ្លូវសុវត្ថិភាព
៥. ការពង្រឹងប្រសិទ្ធភាពនៃការសង្គ្រោះបឋម និងការឆ្លើយតបបន្ទាន់
៦. ការពង្រឹងសុវត្ថិភាពយានយន្ត។20
ប្រសិនបើសសរស្តម្ភទាំងនេះអាចសម្រេចបាន នោះក្តីសង្ឃឹមគឺថាអ្នកស្លាប់ដោយសារគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍នឹងធ្លាក់ចុះ ដែលរំពឹងថានឹងធ្លាក់ចុះពាក់កណ្តាល។21
ផែនការមេអភិវឌ្ឍន៍ផ្លូវថ្នល់ត្រូវបានបង្កើតឡើងដោយក្រសួងសាធារណការ និងដឹកជញ្ជូនក្នុងឆ្នាំ២០០៤ ដែលជាផែនការមួយបង្ហាញអំពីរបៀបដែលហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធផ្លូវថ្នល់នឹងលើកទឹកចិត្តដល់ការអភិវឌ្ឍប្រទេសកម្ពុជា និងរៀបចំផែនការសម្រាប់សម្រេចគោលដៅរបស់ពួកគេ។ វាត្រូវបានបង្កើតឡើងជាមួយនឹងយុទ្ធសាស្ត្រចំនួន ៦ ផ្សេងគ្នាដែលត្រូវបានគិតថានឹងជួយក្រសួងសាធារណការ និងដឹកជញ្ជូន ដើម្បីសម្រេចបាននូវគោលដៅរបស់ខ្លួន។ ក្នុងឆ្នាំ២០១៣ ក្រសួងសាធារណការ និងដឹកជញ្ជូនបានធ្វើការសិក្សាលើផែនការមេផ្លូវថ្មីមួយដែលត្រូវបានអនុវត្តដោយក្រុមហ៊ុន Henan Provincial Communications Planning & Design Institute Co., Ltd ខណៈដែលផែនការមេផ្លូវដែកបានបែងចែកគម្រោងទៅជាផែនការរយៈពេលខ្លី មធ្យម និងរយៈពេលវែង។ ជាមួយគ្នានេះ ក្រសួងសាធារណការ និងដឹកជញ្ជូន បានបង្កើតគោលនយោបាយកែលំអផ្លូវ ដែលបានលើកឡើងថា ផ្លូវជាតិត្រូវត្រួសត្រាយផ្លូវខេត្ត និងផ្លូវជនបទត្រូវថែទាំជាប្រចាំ ហើយស្ពានបណ្តោះអាសន្នទាំងអស់ដែលតភ្ជាប់ប្រព័ន្ធផ្លូវ និងស្ពានមិនសូវរឹងមាំឱ្យទៅជាស្ពានអចិន្ត្រៃយ៍។22
គោលនយោបាយ និងការគ្រប់គ្រងកំពង់ផែ និងការដឹកជញ្ជូន
កំពង់ផែស្វយ័តក្រុងព្រះសីហនុ និងកំពង់ផែស្វយ័តភ្នំពេញ ត្រូវបានគ្រប់គ្រងដោយក្រសួងសាធារណការ និងដឹកជញ្ជូន និងក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ ប៉ុន្តែនៅតែស្វយ័ត។ កំពង់ផែផ្សេងទៀតត្រូវបានគ្រប់គ្រងដោយអាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន ឬ ក្រសួងសាធារណការ និងដឹកជញ្ជូន។23
នីតិប្បញ្ញត្តិត្រូវបានអនុវត្តជុំវិញកំពង់ផែ និងការដឹកជញ្ជូនតាមផ្លូវទឹកដែលមានសកម្មភាពផ្សេងៗគ្នាជាច្រើន ប៉ុន្តែអ្វីដែលសំខាន់បំផុតគឺ៖
១. ច្បាប់ស្តីពីការដឹកជញ្ជូនតាមផ្លូវទឹក24
២. គោលនយោបាយកំពង់ផែជាតិ25
៣. បទប្បញ្ញត្តិសម្រាប់ការចុះបញ្ជីនាវាពាណិជ្ជករ26
អនុក្រឹត្យលេខ៤០ ភាគច្រើនធ្វើតាមបទប្បញ្ញត្តិដែលមានចែងក្នុងអនុសញ្ញាអន្តរជាតិសម្រាប់សុវត្ថិភាពជីវិតនៅសមុទ្រ ឆ្នាំ១៩៧៤ ដែលតម្រូវឱ្យក្រុមហ៊ុនដឹកជញ្ជូនមានសន្តិសុខជាក់លាក់នៅលើនាវារបស់ពួកគេ និងគ្រប់គ្រងសុវត្ថិភាពនៅក្នុងកំពង់ផែកម្ពុជា។ វាក៏អនុញ្ញាតឱ្យបុគ្គលិកសន្តិសុខកំពង់ផែត្រួតពិនិត្យកប៉ាល់ប្រសិនបើមានការសង្ស័យថាវាមិនមានសុវត្ថិភាព។27
ការចុះបញ្ជីកប៉ាល់នៅកម្ពុជាមានបញ្ហាជាច្រើនដោយកង្វះបទប្បញ្ញត្តិ និងការចុះកិច្ចសន្យាការងារទៅក្រុមហ៊ុនឯកជន។ ប្រការនេះបាននាំឱ្យនាវាបរទេសចុះបញ្ជីជាជនជាតិខ្មែរ ដើម្បីគេចពីការយកពន្ធ ប៉ុន្តែក៏ជៀសវាងនូវអំពើខុសច្បាប់ ដូចជាគាំទ្រការជួញដូរគ្រឿងញៀន ការនេសាទខុសច្បាប់ និងការជួញដូរមនុស្សជាដើម។ អនុក្រឹត្យស្តីពីការរៀបចំ និងការប្រព្រឹត្តទៅនៃក្រសួងសាធារណការ និងដឹកជញ្ជូន បានបង្កើតអគ្គនាយកដ្ឋានដឹកជញ្ជូនផ្លូវទឹកនិងសមុទ្រ និងកំពង់ផែ ក្រោមក្រសួងសាធារណការ និងដឹកជញ្ជូន (មាត្រា៦)។ អគ្គនាយកដ្ឋានដឹកជញ្ជូនផ្លូវទឹកនិងសមុទ្រ និងកំពង់ផែ មាននាយកដ្ឋានចំនួនពីរដែលត្រួតពិនិត្យការចុះឈ្មោះទាំងអស់ គឺនាយកដ្ឋានដឹកជញ្ជូនផ្លូវទឹក និងនាយកដ្ឋាននាវាជំនួញផ្លូវសមុទ្រ (មាត្រា៣៣)។28
នៅពេលនិយាយអំពីបទប្បញ្ញត្តិទូទៅនៃការដឹកជញ្ជូនផ្លូវទឹក សារាចរលេខ ០០៣ ស្តីពីការគ្រប់គ្រងកប៉ាល់ផ្លូវទឹក និងសារាចរលេខ ០០៦ ស្តីពីការគ្រប់គ្រងការដឹកជញ្ជូនតាមសមុទ្រ គឺជាច្បាប់សំខាន់ដែលចូលជាធរមាន។ ប៉ុន្តែនៅឆ្នាំ ២០២៤ ច្បាប់ស្តីពីការដឹកជញ្ជូនតាមផ្លូវទឹកត្រូវបានអនុម័ត និងផ្តល់ឯកសារផ្លូវច្បាប់ដ៏ទូលំទូលាយបន្ថែមទៀតស្តីពីការគ្រប់គ្រងកប៉ាល់ និងកំពង់ផែ។ ច្បាប់នេះភាគច្រើនទាក់ទងនឹងផ្លូវទឹក ប៉ុន្តែវាក៏គ្រប់គ្រងចរាចរណ៍ដែនសមុទ្រផងដែរ។ ច្បាប់នេះបានជំនួសសកម្មភាពផ្លូវច្បាប់ផ្សេងទៀតទាំងអស់ដែលផ្ទុយនឹងបទប្បញ្ញត្តិរបស់ខ្លួន ដែលពាក់ព័ន្ធទៅនឹងអនុក្រឹត្យ ប្រកាស និងសារាចរដែលបានលើកឡើងពីមុន។ ច្បាប់នេះមាន ១៨ ជំពូកដែលមានផ្នែករងជាច្រើននៅខាងក្នុងជំពូកនីមួយៗ។29
ទាក់ទងនឹងគោលនយោបាយ និងការគ្រប់គ្រងគមនាគមន៍ និងការដឹកជញ្ជូនទំនិញ
ឯកសារយោង
- 1. ក្រសួងផែនការ, “ផែនការយុទ្ធសាស្ត្រអភិវឌ្ឍន៍ជាតិ ២០១៩-២០២៣,” ថ្ងៃទី២៥ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៩។
- 2. លេខាធិការដ្ឋានក្រុមការងារបច្ចេកទេសហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ និងសមាហរណកម្មថ្នាក់តំបន់, “ទិដ្ឋភាពទូទៅនៃវិស័យហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធដឹកជញ្ជូនក្នុងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា (បោះពុម្ភលើកទី៧),” ថ្ងៃទី១២ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៣។
- 3. រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា, “ច្បាប់ស្តីពីការបង្កើតរដ្ឋលេខាធិការដ្ឋានអាកាសចរស៊ីវិល,” មាត្រា១, ថ្ងៃទី២៤ ខែមករា ឆ្នាំ១៩៩៦។
- 4. រដ្ឋលេខាធិការដ្ឋានអាកាសចរស៊ីវិល, “គោលនយោបាយដឹកជញ្ជូនតាមផ្លូវអាកាស,” ថ្ងៃទី២៦ ខែសីហា ឆ្នាំ២០០៩។
- 5. លេខាធិការដ្ឋានក្រុមការងារបច្ចេកទេសហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ និងសមាហរណកម្មថ្នាក់តំបន់, “ទិដ្ឋភាពទូទៅនៃវិស័យហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធដឹកជញ្ជូនក្នុងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា (បោះពុម្ភលើកទី៧),” ថ្ងៃទី១២ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៣។
- 6. រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា, “ច្បាប់ស្តីពីអាកាសចរស៊ីវិល,” ថ្ងៃទី១៩ ខែមករា ឆ្នាំ២០០៨។
- 7. លេខាធិការដ្ឋានក្រុមការងារបច្ចេកទេសហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ និងសមាហរណកម្មថ្នាក់តំបន់, “ទិដ្ឋភាពទូទៅនៃវិស័យហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធដឹកជញ្ជូនក្នុងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា (បោះពុម្ភលើកទី៧),” ថ្ងៃទី១២ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៣។
- 8. ស្ថាប័នអាកាសចរណ៍ស៊ីវិលអន្តរជាតិ, “សៀវភៅណែនាំស្តីពីបទប្បញ្ញត្តិនៃការដឹកជញ្ជូនតាមផ្លូវអាកាសអន្តរជាតិ,” ឆ្នាំ២០១៦។
- 9. Ivan Nadalet, “ប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ី និងឡាវ បានផ្តល់សច្ចាប័នលើកិច្ចព្រមព្រៀង ASEAN Open Skies,” CH aviation, ថ្ងៃទី១៦ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៤
- 10. កិច្ចព្រមព្រៀងពហុភាគីស្តីពីសេវាកម្មផ្លូវអាកាសកម្ពុជា ឡាវ មីយ៉ាន់ម៉ា និងវៀតណាម។
- 11. លេខាធិការដ្ឋានក្រុមការងារបច្ចេកទេសហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ និងសមាហរណកម្មថ្នាក់តំបន់, “ទិដ្ឋភាពទូទៅនៃវិស័យហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធដឹកជញ្ជូនក្នុងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា (បោះពុម្ភលើកទី៧),” ថ្ងៃទី១២ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៣។
- 12. ដូចឯកសារយោងខាងលើ។
- 13. ក្រុមហ៊ុនរ៉ូយ៉ាល់ រេលវេ, “សាវតាក្រុមហ៊ុន,” បានចូលអាននៅថ្ងៃទី២៦ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៤។
- 14. Jason Boken, “ក្រុមហ៊ុនរ៉ូយ៉ាល់ រេលវេ និងរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជានៅតែមានការពិភាក្សាគ្នា,” កាសែតខ្មែរថាមស៍, ថ្ងៃទី៣ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២០។
- 15. អគ្គនាយកដ្ឋានភស្តុភារកម្ម, “ការអភិវឌ្ឍក្របខ័ណ្ឌគិតយុត្ដស្ដីពីផ្លូវដែក,” បានចូលអាននៅថ្ងៃទី២៥ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៤។
- 16. លេខាធិការដ្ឋានក្រុមការងារបច្ចេកទេសហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ និងសមាហរណកម្មថ្នាក់តំបន់, “ទិដ្ឋភាពទូទៅនៃវិស័យហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធដឹកជញ្ជូនក្នុងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា (បោះពុម្ភលើកទី៧),” ថ្ងៃទី១២ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៣។
- 17. រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា, “ច្បាប់ស្តីពីផ្លូវថ្នល់,” ថ្ងៃទី៤ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០១៤។
- 18. លេខាធិការដ្ឋានក្រុមការងារបច្ចេកទេសហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ និងសមាហរណកម្មថ្នាក់តំបន់, “ទិដ្ឋភាពទូទៅនៃវិស័យហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធដឹកជញ្ជូនក្នុងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា (បោះពុម្ភលើកទី៧),” ថ្ងៃទី១២ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៣។
- 19. រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា, “ច្បាប់ស្តីពីចរាចរណ៍ផ្លូវគោក,” ថ្ងៃទី២៨ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០០៧។
- 20. លេខាធិការដ្ឋានក្រុមការងារបច្ចេកទេសហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ និងសមាហរណកម្មថ្នាក់តំបន់, “ទិដ្ឋភាពទូទៅនៃវិស័យហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធដឹកជញ្ជូនក្នុងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា (បោះពុម្ភលើកទី៧),” ថ្ងៃទី១២ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៣។
- 21. ឡាយ សាមាន, “ទស្សវត្សរ៍នៃសកម្មភាពផ្លូវដែលគ្រោងសម្រាប់ឆ្នាំ២០២១-២០៣០,” កាសែតភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍, ថ្ងៃទី២៧ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២២។
- 22. លេខាធិការដ្ឋានក្រុមការងារបច្ចេកទេសហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ និងសមាហរណកម្មថ្នាក់តំបន់, “ទិដ្ឋភាពទូទៅនៃវិស័យហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធដឹកជញ្ជូនក្នុងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា (បោះពុម្ភលើកទី៧),” ថ្ងៃទី១២ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៣។
- 23. ដូចឯកសារយោងខាងលើ។
- 24. រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា, “ច្បាប់ស្តីពីការដឹកជញ្ជូនតាមផ្លូវទឹក,” ថ្ងៃទី២៣ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៤។
- 25. លេខាធិការដ្ឋានក្រុមការងារបច្ចេកទេសហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ និងសមាហរណកម្មថ្នាក់តំបន់, “ទិដ្ឋភាពទូទៅនៃវិស័យហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធដឹកជញ្ជូនក្នុងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា (បោះពុម្ភលើកទី៧),” ថ្ងៃទី១២ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៣។
- 26. ទីភ្នាក់ងារសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិជប៉ុន, “ការសិក្សាលើផែនការមេសម្រាប់វិស័យសមុទ្រ និងកំពង់ផែនៅកម្ពុជា៖ ឧបសម្ព័ន្ធទី២ ច្បាប់ និងបទប្បញ្ញត្តិទាក់ទងនឹងវិស័យសមុទ្រ និងកំពង់ផែក្នុងប្រទេសកម្ពុជា,” ខែសីហា ឆ្នាំ២០០៧។
- 27. Marine Bussat, “ការចុះបញ្ជីនាវានៅកម្ពុជា,” បានចូលអាននៅថ្ងៃទី២៦ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៤។
- 28. រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា, “អនុក្រឹត្យស្តីពីការរៀបចំ និងការប្រព្រឹត្តិទៅរបស់ក្រសួងសាធារណការ និងដឹកជញ្ជូន,” ថ្ងៃទី៣ ខែមីនា ឆ្នាំ១៩៩៧។
- 29. រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា, “ច្បាប់ស្តីពីការដឹកជញ្ជូនតាមផ្លូវទឹក,” ថ្ងៃទី២៣ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៤។
