ឧទ្យានជាតិ និងដែនជម្រកសត្វព្រៃនៃប្រទេសកម្ពុជា ត្រូវបានបង្កើតឡើងដោយព្រះរាជក្រឹត្យស្តីពីការបង្កើត និងកំណត់តំបន់ការពារធម្មជាតិ ឆ្នាំ១៩៩៣។
ដើមឈើលិចទឹក នៅខាងក្រៅច្រកខាងត្បូងនៃប្រាសាទអង្គរធំ។ រូបភាព ថតដោយ Mild Delirium, ២៥ ធ្នូ ២០១៤។ ក្រោមអាជ្ញាប័ណ្ណ CC BY-NC-ND 2.0។
បញ្ជីខាងក្រោមរាយឈ្មោះ តំបន់ការពារដែលត្រូវបានទទួលស្គាល់ និងបង្កើតឡើងដោយ ព្រះរាជក្រឹត្យក្នុងឆ្នាំ១៩៩៣។ ទោះបីជា តំបន់ផ្សេងទៀត ត្រូវបានបង្កើតបន្ថែម ប៉ុន្តែមិនទាន់មានបញ្ជីរាយឈ្មោះ និងព្រំដែនរបស់តំបន់ការពារទាំងអស់នោះ ត្រូវបានដាក់បង្ហាញជាសាធារណៈ និងផ្លូវការនៅឡើយ។1
តំបន់ឧទ្យានជាតិ
តំបន់ត្រូវបានទុកបម្រុង សម្រាប់ធម្មជាតិ និងទេសភាព។ តំបន់នេះ ត្រូវបានការពារសម្រាប់គោលបំណងផ្សេងៗ រួមមានការកំសាន្ត ការអប់រំ និងវិទ្យាសាស្ត្រ៖
- គិរីរម្យ (ខេត្តកំពង់ស្ពឺ និងកោះកុង) ទំហំ ៣៥,០០០ ហិកតា
- បូកគោ (ខេត្តកំពត) ទំហំ ១៤០,០០០ ហិកតា
- កែប (ខេត្តកំពត) ទំហំដើម ៥,០០០ ហិកតា ក្រោយមកធ្វើវិសោធនកម្មទៅជា ១,១៥២ ហិកតា
- រាម (ខេត្តព្រះសីហនុ) ទំហំ ១៥០,០០០ ហិកតា
- បុទុមសាគរ (ខេត្តកោះកុង) ទំហំ ១៧១,២៥០ ហិកតា
- ភ្នំគូលែន (ខេត្តសៀមរាប) ទំហំ ៣៧,៥០០ ហិកតា
- វីរៈជ័យ (ខេត្តស្ទឹងត្រែង និងរតនៈគីរី) ទំហំ ៣៣២,៥០០ ហិកតា
តំបន់ដែនជម្រកសត្វព្រៃ
តំបន់ ដែលត្រូវរក្សាទុកនូវស្ថានភាពធម្មជាតិ ដើម្បីការពារសត្វព្រៃ រុក្ខជាតិ និងតុល្យភាពបរិស្ថានធម្មជាតិ៖
- ភ្នំឱរ៉ាល់ (ខេត្តកោះកុង ពោធិ៍សាត់ និងកំពង់ឆ្នាំង) ទំហំ ២៥៣,៧៥០ ហិកតា
- ពាមក្រសោប (ខេត្តកោះកុង) ទំហំ ២៣,៧៥០ ហិកតា
- ភ្នំសំកុស (ខេត្តកោះកុង) ទំហំ ៣៣៣,៧៥០ ហិកតា
- រនាមដូនសំ (ខេត្តបាត់ដំបង) ទំហំ ១៧៨,៧៥០ ហិកតា
- គូលែនព្រហ្មទេព (ខេត្តសៀមរាប និងព្រះវិហារ) ទំហំ ៤០២,៥០០ ហិកតា
- បឹងពែរ (ខេត្តកំពង់ធំ) ទំហំ ២៤២,៥០០ ហិកតា
- លំផាត់ (ខេត្តរតនៈគិរី និងមណ្ឌលគិរី) ទំហំ ២៥០,០០០ ហិកតា
- ភ្នំព្រេច (ខេត្តមណ្ឌលគិរី និងក្រចេះ) ទំហំ ២២២,៥០០ ហិកតា
- ភ្នំណាមលៀរ (ខេត្តមណ្ឌលគិរី) ទំហំ ៤៧,៥០០ ហិកតា
ដែនជម្រកសត្វព្រៃក៏អាចត្រូវបានរំលាយ ដោយព្រះរាជក្រឹត្យផងដែរ។ នៅខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៨ដែនជម្រកសត្វព្រៃស្នួល នៅខេត្តក្រចេះ (គ្របដណ្ដប់លើផ្ទៃដី ៧៥,០០០ ហិកតា ដែលបានបង្កើតឡើងនៅឆ្នាំ១៩៩៣) និងដែនជម្រកសត្វព្រៃរនាមដូនសំ នៅខេត្តបាត់ដំបង (គ្របដណ្ដប់លើផ្ទៃដី ៣៩,៩៦១ ហិកតា ដែលបានបង្កើតក្នុងឆ្នាំ២០០៣) ត្រូវបានរំលាយចោល។2
តំបន់រ៉ាមសារ
កិច្ចការពារដាច់ដោយឡែក ត្រូវបានធ្វើឡើងក្នុង ខែមិថុនា ឆ្នាំ១៩៩៩ នៅពេលដែល តំបន់ដីសើមចំនួន៣ ត្រូវបានកំណត់ជា “តំបន់រ៉ាមសារ” ក្រោមអនុសញ្ញារ៉ាមសារ។3 សន្ធិសញ្ញាអន្តររដ្ឋាភិបាលមួយនេះ ទទួលស្គាល់ពីសារៈសំខាន់ផ្នែកអេកូឡូស៊ីនៃតំបន់ដីសើមសំខាន់ៗ និងតម្រូវការសម្រាប់ការប្រើប្រាស់ប្រកបដោយនិរន្តរភាព។ តំបន់ទាំងនេះ ស្ថិតក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់នាយកដ្ឋាន អភិរក្សតំបន់ដីសើមទឹកសាបនៃក្រសួងបរិស្ថាន។
តំបន់រ៉ាមសារទាំង ៥ (គិតត្រឹមថ្ងៃទី៣០ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៨)4 មានដូចជា៖
- លាតសន្ធឹងតាមទន្លេមេគង្គ ប្រមាណ ៣៧ គីឡូម៉ែត្រ និងមានផ្ទៃដី ១៤,៦០០ ហិកតា ស្ថិតនៅក្នុងខេត្តស្ទឹងត្រែង។
- តំបន់រ៉ាមសារបឹងឆ្មា ប្រព័ន្ធទន្លេ និងតំបន់លិចទឹក មានទំហំ ២៨,០០០ ហិកតា ស្ថិតក្នុងខេត្តកំពង់ធំ និងសៀមរាប (ផ្នែកមួយនៃតំបន់ប្រើប្រាស់ច្រើនយ៉ាង)។
- កោះកាពិ និងប្រជុំកូនកោះ មានទំហំ ១២,០០០ ហិកតា ស្ថិតក្នុងខេត្តកោះកុង (ផ្នែកមួយនៃដែនជម្រកសត្វព្រៃ)។
- តំបន់រ៉ាមសារព្រែកទាល់ ជម្រកពងកូនសត្វស្លាបទឹក ដែលមានទំហំ ២១,៣៤២ ហិកតា (ជាជម្រកពងកូនសត្វស្លាបទឹកធំជាងគេនៅតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍) ត្រូវបានប្រកាសជាតំបន់រ៉ាមសារទី៤ នៅខែតុលា ឆ្នាំ២០១៥
- តំបន់រ៉ាមសារស្ទឹងសែន ស្ថិតតាមបណ្ដោយភាគនិរតីនៃបឹងទន្លេសាប ភាគច្រើនជាព្រៃលិចទឹកដ៏ល្អ ត្រូវបានទទួលស្គាល់ជាតំបន់រ៉ាមសារទី៥ នៅខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៨។
ធ្វើបច្ចុប្បន្នភាពនៅថ្ងៃទី ២៣ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០១៩
ទាក់ទងនឹងឧទ្យានជាតិ និងដែនជម្រកសត្វព្រៃ
ឯកសារយោង
- 1. ព្រះរាជក្រឹត្យស្តីពីការបង្កើត និងកំណត់តំបន់ការពារធម្មជាតិ ឆ្នាំ១៩៩៣, មាត្រា ១ និង ២។
- 2. ប៉ិច សុធារី។ “រាជរដ្ឋាភិបាលរំលាយតំបន់ដែនជម្រកសត្វព្រៃចំនួនពីរ។” កាសែតខ្មែរថាមស៍, ចេញផ្សាយថ្ងៃទី១៩ ខែមីនា ឆ្នាំ២០១៨។ http://www.khmertimeskh.com/50114695/government-dissolves-two-wildlife-sanctuaries/ ចូលអានថ្ងៃទី២៣ ខែមីនា ឆ្នាំ២០១៨។
- 3. អនុសញ្ញារ៉ាមសារស្ដីពីតំបន់ដីសើម។ ឆ្នាំ២០១២។ “បញ្ជីរាយនាមតំបន់រ៉ាមសារ៖ ប្រទេសកម្ពុជា។” ចូលអានថ្ងៃទី ២៣ ខែមេសា ឆ្នាំ២០១៥។ https://www.ramsar.org/wetland/cambodia
- 4. រ៉ាមសារ។ ឆ្នាំ២០១៤។ “សង្ខេបរបស់ប្រទេសកម្ពុជា។” ចូលអានថ្ងៃទី២៣ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០១៩។ https://www.ramsar.org/wetland/cambodia
