ថវិការដ្ឋបាលឃុំ សង្កាត់

ការប្រជុំធ្វើផែនការរួមគណនេយ្យសង្គមនៅ​ឃុំអណ្ដូងពោធិ៍ ស្រុករមាសហែក​ ខេត្តស្វាយរៀង។ រូបថត ថតដោយក្រុម​ការ​ងារ​អង្គការទិន្ន​ន័យ​អំពី​ការ​​អភិ​វឌ្ឍ នៅថ្ងៃទី២៦ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១៨។ ក្រោយអាជ្ញាប័ណ្ណ CC BY-SA 4.0

ថវិកា​របស់​រដ្ឋបាល​ក្រុង​ ខណ្ឌ​ និង​ឃុំ​ សង្កាត់​ត្រូវ​បាន​រាប់​បញ្ចូល​ក្រោម​ថវិកា​របស់​ក្រុង​ដែល​ខ្លួន​ស្ថិត​នៅ​ក្រោម​។​ ថវិកា​ទាំងនេះ​គឺ​ផ្អែក​លើ​ការ​បែងចែក​ និង​ផ្ទេរ​ថវិកា​ឃុំ​ សង្កាត់​ និង​ចំណូល​ដែល​ប្រមូល​ដោយ​រដ្ឋបាល​ក្រុង​ ខណ្ឌ​ និង​ឃុំ​ សង្កាត់​។​ ថវិកា​ទាំងនេះ​ត្រូវ​បាន​ផ្អែក​លើ​គោលបំណង​នៃ​គោលនយោបាយ​ កម្មវិធី​ អនុ​កម្មវិធី​ និង​អាទិភាព​ និង​ចង្កោម​សកម្មភាព​ដែល​ពណ៌នា​អំពី​គោលបំណង​ និង​សូចនាករ​គោលដៅ​ ពេលវេលា​ និង​ថវិកា​ដែល​ត្រូវការ​។

​មាត្រា​ ១៤៦​ នៃ​រដ្ឋធម្មនុញ្ញ​កម្ពុជា​ផ្តល់​ជា​មូលដ្ឋាន​គតិយុត្តិ​នៃ​រដ្ឋបាល​ថ្នាក់​ក្រោម​ជាតិ​ដោយ​មាន​បទ​ប្បញ្ញត្តិ​សម្រាប់​ការ​អនុម័ត​ច្បាប់រៀបចំអង្គការ​ដែល​នៅ​តែ​ត្រូវ​បំពេញ​។1​ ច្បាប់រៀបចំអង្គការ​ត្រូវ​បាន​គេ​រំពឹង​ថា​ នឹង​កំណត់​តួនាទី​ និង​ទំនាក់ទំនង​របស់​ខេត្ត​ ស្រុក​ និង​ឃុំ​ដើម្បី​បែងចែក​ឱ្យ​បាន​កាន់តែ​ច្បាស់​រវាង​រចនាសម្ព័ន្ធ​អភិបាលកិច្ច​ជនបទ​ និង​ទីប្រជុំជន​ និង​ផ្តល់​មូលដ្ឋាន​ច្បាប់​សម្រាប់​ការ​បែងចែក​មុខងារ​ និង​ប្រាក់​ចំណូល​ដល់​អង្គភាព​ថ្នាក់​ក្រោម​ជាតិ​។​ បញ្ហា​សំខាន់ៗ​ជា​ច្រើន​ទៀត​នៅ​តែ​ត្រូវ​ដោះស្រាយ​ឱ្យ​បាន​គ្រប់​ជ្រុងជ្រោយ​៖​ ការ​កែ​លម្អ​តម្លាភាព​ និង​គណនេយ្យ​ភាព​នៅ​ក្នុង​យន្តការ​រដ្ឋបាល​មូលដ្ឋាន​ ធនធានមនុស្ស​នៅ​រដ្ឋបាល​មូលដ្ឋាន​ សមត្ថភាព​កៀរគរ​ចំណូល​ឃុំ​ និង​ការ​ចូលរួម​ដ៏​មាន​ប្រជាប្រិយ​ក្នុង​ការ​ធ្វើ​សេចក្តី​សម្រេចចិត្ត​ក្នុង​មូលដ្ឋាន​ ក៏​ដូច​ជា​ក្នុង​ការ​អភិវឌ្ឍ​មូលដ្ឋាន​។​

​ផ្អែក​លើ​ច្បាប់​ស្តី​ពី​ ប្រព័ន្ធ​ហិរញ្ញវត្ថុ​សាធារណៈ​ និង​ច្បាប់​ស្តី​ពី ​របប​ហិរញ្ញវត្ថុ​ និង​ការ​គ្រប់គ្រង​ទ្រព្យសម្បត្តិ​របស់​រដ្ឋបាល​ថ្នាក់​ក្រោម​ជាតិ​ដែល​ត្រូវ​បាន​អនុម័ត​កាលពី​ថ្ងៃ​ទី​៣១​ ខែឧសភា​ ឆ្នាំ​២០១១​ មាន​គោលបំណង​កំណត់​របប​ហិរញ្ញវត្ថុ​ និង​ការ​គ្រប់គ្រង​ទ្រព្យសម្បត្តិ​របស់​រដ្ឋបាល​ថ្នាក់​ក្រោម​ជាតិ​នៅ​កម្ពុជា​។​ ច្បាប់​នេះ​ស្វែងរក​ការ​បង្កើត​ប្រភព​ហិរញ្ញវត្ថុ​សម្រាប់​រដ្ឋបាល​ថ្នាក់​ក្រោម​ជាតិ​ ដើម្បី​មាន​សមត្ថភាព​គ្រប់គ្រាន់​ក្នុង​ការ​អភិវឌ្ឍ​មូលដ្ឋាន​របស់​ពួក​គេ​។​ វិសាលភាព​នៃប្រតិបត្តិ​ការ​របស់​ច្បាប់​នេះ​គ្របដណ្តប់​លើ​របប​ហិរញ្ញវត្ថុ​ និង​ការ​គ្រប់គ្រង​ទ្រព្យសម្បត្តិ​របស់​រដ្ឋបាល​រាជធានី​ ខេត្ត​ ក្រុង​ ស្រុក​ និង​ខណ្ឌ​។​ ច្បាប់​នេះ​មិន​បាន​ចែង​អំពី​ប្រតិបត្តិការ​របប​ហិរញ្ញវត្ថុ​ និង​ការ​គ្រប់គ្រង​ទ្រព្យសម្បត្តិ​របស់​រដ្ឋបាល​ឃុំ​ សង្កាត់​ទេ​។​ ទាំងនេះ​ត្រូវ​បាន​កំណត់​ដោយ​ច្បាប់​ស្តី​ពី​ ការ​គ្រប់គ្រង​រដ្ឋបាល​ឃុំ​ សង្កាត់​។​2

​ច្បាប់រៀបចំអង្គការ​ ឆ្នាំ​២០០៨​ ផ្តល់​មូលដ្ឋាន​រដ្ឋបាល​ស្នូល​សម្រាប់​កំណែទម្រង់​វិ​សហ​មជ្ឈការ​ និង​វិមជ្ឈការ​។3​​ ច្បាប់រៀបចំអង្គការ​បញ្ជាក់​ពី​អំណាច​របស់​រដ្ឋបាល​ថ្នាក់​ក្រោម​ជាតិ​ស្រប​តាម​រដ្ឋធម្មនុញ្ញ​ និង​ស្រប​តាម​គោលការណ៍​នៃ​រដ្ឋបាល​បង្រួបបង្រួម​ប្រជាធិបតេយ្យ​នៅ​ក្នុង​រដ្ឋ​បង្រួបបង្រួម​។​ រដ្ឋបាល​ថ្នាក់​ក្រោម​ជាតិ​ដែល​បាន​កំណត់​ទាំងអស់​គឺជា​នីតិបុគ្គល​ ហើយ​មាន​ក្រុមប្រឹក្សា​ជ្រើសរើស​ជា​ផ្លូវការ​។​ អង្គភាព​នានា​លើកកម្ពស់​លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ​តាម​រយៈ​ការ​តំណាង​ជា​សាធារណៈ​ស្វ័យភាព​មូលដ្ឋាន​ការពិគ្រោះ​យោបល់​ និង​ការ​ចូលរួម​របស់​ពលរដ្ឋ​ការ​ឆ្លើយ​តប​ និង​ទំនួល​ខុស​ត្រូវការ​លើកកម្ពស់​គុណភាព​ជីវិត​ សមធម៌​ សុចរិត​ភាព​ និង​តម្លាភាព​ និង​ការ​អនុវត្ត​ប្រឆាំង​អំពើ​ពុក​រលួយ​។​

​យោង​តាម​មាត្រា​ ៣៥​ នៃ​ច្បាប់​ស្តី​ពី​របប​ហិរញ្ញវត្ថុ​ និង​ការ​គ្រប់គ្រង​ទ្រព្យសម្បត្តិ​សម្រាប់​រដ្ឋបាល​ថ្នាក់​ក្រោម​ជាតិ​ ប្រតិទិន​សម្រាប់​សេចក្តីព្រាងច្បាប់​ស្តី​ពី​ហិរញ្ញវត្ថុ​សម្រាប់​ការ​គ្រប់គ្រង​ប្រចាំឆ្នាំ​ត្រូវ​បាន​បែងចែក​ជា​ ៣​ ដំណាក់កាល​។​4

  1. ការ​រៀបចំ​ផែនការ​យុទ្ធសាស្ត្រ​ថវិកា​ (​ចាប់ពី​ខែមីនា​ ដល់​ ឧសភា)​៖
    • នៅ​ពេល​ទទួល​បាន​សារាចរ​ណែនាំ​ស្តី​ពី​ ការ​រៀបចំ​ផែនការ​យុទ្ធសាស្ត្រ​ថវិកា​ដែល​ចេញ​ដោយ​រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួង​សេដ្ឋកិច្ច​ និង​ហិរញ្ញវត្ថុ​ ក្រសួង​ ស្ថាប័ន​ និង​អង្គភាព​ទាំងអស់​ជូនដំណឹង​ដល់​ក្រុមប្រឹក្សា​នីមួយៗ​អំពី​កម្មវិធី​ និង​ការ​ព្យាករ​ថវិកា​ក្នុង​វិស័យ​របស់​ពួក​គេ​ដែល​ចាំបាច់​ត្រូវ​អនុវត្ត​។​
  2. ការ​រៀបចំ​កញ្ចប់​ថវិកា​ (​ចាប់ពី​ខែមិថុនា​ ដល់​ ខែកញ្ញា​)៖
    • ​នៅ​ស​ប្តា​ហ៍​ដំបូង​នៃ​ខែមិថុនា​ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួង​សេដ្ឋកិច្ច​ និង​ហិរញ្ញវត្ថុ​រៀបចំ​ជា​សារាចរ​ណែនាំ​ដល់​រដ្ឋបាល​ថ្នាក់​ក្រោម​ជាតិ​ស្តី​ពី​បច្ចេកទេស​សម្រាប់​ការ​រៀបចំ​ផែនការ​ថវិកា​។​ សារាចរ​នេះ​បញ្ជាក់​ពី​ទម្រង់​ នីតិវិធី​ និង​ឯកសារ​គាំទ្រ​នានា​ដែល​ត្រូវ​ប្រើ​ដើម្បី​រៀបចំ​ផែនការ​ចំណូល​ និង​ចំណាយ​លម្អិត​។​
  3. ការ​អនុម័ត​ថវិកា​សម្រាប់​រដ្ឋបាល​ថ្នាក់​ក្រោម​ជាតិ​ (​ពី​ខែតុលា​ ដល់​ ខែធ្នូ​)៖
    • ​នៅ​ក្នុង​ស​ប្តា​ហ៍​ដំបូង​នៃ​ខែតុលា​ ក្រសួង​សេដ្ឋកិច្ច​ និង​ហិរញ្ញវត្ថុ​ដាក់​ផែនការ​ថវិកា​របស់​រដ្ឋបាល​ថ្នាក់​ក្រោម​ជាតិ​។​

ដំណាលគ្នា​នេះ​ដែរ​ រាជរដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា​ចេញ​សារាចរ​ស្តី​ពី​ ផែនការ​យុទ្ធសាស្ត្រ​ថវិកាជាតិ​ និង​សារាចរ​ស្តី​ពី​ ផែនការ​យុទ្ធសាស្ត្រ​ថវិកា​ថ្នាក់​ក្រោម​ជាតិ​ ដើម្បី​ផ្តល់​នូវ​គោលការណ៍​ថ្មីៗ​ និង​គោលការណ៍​បច្ចេកទេស​សំខាន់ៗ​សម្រាប់​ធ្វើ​បច្ចុប្បន្នភាព​ផែនការ​ថវិកា​យុទ្ធសាស្ត្រ​។​ ផែនការ​ថវិកា​យុទ្ធសាស្ត្រ​ គឺជា​ផែនការ​៣​ឆ្នាំ​រំកិល​ ដែល​ត្រូវ​បាន​រៀបចំ​ឡើងជា​រៀង​រាល់​ឆ្នាំ​ដោយ​រដ្ឋបាល​ក្រុង​ ខេត្ត​ដោយ​អនុវត្ត​តាម​វិធីសាស្ត្រ​ពីក្រោម​ឡើង​លើ​។​ ផែនការ​អភិវឌ្ឍ​ ៥​ ឆ្នាំ​ត្រូវ​បាន​រៀបចំ​ឡើង​រៀង​រាល់​ ៥​ ឆ្នាំ​ម្តង​ ហើយ​កម្មវិធី​វិនិយោគ​បី​ឆ្នាំ​រំកិល​ត្រូវ​បាន​ធ្វើ​បច្ចុប្បន្នភាព​ជា​រៀង​រាល់​ឆ្នាំ​។

ការ​ចំណាយ​សរុប​នៅ​ថ្នាក់​ក្រោម​ជាតិ​

​មានការ​ចំណាយ​គួរ​ឱ្យ​កត់សម្គាល់​នៅ​ក្នុង​ការ​ចំណាយ​សរុប​តែ​នាម​ (​និង​ពិត​)​ ក្នុង​អំឡុង​ឆ្នាំ​ ២០០៨-២០១៦​ ។​ ការ​ចំណាយ​សរុប​របស់​រដ្ឋបាល​ថ្នាក់​ក្រោម​ជាតិ​បាន​កើនឡើង​ពី​ ៤២០,៣​ ពាន់​លាន​រៀល​ ដល់​ ១.៣២០,៨​ ពាន់​លាន​រៀល​ដោយ​មាន​កំណើន​តែ​នាម​ ១៥,៤​ ភាគរយ​ និង​កំណើន​ពិត​ ១២,៨​ ភាគរយ​ ក្នុង​មួយ​ឆ្នាំ​​។5​ កំណើន​ចំណាយ​ដ៏​សំខាន់​បំផុត​បាន​កើតឡើង​នៅ​តាម​បណ្តា​រដ្ឋបាល​ខេត្ត​ និង​រាជធានី​ (១៣,២​ ភាគរយ​ តែ​នាម​ និង​ ១១,០​ ភាគរយ​ ពិត​ក្នុង​មួយ​ឆ្នាំ​)​ ។​ កំណើន​ឃុំ​ សង្កាត់​គឺ​ទាប​ជាង​បន្តិច​នៅ​ត្រឹម​ ១២,១​ ភាគរយ​ តែ​មាន​ និង​ ១០,០​ ភាគរយ​ ពិត​ក្នុង​មួយ​ឆ្នាំ​។​6

​ចាប់ផ្តើម​ពី​មូលដ្ឋាន​ទាប​បំផុត​ក្នុង​ឆ្នាំ​២០១២​ និង​ជាមួយ​ឆ្នាំ​ដំបូង​នៃ​ការ​អនុវត្ត​សន្សឹមៗ​ ចំណាយ​ស្រុក​ និង​ក្រុង​បាន​កើនឡើង​យ៉ាង​ឆាប់រហ័ស​ក្នុងអំឡុងពេល​នេះ​ដោយ​មាន​អត្រា​ ៤០,២​ ភាគរយ​តែ​នាម​ និង​ ៣៣,៤​ ភាគរយ​ពិត​ ក្នុង​មួយ​ឆ្នាំ​ ទោះបី​មូលនិធិ​ក្នុង​មនុស្ស​ម្នាក់​នៅ​ទាប​ក៏​ដោយ​។​ តាម​សមាមាត្រ​នៃ​ផលិតផល​ក្នុងស្រុក​សរុប​ (​ផ​.​ស​.​ស​)​ ការ​ចំណាយ​សរុប​របស់​រដ្ឋបាល​ថ្នាក់​ក្រោម​ជាតិ​បាន​កើនឡើង​ពី​ ១,០​ ភាគរយ​ នៃ​ ផ​.​ស​.​ស​ ក្នុង​ឆ្នាំ​២០០៨​ ដល់​ ១,៦​ ភាគរយ​ នៅ​ឆ្នាំ​២០១៦​។​​7

ប្រភព​ថវិកា​ស្នូល​រដ្ឋបាល​ថ្នាក់​ក្រោម​ជាតិ

​រូបភាព​ទី​ ១ កំណត់​ប្រភព​ថវិកា​ស្នូល​សម្រាប់​រដ្ឋបាល​ថ្នាក់​ក្រោម​ជាតិ៖

  • ពន្ធ​ដែល​បាន​ចែករំលែក​ដោយ​រដ្ឋាភិបាល​ (​ខេត្ត​ និង​រាជធានី​ភ្នំពេញ​តែ​ប៉ុណ្ណោះ​)
  • ​ចំណូល​មិនមែន​សារពើពន្ធ​
  • ​ការ​ផ្ទេរ​គ្មាន​ភ្ជាប់​លក្ខខណ្ឌ​ផ្អែក​លើ​រូបមន្ត​ពី​រដ្ឋាភិបាល​កណ្តាល​
  • ​ការ​ផ្ទេរ​គ្មាន​ភ្ជាប់​លក្ខខណ្ឌ​ពី​រដ្ឋាភិបាល​កណ្តាល​ (​ខេត្ត​)
  • ​ការ​ផ្ទេរ​លក្ខខណ្ឌ​ពី​រដ្ឋាភិបាល​កណ្តាល​ (​រួម​ទាំង​ មូលនិធិ​វិនិយោគ​សម្រាប់​រដ្ឋបាល​ថ្នាក់​ក្រោម​ជាតិ​)
  • ការ​ផ្ទេរ​ដោយ​មាន​លក្ខខណ្ឌ​ និង​គ្មាន​ភ្ជាប់​លក្ខខណ្ឌ​ពី​ខេត្ត​ និង​រាជ​ធានី​ភ្នំពេញ​ទៅ​ស្រុក​ ក្រុង​ និង​ខណ្ឌ​
  • ការ​ផ្ទេរ​ដោយ​មាន​ភ្ជាប់​លក្ខខណ្ឌ​ និង​គ្មាន​ភ្ជាប់​លក្ខខណ្ឌ​ពី​ស្រុក​ ក្រុង​ ទៅ​ឃុំ​ និង​សង្កាត់​
  • ថវិកា​ផ្សេង​ទៀត​រួម​ទាំង​មូលនិធិ​ដៃគូ​អភិវឌ្ឍន៍​។​ ការ​ផ្ទេរ​ភាគច្រើន​ពី​កម្រិត​​ខ្ពស់​ទៅ​ថ្នាក់​ក្រោម​ជាតិ​គឺ​​តិច​តួច​​។​ ទោះ​យ៉ាងណា​រាជធានី​ភ្នំពេញ​ផ្តល់​ថវិកា​ដោយ​ផ្ទាល់​ដល់​ខណ្ឌ​ទាំង​ ១២​ របស់​ខ្លួន​ដែល​ក្នុង​ឆ្នាំ​ ២០១៥​ មាន​ចំនួន​ ៨៥​ ភាគរយ​ នៃ​ការ​ផ្ទេរ​គ្មាន​ភ្ជាប់​លក្ខខណ្ឌ​ផ្អែក​លើ​រូបមន្ត​សរុប​ពី​រដ្ឋាភិបាល​កណ្តាល​ (​មូលនិធិ​ក្រុង​ ស្រុក​)​

រូប​ភាព​ទី ​១ ប្រភព​ថវិកា​ស្នូល​សម្រាប់​កម្រិត​ផ្សេងៗ​គ្នា​នៃ​រដ្ឋ​បាល​ថ្នាក់​ក្រោម​ជាតិ​8

ប្រភព​ថវិកា​ស្នូល​សម្រាប់​រដ្ឋបាល​ថ្នាក់​ក្រោម​ជាតិ
​ខេត្ត​ និង​រាជធានី​ភ្នំពេញ​ស្រុក​ ក្រុង​ និង​ខណ្ឌ​ឃុំ​ និង​សង្កាត់​
ពន្ធ​ដែល​បាន​ចែករំលែក​ដោយ​រដ្ឋាភិបាលចំណូល​មិនមែន​សារពើពន្ធ​ចំណូល​មិនមែន​សារពើពន្ធ​
ចំណូល​មិនមែន​សារពើពន្ធ​ការ​ផ្ទេរ​គ្មាន​ភ្ជាប់​លក្ខខណ្ឌ​ផ្អែក​លើ​រូបមន្ត​ពី​រដ្ឋាភិបាល​កណ្តាល (​មូលនិធិ​ក្រុង​ ស្រុក)ការ​ផ្ទេរ​គ្មាន​ភ្ជាប់​លក្ខខណ្ឌ​ផ្អែក​លើ​រូបមន្ត​ពី​រដ្ឋាភិបាល​កណ្តាល (មូលនិធិ​ឃុំ សង្កាត់​)
ការ​ផ្ទេរ​គ្មាន​ភ្ជាប់​លក្ខខណ្ឌ​ផ្អែក​លើ​រូបមន្ត​ពី​រដ្ឋាភិបាល​កណ្តាលការ​ផ្ទេរ​មាន​ភ្ជាប់​លក្ខខណ្ឌ​ពី​រដ្ឋាភិបាល​កណ្តាល (រួម​ទាំង​ មូលនិធិ​វិនិយោគ​សម្រាប់​រដ្ឋបាល​ថ្នាក់​ក្រោម​ជាតិ)ការ​ផ្ទេរ​មាន​ភ្ជាប់​លក្ខខណ្ឌ​ពី​រដ្ឋាភិបាល​កណ្តាល (រួម​ទាំង​ មូលនិធិ​វិនិយោគ​សម្រាប់​រដ្ឋបាល​ថ្នាក់​ក្រោម​ជាតិ​ដែល​មាន​សក្តា​នុពល​)
ការ​ផ្ទេរ​គ្មាន​ភ្ជាប់​លក្ខខណ្ឌ​ពី​រដ្ឋាភិបាល​កណ្តាលការ​ផ្ទេរ​ដោយ​មាន​លក្ខខណ្ឌ​ និង​គ្មាន​ភ្ជាប់​លក្ខខណ្ឌ​ពី​ខេត្ត​ និង​រាជ​ធានី​ភ្នំពេញ​ (ដែល​ផ្តល់​ថវិកា​ដោយ​ផ្ទាល់​ដល់​ខណ្ឌ​របស់​ខ្លួន​)ការ​ផ្ទេរ​ដោយ​មាន​ភ្ជាប់​លក្ខខណ្ឌ​ និង​គ្មាន​ភ្ជាប់​លក្ខខណ្ឌ​ពី​ ស្រុក​ ក្រុង​ ខណ្ឌ​
ការ​ផ្ទេរ​មាន​ភ្ជាប់​លក្ខខណ្ឌ​ពី​រដ្ឋាភិបាល​កណ្តាល (រួម​ទាំង​ មូលនិធិ​វិនិយោគ​សម្រាប់​រដ្ឋបាល​ថ្នាក់​ក្រោម​ជាតិ​ដែល​មាន​សក្តា​នុពល)ថវិកា​ផ្សេង​ទៀត​រួម​ទាំង​មូលនិធិ​ដៃគូ​អភិវឌ្ឍន៍​ថវិកា​ផ្សេង​ទៀត​រួម​ទាំង​មូលនិធិ​ដៃគូ​អភិវឌ្ឍន៍​
ថវិកា​ផ្សេង​ទៀត​រួម​ទាំង​មូលនិធិ​ដៃគូ​អភិវឌ្ឍន៍​

​ថវិកា​ឃុំ​ សង្កាត់​

​ឃុំ​មិន​មាន​ថវិកា​អភិវឌ្ឍន៍​ឃុំ​ សង្កាត់​ មុន​ពេល​មាន​កំណែទម្រង់​វិមជ្ឈការ​ទេ​។​ ចាប់តាំងពី​ពេល​នោះ​មក​ ថវិកា​តិចតួច​បាន​ផ្តល់​ជូន​ឃុំ​ សង្កាត់​នូវ​ឱកាស​ដើម្បី​អនុវត្ត​ដំណើរការ​សម្រេចចិត្ត​ និង​បង្ហាញ​ថា​ ពួក​គេ​អាច​គ្រប់គ្រង​គម្រោង​តូចៗ​បាន​។​ ក្រុមប្រឹក្សា​ត្រូវ​រៀបចំ​ និង​អនុម័ត​ថវិកា​ប្រចាំឆ្នាំ​ដោយ​អនុលោម​តាម​ប្រតិទិន​ថវិកាជាតិ​។​ យោង​តាម​ផ្នែក​ទី​៧​ នៃ​ច្បាប់​ស្តី​ពី​ ការ​គ្រប់គ្រង​រដ្ឋបាល​ឃុំ​ សង្កាត់​ ថវិកា​ត្រូវ​មាន​តុល្យភាព​ដោយ​គ្មាន​ឱនភាព​ បំណុល​ ឬ​កាតព្វកិច្ច​ហិរញ្ញវត្ថុ​។​ ថវិកា​គួរ​ឆ្លុះ​បញ្ចាំង​ពី​អាទិភាព​ដូច​មាន​ចែង​ក្នុង​ផែនការ​ និង​កម្មវិធី​វិនិយោគ​។​ នីតិវិធី​សម្រាប់​ការ​រៀបចំ​ និង​អនុម័ត​ថវិកា​ត្រូវ​បាន​កំណត់​ដោយ​អនុក្រឹត្យ​។​ ការ​អត្ថាធិប្បាយ​នា​ពេល​ថ្មីៗ​នេះ​បាន​បង្ហាញ​ថា​ មាន​ភាព​ប្រសើរ​ឡើង​សម្រាប់​ដំណើរការ​រៀបចំ​ថវិកា​ក្នុង​តំបន់​។​9

​ច្បាប់​ស្តី​ពី​ ការ​គ្រប់គ្រង​រដ្ឋបាល​ឃុំ​ សង្កាត់​ (២០០១)10​ បាន​កំណត់​ថា​ ក្រុមប្រឹក្សា​ឃុំ​ សង្កាត់​ត្រូវ​រៀបចំ​ផែនការ​អភិវឌ្ឍ​រយៈពេល​ ៥​ ឆ្នាំ​ និង​ផែនការ​វិនិយោគ​បី​ឆ្នាំ​រំកិល​។​ ច្បាប់​នេះ​មាន​គោលការណ៍​បច្ចេកទេស​ក្នុង​ការ​រៀបចំ​ និង​អនុវត្ត​ផែនការអភិវឌ្ឍន៍​ឃុំ​ សង្កាត់​ប្រកបដោយ​ប្រសិទ្ធភាព​តម្លាភាព​ គណនេយ្យ​ភាព​ និង​ការ​ចូលរួម​ពេញលេញ​របស់​ប្រជាពលរដ្ឋ​ និង​អ្នក​ពាក់ព័ន្ធ​ទាក់ទង​នឹង​បញ្ហា​បច្ចុប្បន្ន​ សមធម៌​សង្គម​ និង​ការ​ប្រែប្រួល​អាកាសធាតុ​។​

​ដំណើរការ​នៃ​ការ​រៀបចំ​ផែនការ​អភិវឌ្ឍ​នៅ​ថ្នាក់​ឃុំ​សង្កាត់​មាន​កិច្ចការ​ធំ​ពីរ​។​ ទី​ ១​ រៀបចំ​ផែនការ​អភិវឌ្ឍ​ឃុំ​ សង្កាត់​រយៈពេល​ ៥​ ឆ្នាំ​ (CDP)​ ពេញលេញ​ និង​ទី​ ២​ ពិនិត្យ​ និង​ធ្វើ​បច្ចុប្បន្នភាព​ផែនការ​វិនិយោគ​ឃុំ​ប្រចាំឆ្នាំ​ (CIP)​ ។​ នៅ​ក្នុង​ដំណើរការ​រៀបចំ​ផែនការ​អភិវឌ្ឍ​ឃុំ​ សង្កាត់​ ក្រុមប្រឹក្សា​ឃុំ​ សង្កាត់​ពិចារណា​លើ​យុទ្ធសាស្ត្រ​សម្រាប់​ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ​រូប​វ័​ន្ត​ និង​ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ​អរូប​វន្ត​ដែល​មាន​គោលបំណង​ដោះស្រាយ​សេចក្តី​ត្រូវការ​របស់​ប្រជាពលរដ្ឋ​។​

​ដំណើរការ​រៀបចំ​ផែនការ​របស់​ក្រុមប្រឹក្សា​ឃុំ​ សង្កាត់​បង្ហាញ​ពី​កម្រិត​ជាក់លាក់​នៃ​ការ​ចូលរួម​ពី​ប្រជាពលរដ្ឋ​ និង​ភាព​ជា​ដៃគូ​រវាង​អ្នក​ពាក់ព័ន្ធ​។​11​ សិក្ខាសាលា​សមាហរណកម្ម​ថ្នាក់​ស្រុក​បង្ហាញ​ពី​សារៈសំខាន់​នៃ​ការ​ចូលរួម​របស់​អង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាល​ បណ្តា​មន្ទីរ​ និង​ ក្រុមប្រឹក្សា​ឃុំ​ សង្កាត់​ ក្នុង​ការ​ចែករំលែក​ព័ត៌មាន​ដើម្បី​ឆ្លើយ​តប​ទៅ​នឹង​អាទិភាព​ឃុំ​ សង្កាត់​។​ ក្រុមប្រឹក្សា​ឃុំ​ សង្កាត់​ក៏​អាច​ធ្វើការ​ស្នើ​សុំ​ និង​អំពាវនាវ​ឱ្យ​មានការ​គាំទ្រ​ពី​ខាងក្រៅ​ដល់​តំបន់​របស់​ពួក​គេ​ផង​ដែរ​។​

​វដ្ត​នៃ​ផែនការអភិវឌ្ឍន៍​ឃុំ​ សង្កាត់​ និង​ផែនការ​វិនិយោគ​ឃុំ​ សង្កាត់​

​ជា​រៀង​រាល់​ឆ្នាំ​ ឃុំ​ សង្កាត់​មានការ​សម្រេចចិត្ត​សំខាន់ៗ​ចំនួន​ ៣​ ទាក់ទង​នឹង​ការ​អភិវឌ្ឍ​ថវិកា​របស់​ខ្លួន​។​ ទី​មួយ​គឺ​ត្រូវ​ពិនិត្យ​ឡើង​វិញ​ និង​ធ្វើ​បច្ចុប្បន្នភាព​ផែនការ​អភិវឌ្ឍ​រយៈពេល​ ៥​ ឆ្នាំ​របស់​ពួក​គេ​ដើម្បី​ធ្វើ​ឱ្យ​ប្រាកដ​ថា​ គម្រោង​ទាំងនេះ​ត្រូវ​បាន​អនុវត្ត​ស្រប​តាម​អាទិភាព​របស់​ពួក​គេ​។​ បញ្ជី​អាទិភាព​នៃ​សកម្មភាព​អាទិភាព​ត្រូវ​បាន​ដាក់​ជូន​នៅ​ឯ​សិក្ខាសាលា​សមាហរណកម្ម​ផែនការ​ថ្នាក់​ស្រុក​ ខណ្ឌ​ ដែល​ផ្តល់​វេទិកា​សម្រាប់​អង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាល​ និង​មន្ទីរ​ពាក់ព័ន្ធ​ដើម្បី​ដោះស្រាយ​អាទិភាព​ឃុំ​ដោយ​ធ្វើការ​ប្តេជ្ញា​ចិត្ត​បណ្តោះអាសន្ន​។​ បន្ទាប់​ពី​សិក្ខាសាលា​សមាហរណកម្ម​ផែនការ​ថ្នាក់​ស្រុក​ ខណ្ឌ​ ក្រុមប្រឹក្សា​ឃុំ​ សង្កាត់​អនុម័ត​សេចក្តីសម្រេច​ចុង​ក្រោយ​ស្តី​ពី​ការ​ប្រើប្រាស់​មូលនិធិ​អភិវឌ្ឍន៍​ផ្ទាល់ខ្លួន​សម្រាប់​ឆ្នាំ​នេះ​ដោយ​ពិចារណា​លើ​អនុសាសន៍​របស់​គណៈកម្មាធិការ​ផែនការ​ និង​ថវិកា​។​

​ការ​សម្រេចចិត្ត​សំខាន់​ទី​ ២​ គឺ​សំដៅ​ទៅ​លើ​ដំណាក់កាល​អនុវត្ត​គម្រោង​ដោយ​ខ្លួនឯង​។​ ឃុំ​ សង្កាត់​ត្រូវ​ជ្រើសរើស​ភ្នាក់ងារ​អនុវត្ត​ ឬ​អ្នក​សាងសង់​ដែល​សម​ស្រប​ដើម្បី​អនុវត្ត​ការ​វិនិយោគ​។​ ការ​សម្រេចចិត្ត​នេះ​ត្រូវ​បាន​គ្រប់គ្រង​ដោយ​បទ​ប្បញ្ញត្តិ​លទ្ធកម្ម​ដែល​ចែង​ថា​ វា​ត្រូវ​តែ​ធ្វើ​តាម​រយៈ​ដំណើរការ​ដេញថ្លៃ​ដែល​សម្របសម្រួល​ដោយ​មន្ត្រីខេត្ត​។​

​ចុងបញ្ចប់​ជា​រៀង​រាល់​ឆ្នាំ​ ឃុំ​ សង្កាត់​ត្រូវ​ផ្តល់​សិទ្ធិ​ឱ្យ​អ្នក​សាងសង់​បង់ប្រាក់​នៅ​ពេល​ដែល​ដំណាក់កាល​នីមួយៗ​នៃ​ការ​អនុវត្ត​ត្រូវ​បាន​បញ្ចប់​។​ នេះ​ជា​ជំហាន​ចាំបាច់​ក្នុង​ដំណើរការ​ត្រួតពិនិត្យ​ ព្រោះ​ក្រុមប្រឹក្សា​ត្រូវ​តែ​ធានា​នូវ​គុណភាព​គម្រោង​ ហើយ​នៅ​ពេល​ដែល​មិន​បាន​បំពេញ​តាម​ស្តង់ដារ​គុណភាព​ ក្រុមប្រឹក្សា​គួរតែ​ធ្វើការ​ជាមួយ​អ្នក​សាងសង់​ដើម្បី​ជួយ​ពួក​គេ​ឱ្យ​សម្រេច​នូវ​អ្វី​ដែល​ចាំបាច់​។​

ឯកសារយោង

  1. 1. រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា, «រដ្ឋធម្មនុញ្ញនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា» ឆ្នាំ២០០៨។ ចូលអាននៅថ្ងៃទី១៥ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២០។
  2. 2. ដូចឯកសារយោងខាងដើម។
  3. 3. រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា, «ច្បាប់ស្តីពី ការគ្រប់គ្រងរដ្ឋបាលរាជធានី ខេត្ត ក្រុង ស្រុក ខណ្ឌ» ឆ្នាំ២០០៨។ ចូលអាននៅថ្ងៃទី១៥ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២០។
  4. 4. រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា, «ច្បាប់​ស្តី​ពី​របប​ហិរញ្ញវត្ថុ​ និង​ការ​គ្រប់គ្រង​ទ្រព្យសម្បត្តិ​សម្រាប់​រដ្ឋបាល​ថ្នាក់​ក្រោម​ជាតិ​» ខែ​មករា ឆ្នាំ២០១២។ ចូលអាននៅថ្ងៃទី១៥ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២០។
  5. 5. ធនាគារអភិវឌ្ឍន៍អាស៊ី, «កំណែទម្រង់វិមជ្ឈការសារពើពន្ធនៅកម្ពុជា៖ វឌ្ឍនភាពក្នុងរយៈពេលមួយទសវត្សរ៍កន្លងមក និងឱកាស» ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៨។ ចូលអាននៅថ្ងៃទី២០ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២០។
  6. 6. ដូចឯកសារយោងខាងដើម។
  7. 7. ដូចឯកសារយោងខាងដើម។
  8. 8. ដូចឯកសារយោងខាងដើម។
  9. 9. ធនាគារ​ពិភព​លោក, «សំឡេង ជម្រើស និងការសម្រេចចិត្ត៖ ការសិក្សាអំពីដំណើរការអភិបាលកិច្ចមូលដ្ឋាននៅកម្ពុជា» ឆ្នាំ២០១១។ ចូលអាននៅថ្ងៃទី២០ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២០។
  10. 10. រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា, «ច្បាប់ស្តីពីការគ្រប់គ្រងរដ្ឋបាលឃុំ សង្កាត់» ឆ្នាំ២០០១។ ចូលអាននៅថ្ងៃទី១៥ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២០។
  11. 11. ធនាគារ​ពិភព​លោក, «សំឡេង ជម្រើស និងការសម្រេចចិត្ត៖ ការសិក្សាអំពីដំណើរការអភិបាលកិច្ចមូលដ្ឋាននៅកម្ពុជា» ឆ្នាំ២០១១។ ចូលអាននៅថ្ងៃទី២០ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២០។
ទំនាក់ទំនងយើងខ្ញុំ

ទំនាក់ទំនងយើងខ្ញុំ

បើលោកអ្នកមានសំនួរទាក់ទងនឹងខ្លឹមសារផ្សាយនៅលើគេហទំព័រ Open Development Cambodia (ODC)? យើងខ្ញុំ​នឹង​ឆ្លើយ​តប​​ដោយ​ក្តី​រីក​រាយ។

តើអ្នកបានឃើញបញ្ហាបច្ចេកទេសណាមួយនៅលើគេហទំព័រOpen Development Cambodia (ODC) ដែរឬទេ?

តើលោកអ្នកយល់យ៉ាងដូចម្តេចដែរចំពោះការងាររបស់អូឌីស៊ី?

តើលោកអ្នកមានឯកសារដែលអាចជួយពង្រីក​គេហទំព័រOpen Development Cambodia (ODC) ដែរ​ឬទេ​?​ យើងខ្ញុំ​នឹង​ធ្វើការ​ត្រួតពិនិត្យ​រាល់​ទិន្នន័យ​អំពី​ផែនទី​ ច្បាប់​ អត្ថបទ​ និង​ ឯកសារ​ដែល​ពុំ​មាននៅ​លើ​គេហទំព័រ​នេះ​ ហើយ​ពិចារណា​បោះផ្សាយ​ទិន្នន័យ​ទាំងនោះ​។​ សូម​មេត្តា​ផ្ញើ​តែ​ឯកសារ​ណា​ដែល​មាន​ជា​សាធារណៈ​ ឬ​ស្ថិត​នៅ​ក្រោម​អាជ្ញាប័ណ្ណ​ Creative Commons

ឯកសារត្រូវបានលុប
មានបញ្ហា!

កំណត់សម្គាល់៖ Open Development Cambodia (ODC) នឹង​ធ្វើការ​ត្រួតពិនិត្យ​រាល់​ឯកសារ​ដែល​បាន​បញ្ជូន​មក​យ៉ាង​ហ្មត់ចត់​ ដើម្បី​កំណត់​ភាព​ត្រឹមត្រូវ​ និង​ពាក់ព័ន្ធ​ មុន​ពេលធ្វើការ​បង្ហោះ​ផ្សាយ​។​ រាល់​ឯកសារ​ដែល​បាន​បង្ហោះ​ផ្សាយ​នឹង​ជា​ឯកសារ​ដែល​មាន​ជា​សាធារណៈ​ ឬ​ស្ថិត​នៅ​ក្រោម​អាជ្ញាប័ណ្ណ​ Creative​ Commons​។​ យើងខ្ញុំ​សូម​អគុណ​សំរាប់​ការ​គាំទ្រ​របស់​លោក​អ្នក​។​

E8AMR
* ប្រអប់មតិមិនអាចទទេ! មិនអាចបញ្ចូនបាន សូមធ្វើការបញ្ចូនម្តងទៀត! Please add the code correctly​ first.

សូម​អរគុណ​សំរាប់​ការ​ចំនាយ​ពេល​ក្នុង​ការ​ចែក​រំលែក​មក​កាន់​យើងខ្ញុំ!