ក្រុមប្រឹក្សាអាជ្ញាកណ្តាលនៅពេលសវនាការ នៅប្រទេសកម្ពុជា។ រូបភាព ថតដោយអង្គការពលកម្មអន្តរជាតិ (ប្រចាំអាស៊ី-ប៉ាស៊ីហ្វិច) កាលពីថ្ងៃទី ៨ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១២។ ក្រោមអាជ្ញាប័ណ្ណ Attribution-NonCommercial-NoDerivs 2.0 Generic
ក្រុមប្រឹក្សាអាជ្ញាកណ្តាល ត្រូវបានបង្កើតឡើងដោយច្បាប់ការងារ ឆ្នាំ១៩៩៧។ បើទោះជាយ៉ាងនេះក្តី ក្រុមប្រឹក្សានេះ ទើបតែបើកទ្វារទទួលផ្តល់សេវាជូននិយោជក និយោជិក កម្មករ និងសហជីព នៅខែឧសភា ឆ្នាំ២០០៣ ប៉ុណ្ណោះ។ មាត្រា ៣១៧ នៃច្បាប់ការងារបានបញ្ញត្តិថា ការរៀបចំ និងការប្រព្រឹត្តទៅនៃក្រុមប្រឹក្សាអាជ្ញាកណ្តាល ត្រូវបានកំណត់ដោយប្រកាសចេញដោយក្រសួងការងារ និងបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈ។
ការងាររបស់ក្រុមប្រឹក្សាអាជ្ញាកណ្តាល ត្រូវបានគាំទ្រដោយ មូលនិធិក្រុមប្រឹក្សាអាជ្ញាកណ្តាល។ ក្រោមការប្រមូលផ្តុំដោយផ្នែកជាច្រើន ដូចជានាយកដ្ឋានហិរញ្ញវត្ថុ និងរដ្ឋបាល នាយកដ្ឋានសេវាកម្មច្បាប់ និងវគ្គបណ្តុះបណ្តាល និងនាយកដ្ឋានតាមដាន វាយតម្លៃ និងទំនាក់ទំនង មូលនិធិអាជ្ញាកណ្តាលទទួលអាណត្តិផ្តល់ការគាំទ្រខាងបច្ចេកទេស និងការគ្រប់គ្រង ឱ្យទៅក្រុមប្រឹក្សាអាជ្ញាកណ្តាល។ ក្រុមប្រឹក្សាអាជ្ញាកណ្តាល ត្រូវបានគាំទ្រមូលនិធិដោយរាជរដ្ឋាភិបាល តាមរយៈក្រសួងការងារ និងបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈ និងអង្គការពលកម្មអន្តរជាតិ រួមទាំងស្ថាប័នអន្តរជាតិដទៃទៀត។1 ចាប់តាំងពីការធ្វើវិសោធនកម្មលើច្បាប់ស្តីពីសហជីពមក ក្រុមប្រឹក្សាអាជ្ញាកណ្ដាលបានទទួលករណីជម្លោះតិចជាងមុន ដែលជាហេតុនាំឱ្យមានការកាត់បន្ថយមូលនិធិពីអន្តរជាតិ។2
សមាជិកក្រុមប្រឹក្សាអាជ្ញាកណ្តាល ត្រូវបានជ្រើសរើសឡើងក្នុងចំណោមចៅក្រម សមាជិកគណៈកម្មាធិការប្រឹក្សាការងារ និងបុគ្គលផ្សេងទៀតដែលត្រូវបានរាយនាម ដោយក្រសួងការងារ និងបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈ។3 ទាំងភាគីនិយោជក និងនិយោជិក ដែលមានជម្លោះមានសិទ្ធិជ្រើសរើសមជ្ឈត្តករម្នាក់ ហើយមជ្ឈត្តករដែលត្រូវបានជ្រើសរើសទាំងពីររូបនោះ និងជ្រើសរើសមជ្ឈត្តករទី៣។ ក្រុមមជ្ឈត្តករទាំងបីរូប នឹងធ្វើសវនាការសម្រេចលើសំណុំរឿង និងចេញជាសេចក្តីបង្គាប់អាជ្ញាកណ្តាល ក្នុងនាមជាក្រុមប្រឹក្សាអាជ្ញាកណ្តាល។ ជាទូទៅ សេចក្តីបង្គាប់ត្រូវចេញក្នុងរយៈពេល ១៥ ថ្ងៃនៃថ្ងៃធ្វើការ រាប់ចាប់ពីថ្ងៃដែលក្រុមប្រឹក្សាអាជ្ញាកណ្តាលបានទទួលសំណុំរឿង។4
ចាប់តាំងពីការចាប់ផ្តើមដំណើរការនៅខែឧសភា ឆ្នាំ២០០៣ រហូតដល់ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៨ ក្រុមប្រឹក្សាអាជ្ញាកណ្តាលទទួលបាន ២.៧៦៥ ករណី។5 ចាប់ពីឆ្នាំ២០១១ ដល់ឆ្នាំ២០១៦ គេត្រូវចំណាយរយៈពេលជាមធ្យម១៧,៦ ថ្ងៃ ក្នុងការដោះស្រាយសំណុំរឿងមួយ។6 ការដោះស្រាយវិវាទតាមរយៈសេចក្ដីបង្គាប់ ទាមទារឱ្យមានពេលវេលាគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់ធ្វើការសិក្សាស្រាវជ្រាវលម្អិត ការវិភាគផ្នែកច្បាប់ និងសរសេរសេចក្ដីបង្គាប់។ ដូច្នេះហើយ ទើបការដោះស្រាយសំណុំរឿងលក្ខណៈនេះ ត្រូវចំណាយពេលកើនជាងមុនរហូតដល់ទៅ ២២ ថ្ងៃ ជាមធ្យមនៅក្នុងឆ្នាំ២០១៨ ខណៈដែលនៅឆ្នាំ ២០១៧ គេត្រូវប្រើពេលជាមធ្យម ១៧ ថ្ងៃប៉ុណ្ណោះ។7
ចំនួនថ្ងៃធ្វើការជាមធ្យម នៃការដោះស្រាយវិវាទដោយក្រុមប្រឹក្សាអាជ្ញាកណ្តាល8៖
| ឆ្នាំ | ២០១១ | ២០១២ | ២០១៣ | ២០១៤ | ២០១៥ | ២០១៦ | ២០១៧ | ២០១៨ |
| ចំនួនថ្ងៃជាមធ្យមនៃការដោះស្រាយវិវាទ | ១៩.៨ | ១៧.៥ | ១៧.៥ | ១៦.៤ | ១៦.៩ | ១៧.៧ | ១៧ | ២២ |
ក្រុមប្រឹក្សាបានអះអាងថា អត្រាជោគជ័យមានចំនួន ៧៨ភាគរយ នៅឆ្នាំ២០១៦9ដែលក្នុងនោះក្រុមប្រឹក្សា៖
- បានធ្វើការសម្របសម្រួលឱ្យមានកិច្ចព្រមព្រៀងមួយរវាងភាគីនានាដើម្បីដោះស្រាយជម្លោះ ឬ
- បានចេញនូវសេចក្តីបង្គាប់ ដែលត្រូវបានយកទៅអនុវត្តយ៉ាងពេញលេញ ដើម្បីដោះស្រាយជម្លោះ ឬ
- បានចេញនូវសេចក្តីបង្គាប់ ដែលជាមូលដ្ឋានសម្រាប់ការដោះស្រាយរវាងភាគីដែលបានដោះស្រាយជម្លោះនេះ
ក្រាហ្វ៖ បណ្តឹងរាយការណ៍ដោយក្រុមប្រឹក្សាអាជ្ញាកណ្តាល10 និងកូដកម្មរាយការណ៍ដោយសមាគមរោងចក្រកាត់ដេរនៅកម្ពុជា11
ការទទួលឱ្យចូលធ្វើការងារវិញ គឺជាករណីច្រើនជាងគេបំផុតដែលត្រូវបានប្តឹងទៅក្រុមប្រឹក្សាដើម្បីដោះស្រាយ ដែលវាមានរហូតដល់ចំនួន ៤៤ ភាគរយនៃចំនួនករណីសរុបនៅឆ្នាំ២០១៦12 និងជាងពីរភាគបីនៃករណីនៅឆមាសទីមួយនៃឆ្នាំ២០១៧។13 ផ្ទុយទៅវិញ ករណីទាក់ទងនឹងប្រាក់ថ្លៃបាយបានក្លាយជាករណីវិវាទច្រើនជាងគេ ដែលបានដាក់ពាក្យប្តឹងទៅក្រុមប្រឹក្សាក្នុងឆ្នាំ២០១៨។ ស្រដៀងគ្នានេះដែរ ចំណុចវិវាទទាក់ទងនឹងការទទួលឱ្យចូលធ្វើការងារវិញ និងប្រាក់បំណាច់ផ្ដាច់កិច្ចសន្យានៅតែជាបញ្ហាលេចធ្លោដដែល។14 ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ បញ្ហាសុវត្ថិភាព និងសុខភាពផ្សេងទៀតនៅកន្លែងធ្វើការដូចជា បរិស្ថានការងារមិនល្អ (បញ្ហាខ្យល់អាកាស និងពន្លឺ) ការដួលសន្លប់ និងអគ្គិភ័យ នៅតែជាបញ្ហាដែលត្រូវបានលើកឡើងជារឿយៗដោយប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ អង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល និងអង្គការអន្តរជាតិ។15
ក្រាហ្វ៖ ករណីវិវាទការងារចាប់ពីខែមករា-ធ្នូ ឆ្នាំ២០១៦16 និងករណីវិវាទការងារចាប់ពីខែមករា-ធ្នូ ឆ្នាំ២០១៨17
ការផ្លាស់ប្តូរនៅក្នុងឆ្នាំ២០១៨
ចំនួនករណីវិវាទការងារដែលក្រុមប្រឹក្សាទទួលបាន មានការផ្លាស់ប្តូរក្នុងអត្រាគួរឱ្យកត់សម្គាល់នៅក្នុងចន្លោះឆ្នាំ២០១៦ ដល់ ២០១៨។ ក្រុមប្រឹក្សាទទួលបានបណ្តឹងត្រឹមតែ ៥០ ករណីប៉ុណ្ណោះ ក្នុងឆ្នាំ២០១៧ បើប្រៀបធៀបនឹងឆ្នាំ២០១៦ មានរហូតដល់ទៅ ២៤៨ ករណី។18 ប៉ុន្តែករណីវិវាទបានកើនឡើងវិញរហូតដល់ទៅ ៥៩ ករណី នៅក្នុងឆ្នាំ២០១៨ ដែលក្នុងនោះខែធ្នូមានចំនួនវិវាទដល់ ១៣ ករណី។19មូលនិធិក្រុមប្រឹក្សាអាជ្ញាកណ្តាលបានកត់សម្គាល់ថា ការធ្លាក់ចុះក្នុងចន្លោះឆ្នាំ២០១៦ ដល់ ២០១៨នេះ គឺបន្ទាប់ពីការអនុម័តនូវច្បាប់ស្តីពីសហជីពនៅឆ្នាំ២០១៦។ ស្ថិតក្រោមខ្លឹមសារនៃច្បាប់នេះ ទំនាស់ជាលក្ខណៈសមូហភាពអាចត្រូវបានបញ្ជូនទៅក្រុមប្រឹក្សាដោយសហជីព ដែលមានឋានៈជាអ្នកតំណាងច្រើនជាងគេ ឬសហជីព ឬនិយោជិកដែលត្រូវបានទទួលស្គាល់ដោយក្រសួងការងារ និងបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈ ឬមន្ទីរការងារខេត្ត។
ទាក់ទងនឹងមជ្ឈត្តការផ្នែកការងារ
បច្ចុប្បន្នភាពចុងក្រោយ៖ ថ្ងៃទី២៩ ខែសីហា ឆ្នាំ២០១៩
ឯកសារយោង
- 1. Sean Teehan. “តម្លៃ និងគុណតម្លៃរបស់មជ្ឈត្តការ.” កាសែតភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍, ចុះផ្សាយ ថ្ងៃទី២៣ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១៤។ ចូលអាននៅ ថ្ងៃទី២០ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០១៥។ http://www.phnompenhpost.com/national/arbitration%E2%80%99s-cost-and-value
- 2. វ៉ន ដារ៉ា. “ប្រទេសស៊ុយអែត ផ្ដល់ជំនួយដល់កម្ពុជានូវទឹកប្រាក់ចំនួន ២៦៨.០០០ដុល្លារ សម្រាប់វិស័យមជ្ឈត្តការ.” កាសែតភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍, ចុះផ្សាយ ថ្ងៃទី៧ ខែមីនា ឆ្នាំ២០១៩។ ចូលអាននៅ ថ្ងៃទី១៥ ខែសីហា ឆ្នាំ២០១៩។ https://www.phnompenhpost.com/national/sweden-government-grants-268000-arbitration-work
- 3. ច្បាប់ការងារ មាត្រា ៣១១. https://opendevelopmentcambodia.net/km/dataset/?id=06fb88cf-cfe1-4d37-9e62-fde32228fc4a
- 4. ក្រុមប្រឹក្សាអាជ្ញាកណ្តាល. “ទិដ្ឋភាពទូទៅនៃដំណើរការសវនាការ.” ចូលអាននៅ ថ្ងៃទី២១ ខែសីហា ឆ្នាំ២០១៩។ https://www.arbitrationcouncil.org/news-events/hearing-schedule/
- 5. ក្រុមប្រឹក្សាអាជ្ញាកណ្តាល. “របាយការណ៍ប្រចាំឆ្នាំ២០១៦” និង “ការដោះស្រាយវិវាទការងារដោយក្រុមប្រឹក្សាអាជ្ញាកណ្តាល”. ចូលអាន ថ្ងៃទី២១ ខែសីហា ឆ្នាំ២០១៩។ https://www.arbitrationcouncil.org/download/annual-report-2016/?wpdmdl=2841&refresh=5d64eaee73e031566894830 និង https://www.arbitrationcouncil.org/resolving-labour-disputes-by-arbitration-council-2018/
- 6. ក្រុមប្រឹក្សាអាជ្ញាកណ្តាល. “របាយការណ៍ប្រចាំឆ្នាំ២០១៦”។
- 7. ក្រុមប្រឹក្សាអាជ្ញាកណ្តាល. “ការដោះស្រាយវិវាទការងារដោយក្រុមប្រឹក្សាអាជ្ញាកណ្តាល”។
- 8. ក្រុមប្រឹក្សាអាជ្ញាកណ្តាល. “របាយការណ៍ប្រចាំឆ្នាំ២០១៦” និង “ការដោះស្រាយវិវាទការងារដោយក្រុមប្រឹក្សាអាជ្ញាកណ្តាល”។
- 9. ក្រុមប្រឹក្សាអាជ្ញាកណ្តាល. “របាយការណ៍ប្រចាំឆ្នាំ២០១៦”។
- 10. ក្រុមប្រឹក្សាអាជ្ញាកណ្តាល. “ការដោះស្រាយវិវាទការងារដោយក្រុមប្រឹក្សាអាជ្ញាកណ្តាល”។
- 11. តួលេខកូដកម្ម បានមកពីសមាគមរោងចក្រកាត់ដេរនៅកម្ពុជា (GMAC) ដែលត្រូវបានដកស្រង់សម្តីនៅក្នុងគម្រោងរោងចក្រកាន់តែប្រសើរនៅកម្ពុជា(BFC), របាយការណ៍ប្រចាំឆ្នាំ ២០១៨៖ ការត្រួតពិនិត្យឧស្សាហកម្ម និងការអនុលោមភាព។ រាជធានីភ្នំពេញ៖ គម្រោងរោងចក្រកាន់តែប្រសើរនៅកម្ពុជា, ឆ្នាំ២០១៨, ទំព័រ ៩។ ចូលអានថ្ងៃទី ១៥ ខែសីហា ឆ្នាំ២០១៩។ https://betterwork.org/blog/portfolio/better-factories-cambodia-annual-report-2018-an-industry-and-compliance-review
- 12. ក្រុមប្រឹក្សាអាជ្ញាកណ្តាល. “របាយការណ៍ប្រចាំឆ្នាំ២០១៦”។
- 13. ក្រុមប្រឹក្សាអាជ្ញាកណ្តាល. “ព្រឹត្តិប័ត្រព័ត៌មានរបស់ក្រុមប្រឹក្សាអាជ្ញាកណ្ដាល ខែមករា - មិថុនា ឆ្នាំ២០១៧”. ចូលអានថ្ងៃទី ៣ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៧។ https://www.arbitrationcouncil.org/resources/newsletter/
- 14. ក្រុមប្រឹក្សាអាជ្ញាកណ្តាល. “ការដោះស្រាយវិវាទការងារដោយក្រុមប្រឹក្សាអាជ្ញាកណ្តាល”។
- 15. សម្រាប់ព័ត៌មានលម្អិតស្តីពីការដួលសន្លប់ និងមូលហេតុនៃការដួលសន្លប់ សូមមើល Anna McMullen ទិញរហូតដល់ពួកគេដួលសន្លប់។ បោះពុម្ពផ្សាយដោយមជ្ឈមណ្ឌលអប់រំច្បាប់សម្រាប់សហគមន៍ និង អង្គការពលកម្មនៅពីក្រោយម៉ាក. ចូលអាននៅថ្ងៃទី២០ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០១៥. http://www.clec.org.kh/web/images/Resources/Res_shoptiltheydropfinal1379567132.pdf។ មើលផងដែរ គម្រោងរោងចក្រកាន់តែប្រសើរនៅកម្ពុជា (BFC) “ការសិក្សាថ្មីរកឃើញពីកម្រិតស្លេកស្លាំងខ្ពស់ និងអសន្តិសុខចំណីអាហារ នៅក្នុងចំណោមកម្មកររោងចក្រកម្ពុជា”. ចូលអាននៅថ្ងៃទី ២០ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០១៥។ https://opendevelopmentcambodia.net/km/announcements/new-study-finds-high-levels-of-anemia-food-insecurity-among-cambodian-garment-workers/។ សម្រាប់បញ្ហាពាក់ព័ន្ធនឹងអគ្គិភ័យ និងប្រព័ន្ធសុវត្ថិភាព សូមមើល រោងចក្រកាន់តែប្រសើរនៅកម្ពុជា “អគ្គិភ័យ និង ព័ត៌មានអំពីហានិភ័យសុវត្ថិភាពអាយុជីវិត នៅក្នុងឧស្សាហកកម្មកាត់ដេរសម្លៀកបំពាក់ និងស្បែកជើង”. បោះពុម្ពផ្សាយដោយ រោងចក្រកាន់តែប្រសើរនៅកម្ពុជា៖ រាជធានីភ្នំពេញ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៤។ ចូលអាននៅថ្ងៃទី២០ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០១៥។ https://data.opendevelopmentcambodia.net/en/dataset/cambodia-garment-and-footwear-industry-fire-and-life-safety-risk-profile
- 16. ក្រុមប្រឹក្សាអាជ្ញាកណ្តាល. “របាយការណ៍ប្រចាំឆ្នាំ២០១៦”. ចូលអាន ថ្ងៃទី២១ ខែសីហា ឆ្នាំ២០១៩។ https://www.arbitrationcouncil.org/download/annual-report-2016/?wpdmdl=2841&refresh=5d64eaee73e031566894830
- 17. ក្រុមប្រឹក្សាអាជ្ញាកណ្តាល. “ការដោះស្រាយវិវាទការងារដោយក្រុមប្រឹក្សាអាជ្ញាកណ្តាល”. ចូលអាន ថ្ងៃទី២១ ខែសីហា ឆ្នាំ២០១៩។ https://www.arbitrationcouncil.org/resolving-labour-disputes-by-arbitration-council-2018/
- 18. ក្រុមប្រឹក្សាអាជ្ញាកណ្តាល. “ព្រឹត្តិប័ត្រព័ត៌មានរបស់ក្រុមប្រឹក្សាអាជ្ញាកណ្ដាល ខែមករា - មិថុនា ឆ្នាំ២០១៧”។
- 19. ក្រុមប្រឹក្សាអាជ្ញាកណ្តាល. “ការដោះស្រាយវិវាទការងារដោយក្រុមប្រឹក្សាអាជ្ញាកណ្តាល”។
